https://www.youtube.com/watch?v=NAahyYZkrAo
Η συνέντευξη αυτή του Felix Guattari είναι το μόνο οπτικοακουστικό δείγμα που βρήκα στο διαδίκτυο με ελληνικούς υπότιτλους.
Ο Guattari δεν χρησιμοποιεί ιδιαίτερα τεχνική ορολογία, μιλάει αρκετά
απλά, πολύ λιγότερο αναλυτικά από όσο εγώ τουλάχιστον θα ήθελα. Μου
έκανε εντύπωση πώς, δίνοντας τη συνέντευξη το 1991, μιλά για μια εποχή πολιτικού ''παγετώνα'', όπου φαίνεται πως όλα έχουν τελειώσει, πως ''δεν υπάρχει εναλλακτική'', πως ''ήρθε το τέλος της Ιστορίας''. Δεν νιώθουμε άραγε κάτι παρόμοιο συχνά πυκνά σήμερα; Είναι σημαντικό πως ασκεί κριτική στον ''μεταμοντερνισμό'', και
στον νεοφιλελευθερισμό φυσικά, για τις περί του τέλους της Ιστορίας
ετυμηγοριες του. Έτσι και αλλιώς, ο οικο-λογικός ή οικο-σοφικός
προβληματισμός του Guattari, όπως και του Deleuze, δεν μπορεί να συρρικνωθεί σε έναν ανόητο αφορισμό του τύπου ''αυτοί είναι μεταμοντέρνοι''. Η βαθιά σχέση τους με τη φιλοσοφία και την επιστήμη, το πολύπλευρο συγγραφικό και διδακτικό ή θεραπευτικό (στην περίπτωση του Guattari) έργο τους, η σοβαρότητα και ευθυκρισία τους (που κατά τη γνώμη μου φαίνεται στη θετική αποτίμηση της λενινιστικής παρέμβασης και των σοβιέτ ως επινόησης των εργατικών μαζών).
Είναι αλήθεια πως ο Guattari στο παραπάνω video φαίνεται εξαιρετικά
''εναλλακτικός'', υπερβολικά αισιόδοξος σε σχέση με τα λεγόμενα
''μεταμοντέρνα'' κινήματα οικολογικής, φεμινιστικής, αντιρατσιστικής κλπ
προβληματοθεσίας. Εκτός αυτού, πολλά από όσα λέει ίσως φαντάζουν
δυσνόητα σε όποιον δεν έχει ασχοληθεί με το έργο του, εξαιτίας των
σχεδόν ''κωδικών'', συνοπτικών αναφορών του πάνω σε τεράστια ζητήματα.
Δεν αρνούμαι πως όσα λέει μπορούν να αξιοποιηθούν από μια πολιτική
δύναμη όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, η οποία δεν εξέφραζε, δεν εκφράζει και ούτε ποτέ
θα εκφράσει τη προοπτική της κομμουνιστικής χειραφέτησης. Η κατεύθυνση
που ακολούθησε ο ''επίγονος'' (και πολιτικός συνεργάτης του Guattari για
ένα ιστορικό διάστημα), Tony Negri, ρίχνοντας μαύρη πέτρα στο
προσανατολισμό της Ιταλικής Αυτονομίας και του εργατισμού, μας βεβαιώνει
για κάτι τέτοιο. Άλλωστε, οι δυνάμεις που μπορούν να σφετεριστούν μια
θεωρία, αποκαλύπτουν αναδρομικά και το δυνητικό δυναμικό από το οποίο
αυτή είναι πλασμένη. Ωστόσο, από μεριάς μου διεκδικώ ένα μικρό μερίδιο
από τη κληρονομιά των Deleuze-Guattari για χάρη ενός προβληματισμού
μαρξιστικής και κομμουνιστικής κατεύθυνσης.
Άλλωστε νομίζω πως, για να υπάρξει κομμουνισμός, πρέπει με κάποιο
τρόπο να συμβεί ένας ''γάμος'' ορισμένων ''μαρξιστικών'' και ορισμένων
''αναρχικών'' κομματιών που ζουν και αναπνέουν σε όλα τα μήκη και τα
πλάτη του κόσμου. Και αν μιλάμε για το ''κομμάτι'' της αναρχίας, ίσως
δεν υπάρχει θεμελιωδέστερο έργο από αυτό των Deleuze-Guattari.
Noμίζω η ιστορική εποχή μιας παρατεταμένης καπιταλιστικής κρίσης την οποία διανύουμε, επιβάλλει μια μετατόπιση του κέντρου βάρους
μέσα στο έργο των παραπάνω στοχαστών, με τρόπο που θα τους φέρει πιο
κοντά στα μαρξιστικά ενδιαφέροντα, όχι όμως στην κατεύθυνση του Tony
Negri, αλλά προς την εγελιανή ρίζα της μαρξιστικής διαλεκτικής.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου