Σύμφωνα με τον Παντελή Λεκκα
Η πρώτη λειτουργία
της ιδεολογίας θα μπορούσε να ονομαστεί περιγραφική
η εξηγητική. Η ιδεολογία παρέχει
γνώσεις’’- αντιλήψεις και δοξασίες που περιγράφουν και αξιολογούν τον κόσμο,
χαρτογραφεί –ουτως ειπείν –την πραγματικότητα
Η δεύτερη
ορίζεται ως δεοντολογική η παραγγελτική η περιγραφή και
εξήγηση του κόσμου συνοδεύεται πάντα από αξιολογική κρίση : οι γνώσεις ‘’ της
ιδεολογίας είναι γνώσεις επενδυμένες με
άξιες και κρίσεις . Η ιδεολογία δεν
εικονογραφεί μόνο το πώς ‘’είναι ο
κόσμος αλλά και το πώς πρέπει να είναι
, η αναφορά στο είναι συνοδεύεται και
από αναφορά στο δέον γενέσθαι .
Στη υποθετική
βέβαια περίπτωση που υπάρχει αντιστοιχία ανάμεσα στην περιγραφή και στη δεοντολογία’’ το
πραξιολογικό πρόσταγμα της ιδεολογίας
μπορεί να συνίσταται στην απλή αποδοχή της κατάστασης ως έχει- όμως
ακόμη και τότε η ιδεολογία προτείνει ένα συγκριμένο τρόπο
συμπεριφοράς . Αν πάλι υπάρχει ασυμφωνία ανάμεσα στις δυο εικόνες , τότε
η ιδεολογία παρέχει οδηγίες για το τι πρέπει να γίνει , ούτος ώστε να πλησιάσει
η υφιστάμενη την δέουσα κατάσταση .. Υπό αυτή την έννοια – συμφώνα με τον Λεκκα
- η ιδεολογία , επειδή ακριβώς εκφέρει
κρίσεις και προτείνει δέοντα ,
επεμβαίνει στο κοινωνικό γίγνεσθαι,
είναι δηλαδή εξ ορισμού πολιτική , εφόσον παρακινεί σε πράξεις , ενθάρρυνα ή
αποτρέπει συμπεριφορές
Η τρίτη λειτουργιά
της ιδεολογίας θα μπορούσε να
ονομαστεί συνεκτική η παραμυθητική. Προσφέροντας
περιγραφές για την υπάρχουσα τάξη πραγμάτων
και εικόνες για την επιθυμητή τάξη πραγμάτων , η ιδεολογία παρέχει
ορισμούς των ‘’θέσεων’’, των ρολών των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων, των
πεπρωμένων των κοινωνικών υποκειμένων στα όποια απευθύνεται. Με τον τρόπο αυτό
, η ιδεολογία συνέχει τα κοινωνικά υποκείμενα
τοποθετώντας τα στον κόσμο ως
έχει και όπως οφείλει να έχει. Με το να εξηγεί
και να προτρέπει η ιδεολογία παρέχει τη δυνατότητα και τα κριτήρια της
συνειδητής κοινωνικής συμμετοχής .
Η ιδεολογία αποτελεί παράγοντα
κοινωνικής συνοχής , επειδή παρέχει
νόημα στη ζωή του ανθρώπου ως κοινωνικού υποκειμένου εξηγώντας που ανήκει , με
ποιους είναι η οφείλει να είναι
αλληλέγγυος ,ποιος είναι ο ρόλος του η ο
προορισμός του και πώς οριζεονται τα περιθώρια και οι υποχρεώσεις της
κοινωνικής του πράξης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου