Αναγνώστες

Κυριακή 22 Μαΐου 2011

λειτουργιες της ιδεολογιας σύμφωνα με τον Παντελή Λεκκα


Σύμφωνα  με τον Παντελή Λεκκα 
Η πρώτη λειτουργία της ιδεολογίας θα μπορούσε να ονομαστεί περιγραφική η εξηγητική. Η ιδεολογία  παρέχει γνώσεις’’- αντιλήψεις  και δοξασίες  που περιγράφουν και αξιολογούν τον κόσμο, χαρτογραφεί –ουτως ειπείν –την πραγματικότητα 
Η δεύτερη  ορίζεται ως  δεοντολογική η παραγγελτική η περιγραφή  και εξήγηση του κόσμου συνοδεύεται πάντα από αξιολογική κρίση : οι γνώσεις ‘’ της ιδεολογίας  είναι γνώσεις επενδυμένες με άξιες και κρίσεις . Η ιδεολογία  δεν εικονογραφεί μόνο το πώς  ‘’είναι ο κόσμος αλλά και το πώς πρέπει να είναι , η αναφορά στο είναι συνοδεύεται και από αναφορά στο δέον γενέσθαι .
Στη υποθετική βέβαια περίπτωση που υπάρχει αντιστοιχία ανάμεσα  στην περιγραφή και στη δεοντολογία’’ το πραξιολογικό πρόσταγμα της ιδεολογίας  μπορεί να συνίσταται στην απλή αποδοχή της κατάστασης ως  έχει- όμως  ακόμη και τότε η ιδεολογία προτείνει ένα συγκριμένο  τρόπο  συμπεριφοράς . Αν πάλι υπάρχει ασυμφωνία ανάμεσα στις δυο εικόνες , τότε η ιδεολογία παρέχει οδηγίες  για το  τι πρέπει να γίνει , ούτος ώστε να πλησιάσει η υφιστάμενη την δέουσα κατάσταση .. Υπό αυτή την έννοια – συμφώνα με τον Λεκκα - η ιδεολογία , επειδή ακριβώς εκφέρει  κρίσεις και προτείνει  δέοντα , επεμβαίνει στο  κοινωνικό γίγνεσθαι, είναι δηλαδή εξ ορισμού πολιτική , εφόσον παρακινεί σε πράξεις , ενθάρρυνα ή αποτρέπει συμπεριφορές 
Η τρίτη λειτουργιά της ιδεολογίας  θα μπορούσε να ονομαστεί συνεκτική η παραμυθητική. Προσφέροντας περιγραφές για την υπάρχουσα τάξη πραγμάτων  και εικόνες για την επιθυμητή τάξη πραγμάτων , η ιδεολογία παρέχει ορισμούς των ‘’θέσεων’’, των ρολών των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων, των πεπρωμένων των κοινωνικών υποκειμένων στα όποια απευθύνεται. Με τον τρόπο αυτό , η ιδεολογία συνέχει τα κοινωνικά υποκείμενα  τοποθετώντας  τα στον κόσμο ως έχει και όπως οφείλει να έχει. Με το να εξηγεί  και να προτρέπει η ιδεολογία παρέχει τη δυνατότητα και τα κριτήρια της συνειδητής  κοινωνικής συμμετοχής .
Η ιδεολογία αποτελεί παράγοντα κοινωνικής  συνοχής , επειδή παρέχει νόημα στη ζωή του ανθρώπου ως κοινωνικού υποκειμένου εξηγώντας που ανήκει , με ποιους  είναι η οφείλει να είναι αλληλέγγυος ,ποιος είναι ο ρόλος  του η ο προορισμός του και πώς οριζεονται τα περιθώρια και οι υποχρεώσεις της κοινωνικής του πράξης
Ο  Παντελής Λεκκας καταλήγει  να ορίσει την ιδεολογία ως ένα σύστημα ιδεών που προσφέρει στο κοινωνικό υποκείμενο αφενός ερμηνείες για τον εαυτό και την πραγματικότητα  που το περιβάλλει και αφετέρου κατευθύνσεις  για την δέουσα  συμπεριφορά  και κοινωνική του πράξη μέσα σε αυτήν την πραγματικότητα.


Παντελή Λεκκα  /Η εθνικιστικη ιδεολογια ,πέντε υποθέσεις εργασίας στην ιστορική κοινωνιολογία . ΕΜΝΕ  – μΝημων Αθηνα,1992


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Τα url του θείου Ισιδώρα