Αναγνώστες

Σάββατο 1 Αυγούστου 2009

το παιχνιδι με τις ταυτοτητες σε δυο βιβλια του Φίλιπ Ροθ

Στην πλοκή του έργου Επιχείρηση Σαυλωκ, ο Φιλιπ Ροθ αναρρωνύοντος από την νευρική κατάρρευση πού του προκάλεσε το υπνωτικό χάπι Χαλσιον, φθάνει στην Ιερουσαλήμ, προκειμένου να πάρει συνέντευξη από τον Ισραηλινό πράκτορα Αρον Απελφελντ. Στην πόλη βρίσκεται ήδη και δρα ο καρκινοπαθής σωσίας του, εμπνευστής του κινήματος του Διασπορισμού της επιστροφής και επανεγκαταστασης δηλαδή των Εβραίων από το Ισραήλ στην Ευρώπη . Ο πρώτος Φιλιπ Ροθ για να μην τρελαθεί ολότελα και για να μπορεί να ελέγχει κάπως τα πράγματα ,είναι αναγκασμένος να δώσει ένα όνομα στο σωσία του . Τον αποκαλεί Μόισε ΠίπικΣτο επιχείρηση Σαυλωκ ο Φιλιπ Ροθ εχει οδηγήσει στα άκρα ορισμένα από τα αξονικά ερωτήματα του έργου του, όπως το ερώτημα της ταυτότητας του προσώπου(ποιος πραγματικά υπάρχει πίσω από την απλή λέξη εγώ , ποιος είναι τελικά εγώ;)το ερώτημα της σχέσης ανάμεσα στο πραγματικό προσωπο και στη μυθιστορηματική personna του (πόσο αληθινό είναι το πρώτο και πόσο ψεύτικη η δεύτερη;) το ερώτημα τελικά της αλήθειας της μυθοπλασίας
( Σε πιο προσφατο βιβλίο του Φιλιπ Ροθ « Το Ανθρώπινο στίγμα» ο κοσμήτορας του ]Πανεπιστήμιου Αθήνα Σιλκ χαρακτηρίζει δυο εξαφανισμένους φοιτητές ως «spooks» λέξη πού στην αρχική της σημασία σήμαινε φαντάσματα. Όμως η λέξη αυτή ενείχε και μια δευτερεύουσα σημασία ως προσβλητικός όρος πού χρησιμοποιείται ενίοτε γα τους μαύρους O Σιλκ πληρώνει το τίμημα πού επέβαλε το πολιτικά ορθό κλίμα της εποχής :χάνει τη θέση του και η ζωή του καταστρέφεται .Στην έκπληξη του μυθιστορήματος αποκαλύπτεται ότι ο ίδιος εβραίος πρώην κοσμήτορας πού κατηγορήθηκε για ρατσισμό ήταν μαύρος, και ότι σε μια άλλη εποχή –αυτή του 40 και του 50-είχε επιλέξει την εβραϊκή ταυτότητα ως κατάλληλο όχημα για μια πανεπιστημιακή καριέρα,,,«Το πολιτικό σχόλιο εδώ έχει κυρίως να κάνει με το μεγάλο ανθρώπινο χωνευτήρι, αλλά΄ και με τα τραύματα που δημιουργεί η ψευδαίσθηση, ότι όλα είναι δυνατά για ανθρώπους πού εκμεταλλεύονται τις δυνάμεις τους »Ο Σιλκ είναι ο κατεξοχήν «άνθρωπος χωρίς ιδιότητες» αλλά αυτές καταλήγουν να είναι τόσο πολλές και τόσο αντιφατικές πού χάνει ακόμα και την αίσθηση του ξεκινήματος . Συνηθίζει τόσο να είναι ένας « σκούρος λευκός»πού φθάνει να το θεωρεί φυσιολογικό και ακόμα περισσότερο, να χτίσει την πραγματική στα μάτια του ταυτότητα του πάνω σε αυτό το ψέμα. Ψέμα , εξάλλου και αλήθεια, μας θυμίζει διαρκώς ο Ροθ, δεν έχουν την ίδια έννοια, όταν αναφερόμαστε σε αυτό πού μας κάνει να είμαστε ο εαυτός μας»
----------------------------------------------------------------------------------------------
Βλ επιμ Επιμετρο Σταυρου Ζουμπουλάκη στο Φιλιπ Ροθ , Επιχείρηση Συλωκ , Μια ΟΜΟΛΟΓΊΑ μτφ Σπυρος Βρεττος , Επιμετρο Σταυρου Ζουμπουλάκη , εκδ Πολις (1993)

PHILIP ROTH Το ανθρώπινο στίγμα , εκδ Πολις επιμ Η Μαγκλίνης –Κ Μποτοπουλος(2000) 2003

Δεν υπάρχουν σχόλια: