Η μελέτη του εθνικισμού ενέχει ήδη πολλά επιστημολογικά προβλήματα.
Πρόβλημα μεθόδου, πρόβλημα επιστημονικής αφετηρίας . π.χ οι Ιστορικοί θεωρούν την μελετη του εθνικισμόυ προνομιακό τους πεδίο.
Οι κοινωνικοί επιστήμονες (κοινωνιολόγοι, κοιν ανθρωπολόγοι, πολιτικοί επιστήμονες επίσης).
Όμως κάθε επιστημονική αφετηρία έρχεται στη συζήτηση περί έθνους και εθνικισμού με τα δικά της επιστημολογικά στερεότυπα (ή κουσουρια).
Τα ιστορικά γεγονότα κολλάνε στην οπτική του ιστορικού «σαν λάσπη» (όπως έλεγε κάποτε ο Μπρωντελ) και τον εμποδίζουν (πολλές φορές ) να δει τις μεγάλες τομές και μετασχηματισμούς στις ιστορικές ταυτότητες που επέφερε π.χ η νεωτερικότητα.
Οι κοινωνικοί επιστήμονες από την άλλη τείνουν να παραβλέψουν τα ιστορικά γεγονότα, τα δέντρα της ιστορίας –κοιτάζοντας κυρίως το μεγάλο δάσος –η οπτική τους δεσμεύεται , συχνά από την συγχρονία….
Το πρόβλημα περιπλέκεται, γιατί ο εθνικισμός δεν είναι απλά μια ιδεολογία.
Είναι μια ιδεολογία που ταυτόχρονα επέδρασε αποφασιστικά στην μεταμόρφωση της κοινωνικής πραγματικότητας, που μετασχημάτισε προνεωτερικους ανθρώπους σε έθνη και εθνότητες, που οδήγησε στον μετασχηματισμό των κοινωνιών σε έθνη κράτη , των προνεωτερικών –αυτοκρατορικών π.χ οικονομιών σε εθνικές οικονομίες, της παραδοσιακής εννοίας του πολέμου και του στρατού σε εθνικό πόλεμο κ.α .
Παράλληλα δημιούργησε και (ατομικές ) ταυτότητες. Ο εθνικισμός ως ιδεολογία, δεν ηταν ουτε είναι απλά μια «ψευδής συνείδηση». Συμμετείχε και συμμετέχει στην κοινωνική κατασκευή της πραγματικότητας. Σήμερα π.χ όλοι σχεδόν αισθάνονται ότι έχουν όνομα, φύλο επάγγελμα, αλλά ότι ‘’πάνω από όλα είναι ‘’Έλληνες , Γερμανοί ή Τούρκοι» κλ.π.
Η εθνικότητα είναι κάτι σαν την σκιά μας σήμερα, δεν υπάρχει άνθρωπος χωρίς σκιά. Αλλά όχι τόσο παλιά η σκιά μας ήταν αλλού τύπου: Θρησκευτική λόγου χάρη . Ας θυμηθούμε ότι ακόμα και για τη συνθήκης της Λοζάνης κριτήριο της Ανταλλαγής ήταν το θρήσκευμα .Η πιο πρόσφατη περιπλοκή προερχεται από τον Χαρακτήρα της επικοινωνίας σήμερα στην εποχή της τηλεόρασης (ή και του Ιντερνετ).
Τι να πει κανείς σήμερα που να έχει κάποια διάρκεια; Πώς να οργανωθεί μια σε βάθος συζήτηση; Ακόμα και τα συναισθήματα και οι συγκινήσεις σήμερα, ακόμα και τα πάθη, κρατάνε λίγο: από μερικά λεπτά έως μερικές μέρες όσο κρατά το ζάπινγκ, όσο παραμένει το θέμα στην ημερησία ατζέντα.
Ζούμε λέμε κάποιοι σε μια μετασυγκινησιακή κοινωνία, και τον τόνο τον δίνουν τα Μέσα: Και τώρα –λέει ο τηλεπαρουσιαστής ας περάσουμε σε άλλο θέμα: Α και από τον πόλεμο του Ιράκ σου δείχνει καλλιστεία σκύλων.
Αυτό και ο σύγχρονος εθνικισμός, (όπως και άλλες ιδεολογίες ) γίνεται σήμερα επιφανειακό και φθηνός : εθνικισμός εκ των υστέρων και συχνά υστερικός, Βεβαία το ίδιο περίπου συμβαίνει και με τον σύγχρονο (νέο) φιλελευθερισμό, ατομικισμό, κομμουνισμό κ.α
απο σχόλιο που εκανα εδώ:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου