Regressverbot/αναδημοσιευση απο το svartkorruption

svartkorruption

Wondering Through Seas Of Korrupted Musik

Regressverbot

 

 

Κατόπιν απαιτήσεως του κοινού, η διοίκησις του βλογ παρουσιάζει, μετά απαράμιλλης υπερηφάνειας, το ακόλουθο σύγγραμα :

Προφανώς και ο χαρακτήρας του blog είναι σύμφυτος με τη σκληρή, σάπια, νιχιλιστική και μισανθρωπική μουσική. Ωστόσο, μία στο τόσο, θα γίνει αναφορά σε συγκροτήματα – καλλιτέχνες που δεν έχουν την ΠΑΡΑΜΙΚΡΗ σχέση με τα προαναφερθέντα μουσικά γούστα (η διοίκησις οφείλει ωστόσο να υπενθυμίσει ότι το black metal εξακολουθεί να διατηρεί την αυτοδυναμία στο blog, και αυτό δεν θα αλλάξει ποτέ και για κανέναν λόγο, έχετε το λόγο μας, και εμείς τον λόγο μας τον τηρούμε).

Μια τέτοια περίπτωση είναι οι Regressverbot (τί όνομα !).

Η αλήθεια είναι πως προφανώς και δεν τους έμαθα μόνος μου, και πλέον, όποτε τους ακούω, ευχαριστώ σιωπηρά αλλά πάντοτε εγκάρδια το άτομο που μου τους σύστησε (μουσικά ).

Οι εν λόγω μουσικοί επιδίδονται με απαράμιλλο ταλέντο και θαυμαστή φαντασία και έμπνευση σε ένα στυλ που ένας μεθυσμένος θα ονόμαζε….minimal dark electro post gothic.

Boom.

Προφανώς και προσπαθώ να ψαρέψω ακροατές, μιας και η προαναφερθείσα ταμπέλα θα έχει ανάψει φωτάκι σε άτομα με μουσικά γούστα που απέχουν παρασάγγας το ένα από το άλλο.

Ας είναι. Προφανώς και οποιαδήποτε απόπειρα κατηγοριοποίησης τέτοιων ιδιαίτερων καλλιτεχνών πέφτει παταγωδώς, και με τρόπο εξευτελιστικό, στο κενό. Δεδομένου ότι το blog έχει επανειλημμένως δηλώσει την αγάπη του για το black, το μόνο που μπορώ να πω, δειλά δειλά, σε κάθε μη διανοητικώς υπανάπτυκτο black-α, είναι πως εδώ θα αγαλλιάσει η ψυχή του, αν αγάλλιασε η ψυχή του βέβαια όταν άκουσε τα δύο album που προσέφερε στην ανθρωπότητα ο Vikernes όσο γύριζε το Νορβηγικό American History X (με εντελώς διαφορετική κατάληξη, ωστόσο – και δεν υπάρχει μέρα που να μη λυπούμαστε για το γεγονός ότι ένας τέτοιος καλλιτέχνης, με τέτοια έμπνευση και τέτοια – ενίοτε – στιχουργία, κατέληξε φασιστόμουτρο). Μινιμαλιστικό electro με ambient τζούρες, λοιπόν, αρίστης ποιότητος.

Εννοείται πως οι Regressverbot είναι μακράν πιο χορευτικοί (σε καμία περίπτωση ανεβαστικοί όμως, μη ξεγελαστείτε – αυτό παραμένει καθαρά προσωπική άποψη). Σε σημεία κουνάς τα βλέφαρά σου σε τρελούς ρυθμούς. Έχουν έναν κινηματογραφικό αέρα που θα συνεπάρει κόσμο, θα τον οδηγήσει να δημιουργήσει τη δική του ταινία μέσα στο κεφαλάκι του, και αυτό μόνο ως καλό μπορεί να χρεωθεί.

Μια υφέρπουσα μελαγχολία (θυμίζει Bauhaus – ή και Paradise Lost εποχής Host) σίγουρα θα σπαράξει καρδιές.

Οφείλω δε να ανακοινώσω πως όσοι έκοψαν τα αυτιά τους με τους ΘΕΟΥΣ Nightsatan και το ΥΠΕΡΤΑΤΟ Midnight Laser Warrior, ΕΠΙΒΑΛΛΕΤΑΙ να τιμήσουν τα παλικάρια άμεσα και αμέσως.

Σίγουρα πρόκειται για περίεργο σύνολο. Δεν είμαι σε θέση να προβλέψω αν θα τους τσεκάρουν έστω και οι μισοί απ’όσους διαβάζουν τούτη την ύστατη στιγμή το άρθρο τούτο ‘δω, ωστόσο όσο κρατάει το κρύο και ο χειμώνας, τα παιδιά αξίζουν. Για καλοκαίρι δεν ξέρω.

Τι είναι ο νεορεαλισμός στον κινηματογράφο; αναδημοσιευση απο το www.thessalonikiartsandculture.gr/cinema

 αναδημοσιευση  απο το http://www.thessalonikiartsandculture.gr/cinema/cine-protaseis/ti-einai-o-neorealismos-ston-kinimatografo#.VgqZWX0xgbY

Τι είναι ο νεορεαλισμός στον κινηματογράφο

Η σχολή του νεορεαλισμού εμφανίστηκε στην μεταπολεμική Ιταλία, σε μία κρίσιμη χρονική στιγμή για τη χώρα – τη στιγμή που κατέρρεε το καθεστώς του Μουσολίνι, και μέσα στην πλήρη κοινωνική εξαθλίωση, ως αποτέλεμσα του πολέμου. Όπως γράφει ο Στάθης Βαλούκος στον Α” τόμο της Ιστορίας του Κινηματογράφου, «μέσα από την ολοκληρωτική καταστροφή, επαναλήφθηκε ο αιώνιος φυσικός νόμος της εκ του μηδενός αναγέννησης».

Στη βάση τους, οι ταινίες του ιταλικού νεορεαλισμού διαφέρουν πολύ από τις προπολεμικές ιταλικές ταινίες στην επιλογή των ηρώων, που πλέον ήταν καθημερινοί άνθρωποι που πάλευαν να επιβιώσουν, και συνεπώς έχουν έντονη κοινωνική συνείδηση. Υφολογικά, ο νεορεαλισμός χαρακτηρίζεται από την απόρριψη του στούντιο και το γύρισμα των σκηνών με φυσικό φωτισμό και ντεκόρ, καθώς και, σε πολλές περιπτώσεις, την χρησιμοποίηση ερασιτεχνών ηθοποιών και τον αυτοσχεδιασμό.

Στο παραπάνω βίντεο, ο κινηματογραφιστής και αρθρογράφος kogonada αντιπαραθέτει σε πραγματικό χρόνο τις δύο εκδοχές της ταινίας Stazione Termini (1953): η πρώτη και αυθεντική εκδοχή είναι αυτή του Ιταλού σκηνοθέτη Vittorio De Sica, ενώ η δεύτερη είναι το cut του Αμερικανού παραγωγού David O. Selznick, o οποίος άλλαξε τον τίτλο σε Indiscretion of an American Wife και ξαναμόνταρε την ταινία με σκοπό να την κάνει πιο οικεία στο αμερικανικό κοινό.

Μία βασική διαφορά που παρατηρείται είναι η διάρκεια των πλάνων, με τον Selznick να κόβει οτιδήποτε το Hollywood μπορεί να θεωρήσει «περιττό». Ο Αμερικανός θεατής, άλλωστε, είναι εκπαιδευμένος να βαριέται και να αποσπάται εύκολα.
Η δεύτερη διαφορά, που μου έκανε και προσωπικά εντύπωση, είναι η σημασία που δίνουν οι δύο εκδοχές στο περιβάλλον, έμψυχο και άψυχο.

Η αμερικανική εκδοχή, σε συνέχεια της αποκοπής του περιττού, αφήνει εκτός cut οτιδήποτε μπορεί να αποσπάσει την προσοχή από τον κεντρικό ήρωα. Αντίθετα, η αρχική «ιταλική» εκδοχή, πιστή στις αξίες του νεορεαλισμού, έχει μια προσέγγιση πιο ντοκυμαντερίστικη, αφήνοντας το πλάνο να συνεχίζει όταν ο κεντρικός ήρωας αποχωρεί, για να πετύχει αυτό που χαρακτηρίζει έτσι κι αλλιώς την σχολή στην οποία ανήκει: την «ωμή» αναπαράσταση της κοινωνίας. Οι κομπάρσοι στην ιταλική εκδοχή έχουν σημασία, καθώς είναι αυτοί που χτίζουν την ατμόσφαιρα, τον χώρο και τον χρόνο.

βλ και  http://helencomments.blogspot.gr/2010/02/blog-post_11.html

H ταινία που πήρε το πρώτο βραβείο στο παγκόσμιο φεστιβάλ τρίλεπτων ταινιών . υπεροχη

Το βερολινέζικο τοπίο ιδεών Π. Νούτσος /ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ:απο το ΒΗΜΑ 29/11/1998

Ο Π. Νούτσος επιχειρεί μια ιδεολογική χαρτογράφηση της υπό συγκρότηση νέας πρωτεύουσας της Γερμανίας παρατηρώντας τη διαμόρφωση νοοτροπιών μέσα από τις εξωτερικές μεταμορφώσεις της διχασμένης πόλης από το 1973 ως το 1998

Το βερολινέζικο τοπίο ιδεών

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ:  29/11/1998 00:00

emailεκτύπωση 

 

Ως τοπογραφία ιδεών θα μπορούσε να οριστεί η χαρτογράφηση του ιδιαίτερου τόπου κυοφορίας, ανάδυσης και κυκλοφορίας ιδεολογικών συνόλων και υποσυνόλων που με τη σειρά τους συγκαθορίζουν την πνευματική ιδιοσυστασία αυτού του τόπου, κυρίως στο πεδίο διαμόρφωσης των νοοτροπιών και τον τρόπο παρατήρησης της πραγματικότητας. Αυτή η αλλαγή ρόλων ως προς το «συγκείμενο» (context) τόπου και ιδεών καθιστά την τοπογραφία ιδεών μια δυναμική διελκυστίνδα «ειδικού» και «γενικού», κατά την επιτέλεση της οποίας η «τοπικότητα» αρθρώνεται ως πλούσια σε καθορισμούς και σχέσεις ολότητα συγκεκριμένης κλίμακας. Σε αυτό το ερμηνευτικό εγχείρημα η «ολότητα» προβάλλει την ιδιαιτερότητά της σε σχέση με το «κέντρο» και συγκροτεί την ιδιομορφία της μέσα από ένα σύνθετο πλέγμα συντελεστών ή παραγόντων, οι σχέσεις των οποίων υπερβαίνουν τους επιμέρους εκθέτες τους.
Μια αρκετά ιδιάζουσα δυναμική εμφανίζεται όταν το «ειδικό» ετοιμάζεται πυρετωδώς να (ξανα)γίνει το κέντρο, δηλαδή η διοικητική και πολιτισμική συμπύκνωση του όλου. Πρόκειται για το Βερολίνο: για το πρώην Δυτικό, που αποτελούσε «κρατίδιο» της BRD, και για το πρώην Ανατολικό, που υπήρξε η πρωτεύουσα της DDR. Ισως να αποβεί χρήσιμη, για την κατανόηση της τοπογραφίας των ιδεών που διαχέονται στην υπό συγκρότηση νέα πρωτεύουσα της Γερμανίας, η διπλή οθόνη ανακατασκευής της εικόνας που αποκόμιζε ο προβληματισμένος επισκέπτης, όταν για πρώτη φορά το 1973 και τώρα, ύστερα από ένα τέταρτο αιώνα, προσεγγίζει το βερολινέζικο τοπίο των ιδεών.
Στην αυστηρά διαχωρισμένη Δυτική και Ανατολική Γερμανία το Βερολίνο, χωρισμένο και αυτό στα δύο, συνιστούσε ως προς το δυτικό τμήμα του νησίδα ή σφήνα της BRD που χωνόταν στην καρδιά της DDR. Το Τείχος», που κατασκευάστηκε από την τελευταία το 1961, ενθυλάκωνε την όξυνση του Ψυχρού Πολέμου της διπολικής εποχής και συμβόλιζε τους δύο εντελώς διαφορετικούς δρόμους που ακολουθούσε η ηττημένη Γερμανία, με την απόφαση των νικητών εταίρων του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Οι τρεις από τη μία πλευρά, με τρία μερίδια που από «δυτική ζώνη» έγιναν η BRD, και η ΕΣΣΔ από την άλλη, που μετέπλασε τη δική της ζώνη σε DDR. Το Δυτικό Βερολίνο, τα τρία τέταρτα της παλαιάς πρωτεύουσας, ενισχύθηκε σημαντικά για να επιτευχθεί η ανασυγκρότηση της οικονομικής και κοινωνικής του άρθρωσης, με εργασιακά και συνταξιοδοτικά πλεονεκτήματα και απαλλαγή των νέων από την υποχρέωση της στρατιωτικής θητείας. Το προκλητικά απαστράπτον βουλεβάρτο Ku'dam και οι πέριξ εμπορικοί δρόμοι εξέπεμπαν το σφρίγος της ελευθερίας της αγοράς, ενώ το παλαιό κέντρο στο Ανατολικό Βερολίνο συνδύαζε μια καθημερινότητα χαμηλών τόνων με την ισχύ του καθεστώτος που επέβαλλαν τα πανύψηλα κτίρια των κατακτήσεων του «υπαρκτού σοσιαλισμού». Ο μονόδρομος της γκρίζας εισόδου, με βραδύκαυστο έλεγχο των διαβατηρίων σε χαμηλοτάβανο τούνελ υποδοχής των δυτικών επισκεπτών δωδεκάωρης διάρκειας, σε προϊδέαζε για την απροθυμία της Gudrun να περάσει δύο ώρες μαζί σου στα καφέ της Alexanderplatz από τον φόβο μήπως χάσει τη θέση της σε υπηρεσία εξωτερικού εμπορίου.
Η «μετακομμουνιστική» όψη


Και φέτος, στις 2 Οκτωβρίου, γιορτάστηκε στην Πύλη του Βραδεμβούργου η γερμανική ενοποίηση με βεγγαλικά και φολκλορικές παραστάσεις φορέων που προέρχονταν από τα κρατίδια της ομόσπονδης επικράτειας. Και ενώ το Ku'dam άρχιζε να ξεθωριάζει οι πολυπληθείς γερανοί βάλθηκαν, νυχθημερόν, να αναπλάσουν ριζικά το παλαιό κέντρο της πρωτεύουσας που μεταμορφώνεται σε πολυσύχναστη εμπορική συνοικία, άσχετα αν για την ώρα τα φανταχτερά πολυεθνικά καταστήματα έχουν πελάτες τουρίστες, Γερμανούς και ξένους. Τώρα απαστράπτουσα είναι η Friedrichstrasse, με την περίκοσμη Γκαλερί Λαφαγέτ που κάνει να ωχριά η ομώνυμη παρισινή έκθεση επώνυμων ενδυμάτων. Στην κάθετό της, στο βουλεβάρτο Unter den Linden, το ξενοδοχείο «Adlon» ξαναχτίστηκε όπως ακριβώς ήταν προτού καταστραφεί το 1945, ενώ η επιβλητική Deutsche Bank μετέτρεψε αίθουσες του ισογείου σε παράρτημα του μουσείου Guggencheim που για την ώρα φιλοξενεί τεράστια φωτογραφικά σύνολα της Κ. Sieverding με τίτλο «Χρωστικές επεξεργασίες». Από την ιστορική ρητορική του τοπίου, όπως την κωδικοποίησε το καθεστώς του «υπαρκτού σοσιαλισμού» με τις μετονομασίες δρόμων και πλατειών, διασώθηκε η πλατεία R. Luxemburg και η λεωφόρος Karl Marx, ενώ η Klara Zetkin και ο W. Ulbricht είχαν την τύχη όσων οι ίδιοι αντικατέστησαν.
Απόμερα, στην Oranienburgstrasse, δεσπόζει η αναπαλαιωμένη Συναγωγή (είχε και αυτή πυρποληθεί από τους ναζιστές) και σχεδόν κολλητά της η ταβέρνα Oren με πολυάριθμους θαμώνες, στους οποίους οι Εβραίοι της Ανατολικής Ευρώπης ανακατεύονται με πολύβουο μωσαϊκό επισκεπτών. Αυτή τη φορά ο όρος «μετακομμουνιστικός» χρησιμοποιείται κυριολεκτικά και ας ανακαλεί την προεισαγωγική σημείωση του Καζαντζάκη ότι η Ασκητική γράφτηκε στο Βερολίνο για να «διατυπώσει την ψυχική αγωνία και τις ελπίδες ενός κομμουνιστικού κύκλου από Γερμανούς, Πολωνούς, Ρούσους, που δεν μπορούσαν ν' αναπνεύσουν άνετα μέσα στη στενή, καθυστερημένη, υλιστική αντίληψη της Κομμουνιστικής Ιδέας». Τώρα οι γερμανοί και ελβετοί συνομιλητές μας επιχειρηματολογούν με αφετηρία τα βιβλία και την αρθρογραφία στη «Frankfurter Allgemeine Zeitung» του Παναγιώτη Κονδύλη για τη «μαζικοδημοκρατική» και «πλανητική εποχή»: «τα κράτη και τα καθεστώτα, αδιάφορο πώς λέγονται, είναι εκ φύσεως εύθραυστες συναρμογές και μπορούν να διαλυθούν ακαριαία». Μια διαπίστωση που αφορούσε πριν απ' όλα τον τόπο που φρόντιζε να απαρνηθεί τη σχεδόν πενηντάχρονη ιστορία μιας εκδοχής του «υπαρκτού σοσιαλισμού»... Από την άλλη πλευρά μάς προσγείωνε με τη θυμοσοφία του ο αείμνηστος «Anti-Fukuyama» της Χαϊδελβέργης: «μόνον διανοούμενοι ισχυρίζονται ότι οι διανοούμενοι καταλαβαίνουν τον κόσμο καλύτερα από τους άλλους».
Το καύχημα της DDR, το «Berliner Ensemble», με τη γενναία τότε κρατική επιχορήγηση, έχει πρεμιέρα με το δράμα του G. Buchner «Ο θάνατος του Δαντών», με όλες τις συνδηλώσεις που υπονοούσε η έκβαση της Γαλλικής Επανάστασης. Νεαρή υπάλληλος ξενοδοχείου, μεγαλωμένη στο Μόναχο, αγνοούσε την ύπαρξη του θεάτρου και, πολύ περισσότερο, αγνοούσε την παράδοση μιας θεατρικής πρακτικής που συνάδει προς την επαναστατική μεταβολή της πραγματικότητας, όχι πάντα και της πραγματικότητας που εξέθρεψε και ενίσχυσε αυτόν τον πολιτιστικό οργανισμό με τα ανακλαστικά της «αποστασιοποίησης» από το πλέγμα της εξουσίας. Ο ίδιος ο Β. Brecht, καθιστός στο προαύλιο, με κοφτερό βλέμμα που το σκίαζε ο γυαλιστερός μπρούντζος του αγάλματός του, συλλογίζεται τα γεγονότα της 17ης Ιουνίου 1953: «Δε θα 'ταν τότε πιο απλό, η κυβέρνηση να διαλύσει το λαό και να εκλέξει έναν άλλον;».
Σε κάθε περίπτωση δείχνει να το διασκεδάζει τώρα που οργανώνονται, για να τιμηθούν τα εκατό χρόνια από τη γέννησή του, εκθέσεις αντικειμένων και φιλολογικές ξεναγήσεις στον τρόπο με τον οποίο αντιμετώπισε τη «λεωφόρο Στάλιν», μέσα από το «Ημερολόγιο εργασίας» των στερνών του χρόνων και την επιστολή του «Προς την Κεντρική Διεύθυνση της Αστυνομίας Συνόρων».
Οι επίγονοι στην πολιτική σκηνή


Η πηγή και το σύμβολο της ενιαίας κρατικής δύναμης, το Reichstag, ως προς το εξωτερικό του περίβλημα διατηρείται όπως ήταν προτού πυρποληθεί από τους ναζιστές, ενώ η πλήρης ανακατασκευή του εσωτερικού τού Κοινοβουλίου θα συγκρατεί την πολυτέλεια του ισχυρότερου κράτους της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Οταν σε λίγους μήνες θα μεταφερθεί η πρωτεύουσά του στο Βερολίνο θα έχει αρχίσει να αποδίδει καρπούς η κυβερνητική σύμπραξη SPD και Πρασίνων. Βέβαια το 1973 ήταν επίσης στην κυβέρνηση της BRD οι Σοσιαλδημοκράτες (μάλιστα ο G. Schroder δεν είχε ακόμη ανέλθει στην ηγεσία της «Σοσιαλιστικής Νεολαίας»), αφού ήδη είχε προηγηθεί το συνέδριο του Bad-Godesberg (1959) με το οποίο συντελέστηκε η απομαρξοποίηση καίριων σημείων του προγράμματός του.
Από την άλλη πλευρά του Τείχους το SED τοποθετούσε στην κορυφή της κομματικής πυραμίδας τον Ε. Honecker, θρηνώντας για ένα δεκαήμερο (χωρίς ωστόσο να ανασταλούν οι εργασίες του διεθνούς φεστιβάλ της νεολαίας) τον θάνατο του Ulbricht που είχε εδραιώσει στο σύνολο των θεσμών της «σοσιαλιστικής νομιμότητας» τη βεβαιότητα ότι ο «μαρξισμός - λενινισμός» αποτελούσε τη «μοναδική επιστημονική ιδεολογία στην ιστορία». Με την ίδια άλλωστε σκευή οι ιδεολόγοι του καθεστώτος αντιμετώπιζαν, με σειρά δημοσιευμάτων, το θεώρημα της «μεταβιομηχανικής κοινωνίας» και του «τέλους των ιδεολογιών», χωρίς ωστόσο να αντιφάσκουν με την είσοδο της Κυβερνητικής στην παραγωγή και στη διοίκηση. Σήμερα το PDS, με ποσοστό που ξεπερνά το 5% (στο Βερολίνο ανέρχεται στο 13% και στα ομόσπονδα κρατίδια της πάλαι ποτέ DDR στο 22%), αφουγκράζεται με την παλαιά φρουρά της ηγεσίας τα μηνύματα της «Ostalgie». Από την άλλη πλευρά, με τον τωρινό ηγετικό του μηχανισμό, επεξεργάζεται έναν κώδικα επικοινωνίας βασισμένο σε μια κριτική αντίληψη του μαρξισμού και δεν αποκλείει τη συμμετοχή του σε κυβέρνηση συνεργασίας με τους Σοσιαλδημοκράτες.
Ο εταίρος όμως των τελευταίων, με την επωνυμία «Bundnis 90 / Die Grunen», προφανώς δεν είχε ακόμη εμφανιστεί το 1973. Με αφετηρία τους επιγόνους του βερολινέζικου '68 συντέθηκαν εμπειρίες από ασυντόνιστες αλλά πρωτόγνωρες πρωτοβουλίες πολιτών με τον ακτιβισμό του «μαρξιστικού - λενινιστικού» KPD για να κυοφορηθεί, ως το 1978, ένα εύπλαστο ριζοσπαστικό μόρφωμα που θα μετάσχει στις τοπικές εκλογές του επόμενου έτους ως «Εναλλακτική Λίστα» (AL) αποκομίζοντας περίπου το 4% των προτιμήσεων του εκλογικού σώματος και σχεδόν διπλάσιο ποσοστό στις εκλογές του 1981. Διατηρώντας για ορισμένα χρόνια την ιδιαιτερότητά τους οι Εναλλακτικοί του Δυτικού Βερολίνου θα στοιχηθούν στη συνέχεια προς την παγγερμανική ένωση των Πρασίνων συμβάλλοντας στην επίτευξη των κυριότερων πτυχών της διαδρομής τους στην κεντρική πολιτική σκηνή. Σήμερα την πλειοψηφική κατεύθυνση του κόμματός τους εκφράζει ο Joschka Fischer που αρκετά νωρίτερα είχε σκιαγραφήσει τον «πράσινο ριζοσπαστικό ρεφορμισμό» σε αντιδιαστολή προς την αντιπολίτευση που κήρυσσαν οι «φουνταμενταλιστές», γιατί κατά την άποψή του δεν μπορούσαν να δώσουν συγκεκριμένο πολιτικό περιεχόμενο σε εναλλακτικές «μορφές ζωής» των «νέων μειοψηφικών κοινωνικών κινημάτων».
Η απομάκρυνση από τις παραδόσεις


Μέσα από το τωρινό κοινό κυβερνητικό πρόγραμμα, που από την πλευρά των Πρασίνων προέκυψε ως κοινοβουλευτικός συσχετισμός δυνάμεων και όχι ως απόφαση διαδικασιών «δημοκρατίας βάσης», διαγράφεται ευκρινώς η απομάκρυνση από τις παραδόσεις ενός σφριγηλού κινήματος ειρήνης και συνάμα η μετάθεση στο μέλλον της μέριμνας για το κλείσιμο των πυρηνικών εργοστασίων. Συναφώς αποσύρονται από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων οι αιχμηρές αναλύσεις για τον διαχωρισμό διανοητικής και χειρωνακτικής εργασίας, καθώς και για την «εργασία με πλήρες νόημα». Πριν απ' όλα καθορίζονται τα άμεσα μέτρα για τη δημιουργία 100.000 θέσεων εργασίας νέων και τη θεσμική εξασφάλιση ελαστικού ωραρίου στη θέση των «εναλλακτικών προγραμμάτων» που θα ελαχιστοποιούσαν την «αποξενωτική εργασία». Συμπερασματικά, δεν προεξοφλείται δραστική μείωση του εργάσιμου χρόνου που και για τους Πρασίνους θεωρήθηκε η αναγκαία προϋπόθεση για την «αυτοδιάθετη διαμόρφωση του ελεύθερου χρόνου».
Στη φάση εμφάνισης της πολιτικής πρακτικής μορφών εναλλακτικής σκέψης ήταν πρόσφατη η απόπειρα δολοφονίας του Rudi Dutschke και ο Herbert Marcuse μπορούσε στον τόπο της καταγωγής του να εκλαϊκεύσει, σε πολυπληθή φοιτητικά ακροατήρια, τις επισημάνσεις του για τον «μονοδιάστατο άνθρωπο», ορίζοντας ως «ουτοπία» ό,τι εμποδίζεται να γεννηθεί από την εξουσία των κατεστημένων κοινωνιών. Μάλιστα και στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο του Δυτικού Βερολίνου αλλοδαπός μεταπτυχιακός φοιτητής αυτονόητα πραγματευόταν, σε Φροντιστήριο του καθηγητή Fr. Rapp, την «ουτοπία μιας Τεχνικής χωρίς καταπίεση». Σε κάθε περίπτωση ήταν διάχυτη η απόρριψη των μεγάλων ιδεολογικών αφηγήσεων, ο σκεπτικισμός για την επιστημονική πρόσβαση των κοινωνικών νομοτελειών, η αξίωση ο υπό διάθεση χρόνος να απομακρυνθεί από τα καταναλωτικά πρότυπα, η καταγγελία του κατακερματισμού της γνώσης που γεννά τον Fachidiot και τον εξουσιαστή των ανθρωπίνων αναγκών, και τέλος η αποδοκιμασία του πατερναλισμού που προσδιορίζει τις σχέσεις των δύο φύλων.
Ακριβώς αυτή η αίσθηση των πραγμάτων είχε διαχυθεί με τον φοιτητικό ριζοσπαστισμό στον περίβολο των δύο πανεπιστημίων του Δυτικού Βερολίνου, ιδίως στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο, που είχε ιδρυθεί το 1948 ως αντίπαλο δέος στο Humboldt Universitat, που δύο χρόνια νωρίτερα είχε ανασυσταθεί στο πλαίσιο των θεσμικών προδιαγραφών του νέου καθεστώτος. Σήμερα, από τη μία πλευρά αναδεικνύεται ο «πραγματισμός» (κατά την έκφραση του οικείου διαφημιστικού φυλλαδίου του FU) ενός «μοντέρνου μαζικού πανεπιστημίου» και από την άλλη κατάντησε μια άπνοη επιγραφή, στο κεντρικό κεφαλόσκαλο ενός παρατημένου κτιρίου, με τους ανέμελους φοιτητές και τις φοιτήτριες να την προσπερνούν αδιάφορα, η 11η θέση για τον Feuerbach: «Οι φιλόσοφοι ερμήνευαν τον κόσμο με διάφορους τρόπους· το ζήτημα ωστόσο είναι να τον αλλάξουμε». Και στον πανεπιστημιακό χώρο διαφαίνονται τάσεις ενοποίησης των σχολών, αφού προϋπήρξαν κινήσεις πατρωνείας και εθελούσιες ή όχι έξοδοι στα ανασυντασσόμενα ιδεολογικώς πανεπιστήμια της πρώην DDR, ενώ ο «Berliner Gesamtkatalog» των βιβλιοθηκών για πρώτη φορά εμφανίζεται πλήρης.
Στο Δυτικό Βερολίνο του 1973 το FU συγκέντρωνε τους περισσότερους έλληνες μεταπτυχιακούς φοιτητές, στο πεδίο των κοινωνικών και των ανθρωπιστικών επιστημών, καθώς και πλειάδα διδασκόντων συμπατριωτών τους. Τώρα η μόνη οικεία νησίδα παραμένει το Ινστιτούτο Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών που πρόσφατα οργάνωσε με επιτυχία το Α' Ευρωπαϊκό Συνέδριο Νεοελληνικών Σπουδών, με διεπιστημονική οπτική και με τη συμπαρουσία της παλαιότερης και της νεότερης γενιάς των νεοελληνιστών από όλον τον κόσμο. Στη σφύζουσα ελληνική ακαδημαϊκή παροικία των αρχών της δεκαετίας του '70 η εναλλακτική εμπειρία, που μόλις κατέγραψα, διαμεσολαβείται με τους αγωγούς και τα σύστοιχα αιτήματα της ελλαδικής συγκυρίας που καθόριζε η κοινή εναντίωση προς το καθεστώς των συνταγματαρχών. Τώρα η «Κοινότητα» προσπαθεί να διαφυλάξει κάτι από την αρχική δυναμική της και οι διανοούμενοι συσπειρώνονται στους δύο συλλόγους επιστημόνων (με διαφορετικό προσανατολισμό ο καθένας). Το Ιδρυμα Ελληνικού Πολιτισμού έχει αξιοσημείωτη παρουσία σε θέματα μορφωτικά - εκπαιδευτικά (με επίκεντρο τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας), παρουσιάσεις ποιητών και πεζογράφων και εκθέσεις έργων ζωγραφικής και γλυπτικής (πριν από λίγες εβδομάδες στήθηκαν στη Wittenbergplatz έργα του Γ. Ζογγολόπουλου και του Μ. Κατζουράκη). Στην ίδια θέση παρέμεινε το «Terzo mondo», ταβέρνα και πολιτι(στι)κό στέκι εδώ και τριάντα χρόνια, με τον εμψυχωτή του, τον Κώστα Παπαναστασίου, να σταδιοδρομεί ευδόκιμα στη γερμανική τηλεόραση και να πρωτοστατεί στην αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γεωργία.

Η ελληνική παρουσία στο Βερολίνο


Με επίκεντρο τον χώρο των ελλήνων φοιτητών και δευτερευόντως των εργατών, είχαν ευκρινώς σχηματοποιηθεί οι επιμέρους πολιτικές ομάδες. Από τους κόλπους των «Φίλων της ΕΔΑ» διαχωρίζονται, μετά το 1968, οι «κολιγιαννικοί» από τους «παρτσαλιδικούς» ή οι «εξωτερικοί» από τους «εσωτερικούς», που ανανεώνονται αντίστοιχα με μέλη της νεολαίας της «Αντι-ΕΦΕΕ» και του «Ρήγα Φεραίου». Κάποια σκόρπια φύλλα της «Πανσπουδαστικής» και σειρά τευχών της «Κομμουνιστικής Επιθεώρησης» και του «Διαλόγου» αποτύπωναν την ιδιοσυστασία των ιδεολογικών στάσεων του ΚΚΕ και του ΚΚΕ εσωτερικού. Από το τελευταίο είχε ήδη διαφοροποιηθεί ο Μίκης Θεοδωράκης εξασφαλίζοντας στο μεγαλεπήβολο «Κίνημα Νέας Ελληνικής Αριστεράς» ορισμένα ερείσματα που επικοινωνούσαν με τους πολυπληθέστερους συντρόφους τους στην Ιταλία ή στη Σουηδία. Στο πλαίσιο των «μαρξιστών - λενινιστών» δραστηριοποιούνται στελέχη του ΑΜΕΕ που διακινούν τη «Λαϊκή Ενότητα». Ηδη όμως από το 1970 είχε συσταθεί το «Επαναστατικό Κομμουνιστικό Κίνημα Ελλάδας» (ΕΚΚΕ), με αύξουσα επιρροή ­ μέσω της ΑΑΣΠΕ ­ στον φοιτητικό σύλλογο (μόλις είχαν συλληφθεί στην Ελλάδα οι ηγέτες του Χρίστος Μπίστης και Πέτρος Στάγκος) και με έντυπα τον «Κομμουνιστή» και την «Εργατική Ταξική Αλληλεγγύη» (με υπεύθυνη την Αννα Φιλίνη). Από την ομάδα της «Σοσιαλιστικής Λέσχης» θα προκύψουν, τέλος, με κοινή αναφορά το SPD και τα εργατικά συνδικάτα, τόσο οι σοσιαλιστές της Ενωσης Κέντρου και του ΚΟΔΗΣΟ (με όργανο τη «Δημοκρατία») όσο και οι «Φίλοι του ΠΑΚ».
Στις κινητοποιήσεις των ομάδων αυτών και στις γενικές συνελεύσεις του φοιτητικού συλλόγου ήταν πρόδηλες οι διαφοροποιήσεις, μέσα από έντονους διαξιφισμούς της επιχειρηματολογίας των στελεχών της καθεμιάς. Μάλιστα όταν προήδρευσε στις γενικές συνελεύσεις ο Μηνάς, ο Παναγιώτης που εκτελούσε χρέη γραμματέα έριχνε στα κλεφτά μια ματιά στον «Ηριδανό», στη δίμηνη έκδοση ενημέρωσης και προβληματισμού που εξέδιδε στην Αθήνα ο Αλέκος Παπακώστας. Ξεφυλλίζοντας το τεύχος του Ιανουαρίου - Απριλίου 1973 είχε εστιάσει το ενδιαφέρον του σε άρθρο του Ernst Fischer, όπου είχε περιληφθεί η διαπίστωση ότι η «διονυσιακή διαμαρτυρία ενάντια στο κύρος της εξουσίας και στην παράδοση» συνιστά μια εκδοχή της «αξίωσης της νέας γενιάς για μια ολοκληρωτική αλλαγή», καθώς και η προτροπή ότι ανήκει στη «λειτουργία του Beat να επικυρώσει τον καινούργιο ρυθμό της ζωής. Είναι αποστολή των κριτικά σκεφτόμενων μαθητών να μην τον καταναλώνουν μόνο σαν συναίσθημα, αλλά να μετατρέψουν τον καινούργιο ρυθμό ζωής σε κοινωνική δραστηριότητα». Βέβαια τον τόνο της διδαχής μετρίαζε η διάγνωση του Sartre, λίγες σελίδες παραπάνω, ότι «καμία κοινωνία δεν μπορεί να παραπονεθεί για τους διανοούμενούς της χωρίς να κατηγορήσει τον εαυτό της, γιατί δεν έχει παρά τους διανοούμενους που αυτή η ίδια φτιάχνει». Με αυτή τη θυμόσοφη απόφαση συμφωνούσε και ο Αλέκος, ανιψιός του Νίκου Πλουμπίδη, που σαράντα τόσα χρόνια στο Βερολίνο μετατρέπει το πικρό χαμόγελο της αναγκαστικής ξενιτιάς σε αδιόρατο καλωσόρισμα μιας μελλοντικής κοινωνίας με ανθρώπινο πρόσωπο.
Ο κ. Παναγιώτης Νούτσος είναι καθηγητής της Κοινωνικής και Πολιτικής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.

η Ιστορια τελικά ειναι τρελή Αγία

06/01/2013 στις 11:44 μμ

(παιδί μου) πρεπει να σου πω οτι η Ιστορία
δεν μοιαζει με αριστερά που παει σε πορεία
δεν λεει μηδε συνθηματα ουτε πλακατ κραταει
η ιστορια ειν’ Αλογο που μας ποδοπατάει
——————————
Δεν ειναι αειπάρθενος μα ουτε και πουτάνα
δεν ειναι ούτε Σατανας μηδε αγγέλων Μανα
Η ιστορία αγορι μου ειναι Τυφλή Κυρία
πατερας της ο Ερωτας και μάνα η Α-πορια
————–
κι ετσι που μας ποδοπατά ψαχνοντας κατι Αλλο
οικοδομει αθελητα κατι το Πιο Μεγαλο
εμεις ειμαστε υλικα για την εργολαβία

η Ιστορια τελικά ειναι τρελή Αγία

σα μια Γυναικα Υστερικιά που τον Φαλλο Γυρευει
και σε καζανια αγνωστα τα Φιλτρα μαγειρευει
εμεις ειμαστε ερμαια στα μαγικά της Ξορκια
ωσαν πεσσοι  πεσσευοντες σ’εξαρες και σε ντορτια

JIM JARMUSCH - Coffee And Cigarettes

.....αν εισ' ο Θειός Ισιδωρας ,Φαντασμα ,Φανερωσου

.....αν εισ' ο Θειός Ισιδωρας ,Φαντασμα ,Φανερωσου
- ηταν φορεας παντοτε της Πιο κεφατης Νόσου
και τα Ποιηματακια του ηταν νε σαν Λαγουμια
που Τυμφβωρυχοι σκαβανε να φτασουνε στη Μουμια
Την Νεφερτιτη εννοώ , κεινη την Αιγυπτία
που παντοτε Κολυμπαγε σε μια θεση Υπτια
κιοταν Γυρισε Μπρουμυτα στη Θαλασσα επνιγη
Στ'αξιωμα της Φαραώ που απεδειχθη Λίγη ...

Ο/Η Ανώνυμος είπε...

Η ΜΙΣΙΡΛΟΥ

Στο Νειλο ελιαζομουνα
κι ημουν σε σταση υπτία
μα επανω μου ηρθε κι εκατσε
μια ομορφη Αιγυπτία!

κι επηενα περα-δωθενες
κι επηενε πανω-κατω
σαν γυρος που εψηνομαστε
στη φλεγομένη βατο

μα απο το περα-δωθενες
στον κωλο μουχε μπει
ολη η χλαμιδα κι ενοιωθα
σαν τον Χαμουραμπή

που στην αρχη ητο ανετος
-κι εκανε χοντρες μπαζες-
μα υστερα ζοριστηκε
(τον σφιγγανε οι γαζες).

Ασφυκτιουσε ο πεος μου
που απ' της συκης το φυλλο
βρεθηκε σαν του Φαραω
το φασκιωμενο σκυλο

Κι ως απο κατω βρίσκομουν
και κουνα-κουνα εκεινη
στο τελος η χλαμυδα μου
εμοιαζε με μπικινι

Δεν με ενοιαζε που ζαρωσε
κι ας ητανε καινουργια
μοναχα που με τρωγανε
χλαμύδια και καβουρια.

Σιγα σιγα βυθιστηκα
στις εκβολες του Νειλου
μα εξειχανε τα ματια μου,
ωσάν του κροκοδείλου!

12 Σεπτεμβρίου 2015 - 1:38 π.μ

Δύο σοβαρές πλάνες της ΛΑΕ Του Κώστα Καλλωνιάτη/ΑΥΓΗ

Δύο σοβαρές πλάνες της ΛΑΕ

• Καλλωνιάτης Κώστας
• |
• 11.09.2015

Του Κώστα Καλλωνιάτη

• 
  
• Η ΛΑΕ τελικά φαίνεται να αντιλαμβάνεται πως η ανάκτηση του εθνικού νομίσματος δεν επαρκεί για την με παροχή ρευστότητας μη πληθωριστική ανάκαμψη της οικονομίας και γι' αυτό καλοβλέπει την παραμονή στην Ε.Ε. ώστε να συνεχιστεί η ευρωπαϊκή χρηματοδότηση (ΕΣΠΑ κ.λπ.), να διεκδικήσει η χώρα "μαζί με τις άλλες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου τη στήριξη που της οφείλουν οι χώρες του Βορρά", και να διεκδικήσει τις γερμανικές πολεμικές αποζημιώσεις Αν η ΛΑΕ επιθυμεί την έξοδο από την ΕΖ αλλά όχι από την Ε.Ε. ώστε να διατηρήσει την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, αυτό σημαίνει πως θα ακολουθήσει το σχέδιο Σόιμπλε για προσωρινή έξοδο, μικρή υποτίμηση δραχμής και αναδιάρθρωση χρέους χωρίς όμως μονομερή διαγραφή του μεγάλου μέρους του

Μετά τις δραματικές εξελίξεις του καλοκαιριού και τη διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ, δημιουργήθηκαν προσδοκίες πως οι "συνεχιστές του Όχι' στα Μνημόνια" θα πρότειναν ένα συγκεκριμένο δρόμο του "Ναι' στη ρήξη με το σύστημα" για μια σοσιαλιστική κοινωνία. Δυστυχώς η ρήξη παρέμεινε νεφελώδης και χωρίς καθορισμένο σχέδιο, σοσιαλιστικό ή άλλο.
Η προγραμματική διακήρυξη της ΛΑΕ περιορίζεται σε μια διακήρυξη αρχών και στρατηγικών στόχων για μία "εναλλακτική, ριζοσπαστική λύση" και δεν αποτελεί πρόγραμμα ή σχέδιο για το πώς θα πάμε στον σοσιαλισμό, τον οποίο μάλιστα θεωρεί ως τρίτο στάδιο, με δύο προηγούμενα τη δημιουργία των προϋποθέσεων της εναλλακτικής λύσης και την εφαρμογή αυτής.
Δεν κάνει ούτε αυτό που ο Κ. Λαπαβίτσας διακήρυσσε υποστηρίζοντας συγχρόνως το Πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης -πως δεν μπορεί αυτό να εφαρμοστεί εντός του ευρώ-, δηλαδή δεν επαναφέρει καν το αρκετά σαφές και ποσοτικοποιημένο πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης στο νέο εκτός Ευρωζώνης πλαίσιο θέτοντας συγκεκριμένους τρόπους και μέσα χρηματοδότησης και υλοποίησής του. Όλοι οι στόχοι είναι γενικοί και γι' αυτό στον αέρα: σταδιακή αύξηση διαθέσιμου εισοδήματος νοικοκυριών, αναθεώρηση εργασιακών σχέσεων, τερματισμός αρπακτικών ιδιωτικοποιήσεων, εθνικοποιήσεις τραπεζών και στρατηγικών τομέων της οικονομίας (ποιοι είναι;), δίκαιη αναδιανομή κοινωνικού πλούτου και φορολογικών βαρών, ενίσχυση του ΕΣΥ, της δωρεάν παιδείας κι έρευνας, της κοινωνικής οικονομίας, εκδημοκρατισμός κράτους κ.λπ.
Βεβαίως, οι στόχοι αυτοί υποτίθεται πως θα τροφοδοτηθούν α) από τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας χάρις στη μέτρια υποτίμηση της δραχμής, β) από την ανάκτηση της εθνικής νομισματικής κυριαρχίας (βλ. εκτύπωση χρήματος και παροχή ρευστότητας) ώστε να χρηματοδοτηθούν τα δημόσια ελλείμματα και επενδύσεις, γ) από την παύση πληρωμής του χρέους και τη διαβούλευση με την Ε.Ε. για τη διαγραφή μεγάλου μέρους αυτού, και, τέλος δ) από την προσπάθεια παραμονής στην Ε.Ε. και τη διεκδίκηση και άλλων κοινοτικών ενισχύσεων (βλ. ΕΣΠΑ, γερμανικές πολεμικές αποζημιώσεις, άλλες ενισχύσεις που μας ‘οφείλουν' οι βόρειες χώρες-μέλη της Ε.Ε. κ.λπ.).
***
Καμία, ωστόσο, προσπάθεια συγκεκριμενοποίησης και ποσοτικοποίησης των στόχων αυτών με ανάλυση κόστους / οφέλους δεν καταβάλλεται στο πλαίσιο της διακήρυξης της ΛΑΕ. Με αυτή την έννοια και παρά την επίκληση πιο ριζοσπαστικών όρων (π.χ. εθνικοποίηση στρατηγικών τομέων οικονομίας, εργατικός και κοινωνικός έλεγχος, έξοδος από ΝΑΤΟ) υπολείπεται σαφώς του ίδιου του Προγράμματος της Θεσσαλονίκης γιατί ακριβώς δεν αποτελεί πρόγραμμα αλλά απλό περίγραμμα αρχών, στόχων και κατευθύνσεων με στόχο τη διάδοσή τους στον ελληνικό λαό.
Αυτή η απουσία συγκεκριμένου σχεδίου και εναλλακτικού κυβερνητικού προγράμματος, ωστόσο, δεν δικαιολογείται μετά από τόσα χρόνια αντιπολίτευσης στον ΣΎΡΙΖΑ και δεδομένης της μεγάλης ευθύνης εκούσιας αποχώρησης από αυτόν. Τόσες μελέτες που έχουν γίνει από το 2010 σε SOAS, Ίδρυμα Μπάτση κ.α. είναι δυνατόν να μην καταλήγουν σε ένα κυβερνητικό σχέδιο δράσης;
Ίσως αυτό το κενό σχεδιασμού να οφείλεται, ωστόσο, σε μια πλάνη που ενδημεί στη διακήρυξη της ΛΑΕ και είναι απόρροια της βασικής πλάνης της για το ευρώ ως αιτία της κρίσης. Η αρχική βασική πλάνη αφορά την ψευδαίσθηση πως η ανάπτυξη στην Ελλάδα σκοντάφτει όχι στα χαμηλά επίπεδα κερδοφορίας του κεφαλαίου που δεν επιτρέπουν επενδύσεις, αλλά στις πολιτικές λιτότητας (Μνημόνια) που επιβάλλει η Ευρωζώνη (ΕΖ) στερώντας την αναγκαία ρευστότητα στις επιχειρήσεις. Εξ ου και ο βασικός στόχος ανάκτησης της εθνικής νομισματικής κυριαρχίας με έξοδο από την ΕΖ.
Την αντίληψη αυτή προέβαλε πρόσφατα ο Κ. Λαπαβίτσας σε τηλεοπτική του συνέντευξη λέγοντας π.χ. πως μπορεί εύκολα μια κυβέρνηση ΛΑΕ να ανακτήσει τη ρευστότητα των 50 δισ., που από τραπεζικές καταθέσεις έγιναν μασούρια κάτω από στρώματα, εφόσον προσφερθούν κάποια φορολογικά κίνητρα. Με άλλα λόγια, αντιλαμβάνεται την κρίση με όρους έλλειψης ρευστότητας που με τη κατάλληλη πολιτική μπορεί να καλυφθεί. Δεν διανοείται ότι οι Έλληνες καταθέτες απέσυραν τα διαθέσιμά τους από έλλειψη εμπιστοσύνης στην υγεία των ελληνικών τραπεζών, κάτι που δεν αντιμετωπίζεται δηλαδή με φορολογικά κίνητρα.
***
Την καπιταλιστική κρίση που εκφράζεται ως έλλειμμα εμπιστοσύνης αντικαθιστά, έτσι, με την κρίση ρευστότητας που επιβάλλουν οι πολιτικές της ΕΖ. Κι ενώ κανείς δεν αντιλέγει πως οι μνημονιακές πολιτικές λιτότητας και η δομή του ευρώ επέτειναν τη καταστροφή (βλ. ταξικό χαρακτήρα τους, εσφαλμένο μείγμα και σχεδιασμό με υποτιμημένους δημοσιονομικούς πολλαπλασιαστές κ.λπ.) είναι εντελώς λάθος να θεωρούνται αυτές ως βασική αιτία της κρίσης. Απόδειξη είναι η διατήρηση της κρίσης σε μια σειρά οικονομίες εκτός ΕΖ, με νομισματική κυριαρχία που υποτιμούν σήμερα τα νομίσματά τους χωρίς αποτέλεσμα, όπως κι η ίδια η ιστορία της στρεβλής και αναιμικής ανάπτυξης στη μεταπολιτευτική Ελλάδα της δραχμής παρά το γεγονός ότι αυτή υποτιμήθηκε πάνω από 95% στη διάρκεια της τελευταίου τέταρτου του 20^ού αιώνα!
Είναι ακριβώς αυτή η αρχική πλάνη, που δυσκολεύεται να βρει απήχηση στον ελληνικό λαό (ο οποίος έχει ζήσει τη δραχμή, τον πληθωρισμό και την απώλεια αγοραστικής δύναμης στο παρελθόν), που οδηγεί στη δεύτερη πλάνη του συναινετικού διαζυγίου με την ΕΖ. Συγκεκριμένα, αυτό που σαφέστατα περιγράφει η διακήρυξη της ΛΑΕ είναι πως η έξοδος της Ελλάδας από την ΕΖ θα συνοδευτεί από παύση πληρωμών με (απώτερο) στόχο τη διαγραφή μεγάλου μέρους του χρέους και μικρή υποτίμηση της δραχμής (π.χ. 15%) που θα επιτρέψει ίσως την παραμονή της χώρας στην Ε.Ε. Αυτή η σύλληψη -που, όπως θα δούμε, συνιστά τη δεύτερη πλάνη- συνάγεται από τα εξής στοιχεία:
1. Η διακήρυξη μιλά για διεθνείς νομικές και πολιτικές ενέργειες με παράλληλη αξιοποίηση του πορίσματος της Βουλής για τον επαχθή χαρακτήρα του χρέους, υπονοώντας σαφώς μια απροσδιόριστη χρονικά διαπραγμάτευση κι όχι μονομερή διαγραφή χρέους (ανακυβίστηση 1^η).
2. Ο στόχος που θέτει μιας μέτριας υποτίμησης αναιρεί τον στόχο για βελτίωση της ανταγωνιστικότητας που ετίθετο ως βασική αιτία εξόδου από το ευρώ (ανακυβίστηση 2^η), ενώ βασίζεται στο ισχνό πλεόνασμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών που πέτυχε τελευταία η οικονομία λόγω... της ύφεσης. Όχι τυχαία, ο μηχανισμός συναλλαγματικών ισοτιμιών ERM II, ο οποίος συνδέει τα εκτός ΕΖ νομίσματα των χωρών της Ε.Ε. με το ευρώ, επιτρέπει μέγιστο όριο διακύμανσης +/- 15%...
3. Η διακήρυξη ναι μεν επιδιώκει να καταργήσει τα Μνημόνια και τις δανειακές συμβάσεις, αλλά την αποκατάσταση των απωλειών σε μισθούς - συντάξεις - επιδόματα ανεργίας - κοινωνικές δαπάνες υπόσχεται να την κάνει σταδιακά και.. αναλόγως των ρυθμών ανάπτυξης της οικονομίας (ανακυβίστηση 3^η).
4. Η ΛΑΕ τελικά φαίνεται να αντιλαμβάνεται πως η ανάκτηση του εθνικού νομίσματος δεν επαρκεί για την με παροχή ρευστότητας μη πληθωριστική ανάκαμψη της οικονομίας και γι' αυτό καλοβλέπει την παραμονή στην Ε.Ε. ώστε να συνεχιστεί η ευρωπαϊκή χρηματοδότηση (ΕΣΠΑ κ.λπ.), να διεκδικήσει η χώρα "μαζί με τις άλλες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου τη στήριξη που της οφείλουν οι χώρες του Βορρά", και να διεκδικήσει τις γερμανικές πολεμικές αποζημιώσεις. Με άλλα λόγια, η ΕΖ είναι η πηγή του κακού, ο δυνάστης που έκανε αποικία την Ελλάδα σκλαβώνοντας τον ελληνικό λαό, αλλά η Ε.Ε. με τους μεγαλύτερους βαθμούς νομισματικής ελευθερίας που παρέχει μπορεί να αποτελέσει πηγή ανάπτυξης για την "ανεξάρτητη" εθνική οικονομία (ανακυβίστηση 4^η).
***
Από τα παραπάνω γίνεται φανερό πως στην ΛΑΕ υπάρχει πλήρης άγνοια τού τι σημαίνει παραμονή στην Ε.Ε. και γιατί η σχέση αυτής με την ΕΖ είναι αυτή των συγκοινωνούντων δοχείων. Γιατί οι χώρες - μέλη της Ε.Ε. που δεν έχουν το κοινό νόμισμα, υποχρεούνται να υιοθετήσουν το ευρώ βάσει κριτηρίων σύγκλισης (και άρα προγράμματος σύγκλισης σε δημόσιο έλλειμμα, χρέος, επίπεδο επιτοκίων και πληθωρισμού). Επίσης υποχρεούνται πριν την εισαγωγή στο κοινό νόμισμα να ενταχθούν για δύο χρόνια στον συναλλαγματικό μηχανισμό του ERM II (εξαιρούνται Βρετανία, Δανία και Σουηδία).
Ειδικότερα το κριτήριο του πληθωρισμού μιλά για σύγκλιση προς τον πληθωρισμό των τριών καλύτερων χωρών-μελών με διαφορά όχι μεγαλύτερη των 1,5 εκατ. μονάδων. Που σημαίνει ότι δεν μπορεί στην ΕΖ ο πληθωρισμός να είναι μηδενικός κι εσύ με την αυτόνομη πολιτική εκτύπωσης χρήματος να έχεις π.χ. πληθωρισμό 10%. Συνεπώς, τόσο η άσκηση επεκτατικής δημοσιονομικής πολιτικής, που συνεπάγεται αύξηση του δημοσίου ελλείμματος, όσο και η εκτύπωση χρήματος / υποτίμηση δραχμής, που θα εκτινάξει τον πληθωρισμό, δεν συνάδουν με τα κριτήρια σύγκλισης κι άρα παραμονής της Ελλάδας στην Ε.Ε.
Αν η ΛΑΕ επιθυμεί την έξοδο από την ΕΖ αλλά όχι από την Ε.Ε. ώστε να διατηρήσει την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, αυτό σημαίνει πως θα ακολουθήσει το σχέδιο Σόιμπλε για προσωρινή έξοδο, μικρή υποτίμηση δραχμής και αναδιάρθρωση χρέους χωρίς όμως μονομερή διαγραφή του μεγάλου μέρους του.
Αν θέλει πλήρη έξοδο, μονομερή μαζική διαγραφή χρέους και μεγάλη υποτίμηση, με ό,τι θα ακολουθήσει, τότε ας φροντίσει να γράψει από την αρχή την "προγραμματική" της διακήρυξη...

Η ανθρώπινη ύπαρξη βρίσκεται ουσιαστικά στην αυθυπέρβαση μάλλον παρά στην αυτοπραγμάτωση.(αναδημοσιευση απο το danger.few!!!)

07 Σεπτεμβρίου 2015

Μην κλείνεσαι!

Viktor Frankl
(1905-1997)

[…] Όταν λέω ότι ο άνθρωπος είναι ένα υπεύθυνο ον και ότι πρέπει να πραγματοποιεί τον «εν δυνάμει» σκοπό της ζωής του, πρέπει να διευκρινίσω και να τονίσω το εξής: ότι το αληθινό νόημα της ζωής του μπορεί να το βρει κανείς μέσα στον κόσμο μάλλον παρά μέσα στον ίδιο του τον εαυτό, ή μέσα στα εσώψυχά του, σαν να ήταν ένα κλειστό σύστημα.

Επιπλέον: τον πραγματικό σκοπό της ανθρώπινης ύπαρξης δεν μπορεί να τον βρει κανείς σε αυτό που αποκαλούμε «αυτοπραγμάτωση». Η ανθρώπινη ύπαρξη βρίσκεται ουσιαστικά στην αυθυπέρβαση μάλλον παρά στην αυτοπραγμάτωση. Η αυτοπραγμάτωση δεν είναι καθόλου ένας σκοπός που μπορείς να τον πετύχεις βάζοντάς τον στόχο σου −και αυτό για τον απλούστατο λόγο ότι όσο πιο πολύ ο άνθρωπος αγωνίζεται να πετύχει την αυτοπραγμάτωσή του, τόσο πιο πολύ απομακρύνεται από αυτήν. Η αυτοπραγμάτωση δεν μπορεί να επιτευχθεί αν τεθεί σαν σκοπός αυτός καθαυτός, αλλά μονάχα σαν δευτερογενές επακόλουθο της αυθυπέρβασης.

Δεν πρέπει να θεωρούμε τον κόσμο σαν μια απλή έκφραση του εαυτού μας. Ούτε και σαν απλό όργανο ή ένα μέσο για να πετύχουμε την αυτοπραγμάτωσή μας. Και στις δυο αυτές περιπτώσεις, η αντίληψη του κόσμου, η κοσμοθεώρηση, μετατρέπεται σε υποτίμηση του κόσμου, «κοσμοπαραθεώρηση». […]

Βίκτορ Φρανκλ,

Αναζητώντας νόημα ζωής και ελευθερίας σ’ ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης (1946)

Σημ. H.S. Χειμώνας που έρχεται, δεν είναι να κλεινόμαστε! Σπουδαίος λοιπόν ο Φρανκλ κι αξίζει πάντα να τον [κλικ] ξαναθυμίζουμε, ειδικά σε καταστάσεις εγκλεισμού και στεναχώριας. Συμπληρωματικά, δείτε την ανάρτηση σχετικά με την [κλικ] «εξωτερικότητα του πνεύματος» και όλες σε όσες σας παραπέμψει. 

Σχολικός εκφοβισμός: Είμαι σαν και σένα!

Γιατί δεν υποχωρούν τα ποσοστά της Χρυσής Αυγής; Βασιλική Γεωργιάδου/metarithmisi.gr

Γιατί δεν υποχωρούν τα ποσοστά της Χρυσής Αυγής; Βασιλική Γεωργιάδου

Στην αρχή το φαινόμενο θεωρήθηκε παροδικό. Γρήγορα έγινε αντιληπτό ωστόσο ότι η εμφάνιση της Χρυσής Αυγής (ΧΑ) στην εκλογική αρένα εξέφραζε κάτι περισσότερο από μια διάθεση ακραίας πολιτικής διαμαρ...

metarithmisi.gr

Στην αρχή το φαινόμενο θεωρήθηκε παροδικό. Γρήγορα έγινε αντιληπτό ωστόσο ότι η εμφάνιση της Χρυσής Αυγής (ΧΑ) στην εκλογική αρένα εξέφραζε κάτι περισσότερο από μια διάθεση ακραίας πολιτικής διαμαρτυρίας και ένα είδος τιμωρητικής ψήφου εκλογέων που επέλεξαν να την ψηφίσουν στις διπλές εκλογές του 2012. Με την πάροδο του χρόνου και από εκλογική αναμέτρηση σε εκλογική αναμέτρηση η ΧΑ εδραίωνε και επέκτεινε τα εκλογικά κάστρα της δημιουργώντας -παρά τις όποιες γεωγραφικές διακυμάνσεις σημειώθηκαν στην αποτύπωση της δύναμής της- συνθήκες εκλογικής σταθεροποίησης όσον αφορά την επικρατειακή της διείσδυση. Οι δικοί της εκλογείς διαθέτουν πλέον ένα πιο καθαρό εθνικολαϊκιστικό προφίλ, αν κρίνουμε από τις δεξαμενές από όπου συνεχίζει να αντλεί ψηφοφόρους η ΧΑ (ήταν προπάντων η δεξαμενή των ΑΝΕΛ στις εκλογές του Ιανουαρίου 2015) και προς εκείνες που μετακινήθηκαν δικοί της εκλογείς που ψήφισαν κάποιο άλλο κόμμα (κυρίως τον ΣΥΡΙΖΑ, τη ΝΔ και τους ΑΝΕΛ) στην προηγούμενη αναμέτρηση.

Πώς εξηγείται η σταθεροποίηση της εκλογικής δύναμης της ΧΑ, η οποία μάλιστα στην παρούσα προεκλογική περίοδο, 10 μέρες πριν τις εκλογές, εμφανίζεται να διαθέτει ποσοστά που κυμαίνονται από 5% έως σχεδόν 7% στην πρόθεση ψήφου; Παρακάτω θα επιχειρήσουμε να συνοψίσουμε τους κυριότερους λόγους που συνέβαλαν στη σταθεροποίηση της ΧΑ στην πολιτική σκηνή.

1. Ιστορικοί-ιδεολογικοί λόγοι: δεν πρόκειται για ένα κόμμα-κομήτη.

Παρότι η εμφάνιση της ΧΑ στο πολιτικό προσκήνιο το 2010/2012 θεωρήθηκε ξαφνική και απρόσμενη, η ίδια όχι μόνο προϋπήρχε από πολλές δεκαετίες ως ένα περιθωριακό φιλοναζιστικό μόρφωμα, αλλά –το σημαντικότερο– ήδη διέθετε μια εδραιωμένη ιδεολογική σκευή με εκλεκτικές συγγένειες με το Μεταξικό καθεστώς, το δοσιλογισμό και τα τάγματα ασφαλείας, τον αυταρχικό συντηρητισμό της δεκαετίας του 1950 και το χουντικό καθεστώς των συνταγματαρχών. Με άλλα λόγια, η ΧΑ δεν υπήρξε ένα κόμμα-κομήτης που αναδείχθηκε εξ αιτίας της συγκυρίας, όπως π.χ. αυτό συνέβη με το ΛΑΟΣ και τους ΑΝΕΛ. Στην περίπτωσή της έχουμε να κάνουμε με ένα κόμμα-συνέχεια που ευθυγραμμίζεται με ένα προϋπάρχον αντικομμουνιστικό, αντιδημοκρατικό και αντικοινοβουλευτικό ρεύμα, το οποίο έχει βαθιές ρίζες στην πολιτική σκηνή. Η ΧΑ δεν επιλέχθηκε στα τυφλά από τους εκλογείς αλλά, τουλάχιστον για ένα κομμάτι τους, λόγοι ιδεολογικής συγγένειας και ιστορικής συνέχειας τους οδήγησαν στην εκλογική της επιλογή.

2. Οργανωτικοί λόγοι: κόμμα του «Αρχηγού» και κάτι περισσότερο.

Το ότι η ΧΑ είναι ένα αυστηρά ιεραρχημένο κόμμα, αρχηγικό, κατά κυριολεξία στα πρότυπα εθνικοσοσιαλιστικών κομμάτων, είναι γνωστό. Ο επικεφαλής της ΧΑ έχει τον συνολικό έλεγχο της οργάνωσης· από τις λεπτομέρειες μέχρι τα μεγάλης σημασίας θέματα, είναι ο Αρχηγός που παίρνει τις αποφάσεις, γνωρίζει και αποφασίζει για τα πάντα μέσα στην οργάνωση. Όμως η ΧΑ δεν είναι μόνο αυτό· αποτελείται από ένα αρκετά ευρύ δίκτυο τοπικών οργανώσεων (έφθασαν περίπου τις 70 ως το καλοκαίρι του 2013), όπως και επαγγελματικών οργανώσεων (ιδιοκτητών ταξί Αττικής, δικηγόρων Θεσσαλονίκης, αυτοκινητιστών και εκπαιδευτικών), αλλά και οργανώσεων εξωτερικού. Εκτός από τις τοπικές και επαγγελματικές οργανώσεις της, η ΧΑ διέθετε (και πιθανότατα εξακολουθεί να διαθέτει) ομάδες κρούσης (τα γνωστά «τάγματα εφόδου»). Οι παραστρατιωτικά εκπαιδευμένες αυτές ομάδες αποτελούσαν την προμετωπίδα της προκειμένου και να κάνουν επίδειξη δύναμης σε κοινά (νέων, ανέργων, κ.λπ.) που στόχευε να προσεταιριστεί η ΧΑ, αλλά και να στραφούν εναντίον των δεδηλωμένων εχθρών της: των μεταναστών, των ξένων, των ιδεολογικών αντιπάλων. Ένας συνδυασμός τοπικών-επαγγελματικών οργανώσεων και ενός δικτύου παραστρατιωτικά οργανωμένων μελών μέσα σε μία εθνικοσοσιαλιστικού τύπου οργάνωση έδωσε υπόσταση και διάρκεια στη ΧΑ αρχικά μέσα στα κάστρα της (Αγ. Παντελεήμονας, Νίκαια) και στη συνεχεια σχεδόν σε ολόκληρη την επικράτεια.

3. Συγκυριακοί λόγοι: δεν υπήρξε μόνο η κρίση ο καταλύτης.

Ο κατ’αποκλειστικότητα καταλογισμός της ανόδου της ΧΑ στην οικονομική κρίση δεν είναι ακριβής. Όταν τα πράγματα αλλάζουν, πολλώ μάλλον προς το χειρότερο, κόμματα διαμαρτυρίας και καταγγελίας βρίσκουν συνήθως ευήκοα ώτα στους εκλογείς. Η έξαρση του μεταναστευτικού ζητήματος κατ’αρχάς, η οικονομική κρίση εν συνεχεία και η πλήρης κατάρρευση της πολιτικής επιστοσύνης ως επιστέγασμα δημιουργούν μια ευνοϊκή συγκυρία και μια πολιτική ευκαιρία για την άνοδο της επί δεκαετίες πολιτικά και εκλογικά περιθωριακής ΧΑ. Ο χαλαρός τρόπος που η οργάνωση αντιμετωπίστηκε («καταναλώθηκε» είναι η σωστότερη λέξη) από τα ΜΜΕ αρχικώς διεύρυνε τις ευκαιρίες να φθάσει το μήνυμά της στο δυνητικό εκλογικό της κοινό. Τα ΜΜΕ μεγάλωσαν την ορατότητα της ΧΑ. Όταν αντιλήφθηκαν το αντιδημοκρατικό της υπόβαθρο και τον βίαιο ακτιβισμό της ήταν πλέον αργά για να φέρει αποτέλεσμα ένα οιονεί cordon sanitaire (μια πολιτική “καραντίνα”) που επιχείρησαν να της βάλουν, χωρίς να δημιουργηθούν υποψίες για δήθεν «άδικο στιγματισμό» της, αλλά και χωρίς η περιθωριοποίησή της στη δημοσιότητα να λειτουργήσει τελικώς υπέρ της αφήνοντας στη σκιά τις θέσεις της και αναπάντητους τους ισχυρισμούς των στελεχών της.

Δεν ήταν όμως μόνο τα λάθη και η αμηχανία των ΜΜΕ στο τρόπο κάλυψης και χειρισμού της ΧΑ που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο την ευνόησαν· ήταν και οι συνεχείς εκλογικές δοκιμασίες που έδωσαν την ευκαιρία σε ένα κόμμα το οποίο μέχρι και τις εκλογές του 2009 δοκίμαζε μόνο περιστασιακά την επαφή του με το εκλογικό σώμα να διεκδικήσει επανειλημμένα πλέον την ψήφο του έχοντας τη ευκαιρία να επιβεβαιώσει αρκετές φορές και σε σύντομο χρονικό διάστημα την προτίμηση των ψηφοφόρων του. Από τον Μάιο του 2012 μέχρι σήμερα διεξήχθησαν 4 εκλογές επικρατειακού τύπου (τρεις βουλευτικές εκλογές και ευρωεκλογές), ενώ σε λίγες μέρες θα διεξαχθεί και η 5^η κατά σειρά τέτοιου τύπου αναμέτρηση. Οι μισοί και πλέον ψηφοφόροι της ΧΑ την έχουν ψηφίσει περισσότερο από μια φορά, στοιχείο που δημιουργεί προϋποθέσεις σταθεροποίησης μιας τέτοιας δικής τους επιλογής. Συνήθως τα κόμματα της άκρας δεξιάς έχουν ένα ασταθές και μεταβαλλόμενο εκλογικό σώμα. Η πλέον ανά εφτάμηνο εκλογική αναμέτρηση (Μάιος 2014 – Ιανουάριος 2015 – Σεπτέμβριος 2015) δεν αφήνει τα περιθώρια εκτόνωσης του συναισθηματικά φορτισμένου ψηφοφόρου και αποστασιοποίησής του απο μια προηγούμενη ακραία εκλογική του επιλογή.

4. Επικαιρικοί λόγοι: κατάρρευση του αντιμνημονιακού μπλοκ και επαναδιεκδίκηση ψηφοφόρων

Η ΧΑ δεν υπήρξε εξ αρχής ένα καθαρά αντιμνημονιακό κόμμα, μετατράπηκε όμως στην πορεία σε ένα μόρφωμα που εξέφραζε ακραία αντιμνημονιακές θέσεις. Όπως μάλιστα διατυπώθηκε η αντιμνημονιακή αφήγηση των πραγμάτων στην πολιτική και κομματική σκηνή της Ελλάδας της κρίσης, η ΧΑ δεν είχε κανένα πρόβλημα να την ενσωματώσει στη δική της ιδεολογική οπτική που εξ αρχής στρεφόταν κατά της Ευρώπης, των τραπεζών, της παγκοσμιοποίησης, της Δύσης, κ.λπ. Σήμερα η ΧΑ αποτελεί το πιο παλιό αντιμνημονιακό κόμμα (το ΚΚΕ είχε έναν διαφορετικό και διακριτικό εναντιωματικό λόγο από την αρχή)· είναι επίσης το πιο παλιό «δραχμικό» κόμμα αλλά και το μόνο μεταξύ αυτών που δεν υπερασπίζεται την άμεση επιστροφή στο εθνικό νόμισμα. Οι δεξαμενές αυτή τη στιγμή από τις οποίες θα μπορούσε δυνητικά να διεκδικήσει ψηφοφόρους η ΧΑ είναι πολλές, στις οποίες συγκαταλέγεται και το περίπου 15%-20% των ψηφοφόρων της που στις εκλογές του Ιανουαρίου 2015 μετακινήθηκε προς τον ΣΥΡΙΖΑ και τους ΑΝΕΛ.  Η ΧΑ διεκδικεί επίσης το μερίδιό της από το 61,3% του Όχι στο δημοψήφισμα της 5^ης Ιουλίου: κάποιοι θέλουν να το ξεχνούν, όμως στο ποσοστό αυτό περιλαμβάνεται και ένα τμήμα εκλογέων της ΧΑ, επαναδιεκδικήσιμων από αυτήν προπάντων τώρα που το Όχι έμεινε (σχεδόν) κομματικά ορφανό.

Ο κομματικός κατακερματισμός, η ανάδειξη αντικομματικών και παραπολιτικών μορφωμάτων, εσωκομματικοί εμφύλιοι, όλα αυτά είναι σε εξέλιξη στην κομματική αρένα λίγο πριν τις νέες εκλογές. Το σκηνικό αυτό δεν είναι, ωστόσο, καθόλου αρνητικό για ένα κόμμα με ακραίο αλλά σταθερό ιδεολογικό φορτίο. Είναι πια αρκετοί οι δυσαρεστημένοι από τις μεταστροφές στις θέσεις των κομμάτων τους ψηφοφόροι, γεγονός που διευρύνει την εκλογική δεξαμενή για τη ΧΑ.

Και η δίκη, θα ρωτήσει κανείς, δεν παίζει κάποιο ρόλο το γεγονός ότι όλα τα μεγαλοστελέχη της ΧΑ κατηγορούνται για βαριά ποινικά αδικήματα, ενώ η δικαστική διαδικασία είναι σε εξέλιξη; Δεν επηρεάζει αρνητικά το εκλογικό σώμα δημιουργώντας αγεφύρωτη απόσταση από αυτό και τη ΧΑ; Η έναρξη της δικαστικής διερεύνησης και ό,τι επακολούθησε (αποκαλύψεις για τη δράση και τα ακραία ιδεολογικά πιστεύω της ΧΑ) ανέκοψαν την εκλογική δυναμική της ΧΑ. Η τελευταία, ακόμη και εν μεσω της παρούσης ρευστής συγκυρίας, δεν διεκδικεί το μερίδιο εκλογέων (διψήφιο σε ποσοστά) στο οποίο είχε φθάσει να προσβλέπει από τον Ιούνιο του 2012 έως το καλοκαίρι του 2013. Ωστόσο η διεξαγωγή της δίκης και ο τρόπος που έχουν αποφασίσει να την αντιμετωπίσουν οι κατηγορούμενοι (οι περισσότεροι από αυτούς δεν παρίστανται καν στο δικαστήριο), δεν δείχνουν να επηρεάζουν την υπάρχουσα εκλογική κινητοποίηση και δυναμική της ΧΑ. Αυτό όμως είναι ένα άλλο θέμα προς συζήτηση…

Dear Dad - (Anti-Bullying Short Film)

Τσέζαρε Παβέζε,Vittorio Gassman - Verra' La Morte e Avra' i Tuoi Occhi,Θα έρθει ο θάνατος και θα έχει τα μάτια σου , Απόδοση: Ιωάννα Αβραμίδου.

Τσέζαρε Παβέζε, 9 Σεπτεμβρίου 1908 - 27 Αυγούστου 1950
Verrà la morte e avrà i tuoi occhi
Θα έρθει ο θάνατος και θα έχει τα μάτια σου.
Αυτός ο θάνατος που μας συνοδεύει
μέχρι το βράδυ από το πρωί, ξάγρυπνος,
αναίσθητος σαν παμπάλαια τύψη
ή παράλογη διαστροφή.
Τα μάτια σου θα είναι μια μάταιη λέξη
μια πνιγμένη κραυγή, μια σιωπή.
Έτσι τον βλέπεις κάθε πρωί , μόνη,
διπλωμένη στα δυο μπροστά
στον καθρέφτη. Ω, αγαπημένη ελπίδα,
εκείνη τη μέρα θα μάθουμε κι εμείς
πως είσαι το τίποτα πως είσαι η ζωή
Για όλους έχει ένα βλέμμα ο θάνατος.
Ο θάνατος θα έρθει και θα έχει τα μάτια σου.
Θα είναι σαν να σταματάς μια διαστροφή,
σαν να βλέπεις να αναδύεται απ’ τον καθρέφτη
ένα πρόσωπο νεκρό,
σαν να αφουγκράζεσαι ένα στόμα κλειστό.
Βουβοί θα βυθιστούμε στην άβυσσο.
Απόδοση: Ιωάννα Αβραμίδου

το τρελό κορακι ... (ποιηματακια)

TAMISTAS

https://soundcloud.com/tamistas

tamistas

Listen to tamistas | Explore the largest community of artists, bands, podcasters and creators of music & audio.

soundcloud.com

Zero

Η κατασκευή του χρεωμένου ανθρώπου

Η κατασκευή του χρεωμένου ανθρώπου  

πηγη: http://www.bookpress.gr/stiles/sotiris-bandoros/debt?utm_source=Newsletter&utm_medium=email

Σαββατο, 09 Αυγουστου 2014 00:00

Του Σωτήρη Βανδώρου

Το χρέος, κρατικό και ιδιωτικό, δεν πρέπει να ιδωθεί ως κάτι το δευτερογενές στο πλαίσιο λειτουργίας του σύγχρονου καπιταλισμού. Δεν θα πρέπει να θεωρήσουμε το χρηματοπιστωτικό σύστημα, που δίνει τον τόνο στην οικονομία εδώ και μερικές δεκαετίες, πρωτίστως ως μηχανισμό χρηματοδότησης των επιχειρήσεων, όσο κυρίως ως σύστημα διαχείρισης ιδιωτικών και δημόσιων χρεών. Κατά προέκταση, κρίσιμη εν προκειμένω είναι η σχέση (εξουσίας) μεταξύ οφειλέτη και πιστωτή. Έτσι, το χρηματοπιστωτικό σύστημα δεν είναι παρά το χρέος από τη σκοπιά των οφειλετών και ο τόκος από τη σκοπιά των πιστωτών. Ο Maurizzio Lazzarato, που υποστηρίζει αυτή τη θέση, προτείνει μάλιστα να αντικατασταθεί η έννοια του χρηματοπιστωτικού συστήματος (ως παραπλανητικής) από αυτήν της «οικονομίας του χρέους». Στο δοκίμιό του Η κατασκευή του χρεωμένου ανθρώπου επεξηγεί αναλυτικά αυτή την προσέγγιση για την οποία επιστρατεύει θεωρήσεις των Μαρξ, Νίτσε, Φουκώ και ιδίως των Ντελέζ και Γκουαταρί.

Το μοντέλο του χρεωμένου ανθρώπου συνιστά το υπόδειγμα του σύγχρονου καπιταλισμού.

Η ηθική της υπόσχεσης και της ενοχής

Αυτό που πρέπει εξ αρχής να τονιστεί είναι πως κατά τον Lazzarato, Ιταλό κοινωνιολόγο, φιλόσοφο και ακτιβιστή, το χρέος συνάπτεται με τη δική του ηθική, αυτή της υπόσχεσης (να τιμά κανείς το χρέος του) και της ενοχής (επειδή το απέκτησε), που είναι διαφορετική αλλά και συμπληρωματική προς την ηθική της εργασίας (προσπάθεια-ανταμοιβή). Το σημαντικό είναι ότι αυτή η ηθική (προσταγή) διαπερνά σε βάθος τα άτομα, καθώς τα εμπλέκει σε μια διαδικασία υποκειμενοποίησης κατά την οποία ενεργοποιούνται η μνήμη, η συνείδηση, μηχανισμοί εσωτερίκευσης: τα εγκαλεί σε μια «εργασία επί του εαυτού», συγκροτώντας τα ως υποκείμενα υπεύθυνα και υπόχρεα απέναντι στους πιστωτές τους. Αυτό το μοντέλο, του χρεωμένου ανθρώπου, συνιστά το υπόδειγμα του σύγχρονου καπιταλισμού κι απέχει παρασάγγας από το πρότυπο του παραγωγού, αλλά κι από το πιο πρόσφατο (δεκαετίες 1980 & 1990) του επιχειρηματία (κατά το οποίο ο καθένας καλείτο να «πουλήσει»/πλασάρει όσο καλύτερα μπορεί τον εαυτό του).

Είναι ενδιαφέρον ότι η σημερινή επικράτηση του μοντέλου του χρεωμένου ανθρώπου συνάπτεται, κατά τον συγγραφέα, με την άρση ή εν πάση περιπτώσει με τη σχετικοποίηση της υπόσχεσης που ήταν ενεργή κατά τη φάση του μοντέλου του επιχειρηματία (του εαυτού του), ότι δηλαδή ο καθένας μπορεί να «πετύχει» και να πλουτίσει υπό την προϋπόθεση ότι κάνει τις σωστές κινήσεις στην αγορά. Τώρα, πια, το μείζον είναι να αναλάβει ο καθένας το βάρος των χρεών του και να επιδείξει τη σχετική υπευθυνότητα. Εδώ, η γενίκευση της χρήσης της πιστωτικής κάρτας συνιστά ένα τεκμήριο υπέρ της θέσης του συγγραφέα: η πίστωση τίθεται τρόπον τινά ως προεγκαθιδρυμένη σχέση, αυτομάτως και διαρκώς ενεργή άπαξ κι αποκτηθεί η κάρτα. Όμως, αυτή η σχέση επεκτείνεται διαρκώς. Μια χαρακτηριστική περίπτωση είναι αυτή των φοιτητικών δανείων, θεσμός που τις τελευταίες δεκαετίες έχει καταστεί ο κανόνας σε ΗΠΑ και Μ. Βρετανία. Και στις δύο περιπτώσεις, από την πλευρά των οφειλετών αποδεικνύονται αποτυχημένα, καθώς η πλειονότητα όσων τα λαμβάνουν αδυνατούν να εξασφαλίσουν θέσεις εργασίας τέτοιες ώστε να μπορούν να τα αποπληρώσουν σε εύλογο διάστημα. Ωστόσο, αυτό δε σημαίνει ότι δεν είναι ωφελημένοι οι πιστωτές. Στη βρετανική περίπτωση μάλιστα το χρέος καθίσταται δημόσιο καθώς το κράτος εγγυάται την αποπληρωμή του εφόσον αντικειμενικά δεν δύναται να το κάνει αυτό ο δανειολήπτης (βεβαίως αυτό δεν αποθαρρύνει Έλληνες πολιτικούς να προτείνουν να υιοθετήσουμε αυτή την ιδέα και να χαρακτηρίζουν τις αντιδράσεις σε αυτήν ως μια ακόμη ένδειξη της αδυναμίας συντονισμού μας με όσα συμβαίνουν στον προοδευμένο κόσμο). Αλλά αυτό που θα πρέπει να προσεχθεί περισσότερο είναι ότι στην περίπτωση του δανειζόμενου φοιτητή, αυτός φορτώνεται με χρέος πριν καν εισέλθει στην αγορά εργασίας κι αποκτήσει δικό του εισόδημα, ενώ επιπλέον η όλη διαδικασία τον ωθεί να σκεφτεί εργαλειακά τις σπουδές του: η επιλογή να επιλέξει αντικείμενο που εμφανίζεται επισφαλές ως προς τις επαγγελματικές προοπτικές και την οικονομική απόδοση φαντάζει (ακόμη πιο) «ανορθολογική»: οι σπουδές καθίστανται επένδυση και κάθε επένδυση κρίνεται από την απόδοσή της. Έτσι, όμως, η λογική του χρεωμένου ανθρώπου εμφιλοχωρεί σε κρίσιμες αποφάσεις του βίου. Επιπλέον, έχουμε εδώ την αλλαγή της σχέσης δημόσιου-ιδιωτικού: η γενίκευση του μοντέλου του φοιτητικού δανείου σηματοδοτεί την προϊούσα απαξίωση της παιδείας ως δημόσιου αγαθού και τη μετασχηματίζει σε μια «υπηρεσία» που οι ιδιώτες-καταναλωτές θα επιλέξουν με δική τους ευθύνη εάν και με ποιους όρους θα τη λάβουν. Αν δεν μπορούν να αποπληρώσουν τα δάνεια, ας πρόσεχαν: ας έκαναν καλύτερη επιλογή.

Αναδιατάσσοντας τη σχέση κεφαλαίου-εργασίας

Δεν μπορούμε να μη σταθούμε στις «μνημονιακές» πολιτικές οι οποίες περιλαμβάνουν μια σειρά από δραστικές αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις που από οικονομική άποψη δεν έχουν καμία απόδοση.

Ο Lazzarato ισχυρίζεται, γενικεύοντας, ότι η παραγωγή και η διαχείριση του χρέους είναι ένας μηχανισμός ο οποίος έχει καθοριστικές επιπτώσεις σε όλους τους τομείς της οικονομίας αλλά και της πολιτικής, από την οποία δεν μπορεί να διαχωριστεί. Στην τρέχουσα φάση, έχουμε μια νεοφιλελεύθερη πολιτική η οποία εκτός όλων των άλλων αναδιατάσσει τις σχέσεις κεφαλαίου-εργασίας. Πράγματι, εδώ δεν μπορούμε να μη σταθούμε στις «μνημονιακές» πολιτικές οι οποίες περιλαμβάνουν μια σειρά από αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις που από οικονομική άποψη δεν έχουν καμία απόδοση και στις οποίες ωστόσο η τρόικα (για να αφήσουμε στην άκρη τις ευθύνες των ελληνικών κυβερνήσεων) επιμένει πεισματικά: οι απολύσεις στο Δημόσιο (που η ίδια  τρόικα έχει δεχθεί ότι δεν έχουν δημοσιονομικό όφελος), η εμμονή στην υπερβολική μείωση του μισθολογικού κόστους (που καμία συνεισφορά στην «ανταγωνιστικότητα» της ελληνικής οικονομίας δεν προσφέρει), η διευκόλυνση των απολύσεων στον ιδιωτικό τομέα, η μείωση των αποζημιώσεων, η διεύρυνση του καθεστώτος της μερικούς απασχόλησης κ.ο.κ., γενικότερα η ακραία υποτίμηση της αξίας της εργασίας προκύπτει μέσω της διαχείρισης του χρέους.

Περιττό είναι επίσης να υπενθυμίσουμε πως αυτές οι ασκούμενες πολιτικές συνδυάζονται με την ενοχοποίηση της κοινωνίας, δηλαδή του οφειλέτη, είτε εκπορεύεται από το εξωτερικό (οι τεμπέληδες Έλληνες) είτε από το ίδιο πάνω-κάτω εγχώριο πολιτικό προσωπικό που μερικά χρόνια νωρίτερα είχε πρωτοστατήσει στον υπερδανεισμό, τη χρηματιστηριακή φούσκα κ.τλ. («μαζί τα φάγαμε»). Ο συγγραφέας προσθέτει ότι στο ίδιο γενικότερο πλαίσιο (που δεν αφορά δηλαδή μόνον χώρες που έχουν «υπερβολικό» χρέος) έχουμε την αποψίλωση του κράτους πρόνοιας στο βαθμό που τα κοινωνικά δικαιώματα μετασχηματίζονται σε κοινωνικά χρέη τα οποία με τη σειρά τους μετατρέπονται σε ιδιωτικά, όπως αντιστοίχως οι δικαιούχοι σε οφειλέτες. Είναι η ροή χρήματος στο κύκλωμα της πίστωσης που μπορεί να εγγυηθεί την εγγενή αντίφαση του συστήματος: ενώ η επιταγή είναι να μειώνονται οι μισθοί και οι κοινωνικές παροχές, δηλαδή ο εργαζόμενος να γίνεται φτωχότερος, ο καταναλωτής οφείλει να ξοδεύει ώστε να λειτουργεί η οικονομία. Και πώς θα το κάνει; Δανειζόμενος! Επομένως, στην ουσία έχουμε μια σημαντική μεταφορά πόρων από τους οφειλέτες στους πιστωτές στην οποία το ίδιο το κράτος έχει ενεργό ρόλο (π.χ. ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών την ίδια στιγμή που υπερφορολογεί και μειώνει τις παροχές).

Κάνοντας την προπαραδοχή ότι ο καπιταλισμός είναι ένα άδικο κι εκμεταλλευτικό σύστημα και κινούμενος σε ένα επίπεδο σχετικά υψηλής αφαίρεσης, καταλήγει σε αδιαφοροποίητα και μάλλον προβλέψιμα συμπεράσματα.

Το δοκίμιο του Lazzarato, που μπορεί να μην είναι τεχνικό, παρόλα αυτά είναι αρκετά απαιτητικό για τον ανεξοικείωτο αναγνώστη, μας δίνει μια πολύ διαφορετική οπτική από την κυρίαρχη και μας κάνει να σκεφτούμε βαθύτερα το πρόβλημα του χρέους στο ευρύτερο πλαίσιο λειτουργίας του καπιταλισμού. Μας θυμίζει ότι τα κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα επιδέχονται πολλές διαφορετικές ερμηνείες και ήδη αμέσως-αμέσως ως προς τον τρόπο που ορίζει κανείς το πρόβλημα, ενώ και οι ίδιες οι έννοιες (π.χ. χρέος) μπορεί να καταστούν επίμαχες και διαμφισβητούμενες. Το όριο της θεώρησής του βρίσκουμε ότι έγκειται στον ολοκληρωτικό χαρακτήρα της, με την έννοια ότι κάνοντας την προπαραδοχή ότι ο καπιταλισμός είναι ένα άδικο κι εκμεταλλευτικό σύστημα και κινούμενος σε ένα επίπεδο σχετικά υψηλής αφαίρεσης, καταλήγει σε αδιαφοροποίητα και μάλλον προβλέψιμα συμπεράσματα.

Κατά κάποιο τρόπο, είναι σαν να ισχυρίζεται ότι αν είσαι από την πλευρά των οφειλετών δεν έχεις καμία ευθύνη (διότι αυτή που σου αποδίδεται από το ίδιο το σύστημα θα πρέπει να θεωρηθεί εν τέλει παγίδευση) και ταυτόχρονα είναι μάταιη οποιαδήποτε πολιτική αντιμετώπιση που δεν προτάσσει ως στόχο την κατεδάφιση του συστήματος (π.χ. το να θέσει κανείς μεταξύ πολλών άλλων ως πολιτικό αίτημα τον έλεγχο των καθαρά κερδοσκοπικών χρηματοπιστωτικών συναλλαγών ο Lazzarato θα το έβρισκε αφελές κι ατελέσφορο). Όμως, θα μπορούσε κανείς να ρωτήσει: όλα τα κράτη διαχειρίζονται με τον ίδιο τρόπο τα χρέη τους; Ή, ας πούμε, εκείνος που την εποχή της ψευδοευημερίας έπαιρνε δάνειο για να κάνει διακοπές το Πάσχα είναι εξίσου ανεύθυνος με εκείνον που δεν το έκανε; Γνωρίζω ανθρώπους που ενθουσιάζονται από το ριζοσπαστισμό και την πολεμική διάθεση που εκφράζονται στο βιβλίο. Πείτε με συντηρητικό, αλλά δεν είμαι βέβαιος ότι αυτά και μόνον είναι τα συστατικά που θα χρειαστούμε για να απαλλαγούμε από τα χρέη μας.

ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΝΔΩΡΟΣ

   Η κατασκευή του χρεωμένου ανθρώπου
   Maurizio Lazzarato
   Mτφρ. Γιώργος Καράμπελας
   Εκδόσεις Αλεξάνδρεια 2014
   Σελ. 190, τιμή €13,85

   

Φρανσουά Σιμιάν, Το νόμισμα ως κοινωνική πραγματικότητα (1934) Αξία, Χρήμα και Μαγεία | μέρος 4ο αναδημοσιευση απο το danger.few!!! Το επίσημο blog των happyfew

29 Νοεμβρίου 2014

Αξία, Χρήμα και Μαγεία | μέρος 4ο

Νetwοrk (1976)

Νetwοrk (1976) από tvxorissinora

Γνωρίζοντας τον Benjamin μέσα από τον Michael LöwyΤου Κώστα Σβόλη.αποσπασμα : ναδημοσιευση απο το www.hitandrun.g

Στο συγκεκριμένο βιβλίο, ο Löwy επιχειρεί μια δικιά του ανάγνωση του έργου του Benjamin Για τη Φιλοσοφία της Ιστορίας (1940). Μια ανάγνωση που προσπαθεί να δει πέρα από τις τρεις κυρίαρχες σχολές ερμηνευτικής των θέσεων, τις οποίες αναπτύσσει ο Benjamin στο συγκεκριμένο έργο. Δηλαδή:

Α) Την Υλιστική σχολή, κατά την οποία ο W.B. είναι ένας μαρξιστής και οι θεολογικές του διατυπώσεις πρέπει να θεωρηθούν ως μεταφορές.

Β) Τη Θεολογική σχολή, κατά την οποία ο W.B. είναι πάνω από όλα ένας Εβραίος θεολόγος και ο μαρξισμός του είναι απλώς ορολογία.

Γ) Την σχολή των Αντιφάσεων, κατά την οποία η προσπάθεια του W.B. να συμβιβάσει τον υλισμό με το μεσσιανισμό είναι αποτυχημένη, αφού αυτά τα δύο ζεύγη είναι ασύμβατα. Στην ανάγνωση του Löwy o W.B. είναι ταυτόχρονα μαρξιστής και θεολόγος και προσπαθεί να ξεπεράσει τις αντιφάσεις αυτών των δυο αντιλήψεων με το να τις επανερμηνεύει, να τις μεταμορφώνει, να τις τοποθετεί σε μια σχέση αμοιβαίας διαύγασης. Δεν ξέρω εάν η ερμηνεία του Löwy είναι η πιο κοντινή σε αυτό που ήθελε να διατυπώσει ο ίδιος ο W.B. με τις θέσεις του. Νομίζω, όμως, ότι αυτό που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι η ουσία αυτής της ερμηνείας, και όχι το πόσο αποδίδει ή όχι το πνεύμα του W.B.

Έχει, όμως, σημασία να δούμε το ιστορικό πλαίσιο, μέσα στο οποίο ο W.B. γράφει τις θέσεις Για τη Φιλοσοφία της ιστορίας στις αρχές του 1940, λίγο πριν την προσπάθεια του συγγραφέα να ξεφύγει από την Γαλλία του Vichy. Μερικούς μήνες μετά, ο Benjamin αυτοκτονεί στα γαλλοϊσπανικά σύνορα το Σεπτέμβρη του 1940, ενώ έχει εμπιστευτεί το χειρόγραφο στην Χάννα Άρεντ, με την παραγγελία να το παραδώσει στους Αντόρνο και Χορκχάιμερ, τους εξόριστους στις ΗΠΑ στοχαστές της Σχολής της Φρανκφούρτης. Έχει προηγηθεί η άνοδος του φασισμού και του ναζισμού στην Ευρώπη, την οποία η ευρωπαϊκή αριστερά (τόσο η σοσιαλδημοκρατία, όσο και τα ορθόδοξα κομμουνιστικά κόμμα) όχι μόνο δεν κατάφεραν να αναχαιτίσουν, αλλά σε μεγάλο βαθμό υποτίμησαν ως κίνδυνο (είναι χαρακτηριστικό ότι το 1933 το Γερμανικό Κομμουνιστικό Κόμμα ήταν πεπεισμένο ότι η νίκη του Χίτλερ ήταν εφήμερη). Ήδη αποτελούν ιστορία και το γερμανοσοβιετικό σύμφωνο μη επίθεσης τον Αύγουστο του 1939 και η κατοχή του μεγαλύτερου μέρους της Ευρώπης από τα ναζιστικά στρατεύματα.

Εάν βρίσκω αρκετά ενδιαφέρον να ασχοληθεί κανείς με τις θέσεις του Benjamin και την ανάγνωση του Löwy, αυτό οφείλεται στο ότι ανοίγουν μια σειρά από κριτικές θεωρήσεις πάνω σε αντιλήψεις, οι οποίες σε μεγάλο βαθμό, ακόμα και σήμερα, είναι υπολογίσιμες μέσα στo ριζοσπαστικό αντικαπιταλιστικό κίνημα. Πρόκειται για ζητήματα όπως ο ντετερμινισμός, ο θετικισμός, η ιδεολογία της προόδου, ο ιστορικισμός. Η επίθεση του W.B. στο συντηρητικό ιστορικισμό, το σοσιαλδημοκρατικό εξελικτισμό και το χυδαίο υλισμό φαίνεται να έχει τη σημασία της ακόμα και στις μέρες μας. Η επίθεση του W.B. στην ιδεολογία της προόδου δε γίνεται στο όνομα του παρελθοντολογικού συντηρητισμού, αλλά στο όνομα της επανάστασης. Σε ένα από τα πρώτα άρθρα του W.B., δημοσιευμένο το 1913, με τίτλο Ramantik επαναλαμβάνει πολλές από τις στιγμές της ρομαντικής κριτικής στη νεωτερικότητα, που όμως είναι κοινές με την επαναστατική κριτική στη νεωτερικότητα- τη μεταμόρφωση των ανθρώπινων όντων σε «μηχανές για εργασία», την υποβίβαση της εργασίας σε μια απλή τεχνική, την απελπισμένη υποταγή των ανθρώπων στον κοινωνικό μηχανισμό, την αντικατάσταση των «ηρωικών επαναστατικών προσπαθειών του παρελθόντος» από την θλιβερή πορεία (μια πορεία σαν του κάβουρα) της εξέλιξης και της προόδου.

Στις θέσεις για τη φιλοσοφία της ιστορίας, ο Benjamin επιτίθεται στο σοσιαλδημοκρατικό μαρξισμό, μείγμα θετικισμού, δαρβινικού εξελικτισμού και τελετουργίας της προόδου. Ο στόχος του είναι να εμβαθύνει και να ριζοσπαστικοποιήσει την αντίθεση ανάμεσα στο μαρξισμό και τις αστικές φιλοσοφίες της ιστορίας, να οξύνει την επαναστατική δυνατότητα της και να ανυψώσει το κριτικό περιεχόμενο. Και, όπως επισημαίνει και ο Löwy, βρίσκει ένα στήριγμα στο έργο του Καρλ Κορς, ενός από τους πιο αξιόλογους στοχαστές του ρεύματος του συμβουλιακού κομμουνισμού. Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο ότι η στροφή του W.B. στο μαρξισμό συντελέστηκε όταν διάβασε το βιβλίο του Λούκατς Ιστορία και ταξική συνείδηση. Ενάντια στο ντετερμινισμό ο Benjamin συλλαμβάνει την επανάσταση όχι ως το «φυσικό» ή το «αναπόφευκτο» αποτέλεσμα της τεχνικής και επιστημονικής προόδου (της ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων), αλλά ως τη διακοπή μιας ιστορικής εξέλιξης, η οποία οδηγεί στην καταστροφή. Η τοποθέτηση του W.B. προσεγγίζει την τοποθέτηση της Rosa Luxemburg και την περίφημη ρήση της «σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα». Ο W.B. είναι από τους λίγους αριστερούς στοχαστές εκείνης της εποχής που είχε την προαίσθηση των φρικιαστικών συμφορών, τις οποίες θα γεννούσε η κρίση του βιομηχανικού και αστικού πολιτισμού. Ο σοσιαλιστικός ντετερμινισμός, που διαπερνούσε τόσο την σοσιαλδημοκρατία, όσο και τον ορθόδοξο κομμουνισμό, ήταν (και σε ένα βαθμό είναι ακόμα) ιδεολογικά κυρίαρχος στην ευρύτερη αριστερά. Πρόκειται για έναν μηχανικό υλισμό, κατά τον οποίο η εξέλιξη των παραγωγικών δυνάμεων, η οικονομική πρόοδος, οι «σιδερένιοι νόμοι της ιστορίας» οδηγούν ντε φάκτο στην κρίση του καπιταλισμού και τη νίκη του προλεταριάτου. Ο Benjamin ασκεί κριτική στο ζήτημα της θεμελιώδους πίστης του απλού και αναγωγικού μαρξισμού κοινή και στα δυο κύρια ρεύματα της αριστεράς: η ποσοτική συσσώρευση των παραγωγικών δυνάμεων, των κεκτημένων του εργατικού κινήματος, του αριθμού των οπαδών και των ψηφοφόρων του κόμματος, σε ένα γραμμικό κίνημα προόδου, ακαταμάχητο και «αυτοματικό». Πρόκειται για έναν σοσιαλιστικό ντετερμινισμό που φιλοσοφικά δε διαφέρει και πολύ από τον αστικό ντετερμινισμό, όπως δυο χρόνια πριν τις θέσεις για τη φιλοσοφία είχε καταδείξει ο Α. Πάνεκουκ (1938) με το βιβλίο του Ο Λένιν σαν φιλόσοφος. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η ιστορική φράση του Λένιν «σοσιαλισμός ίσον εξελικτισμός» αποδίδει με τον πιο συνεκτικό τρόπο την αντίληψη της προόδου, με την οποία έρχεται σε αντιπαράθεση ο Benjamin. Η αντιπαράθεση με αυτό το σοσιαλιστικό ντετερμινισμό, ο οποίος βλέπει την αναπόφευκτη επικράτηση της άλλης κοινωνίας, έχει νόημα και σήμερα, γιατί η γενιά του Benjamin μπορεί να ήταν η πρώτη που διαπίστωσε ότι ο καπιταλισμός δε θα πεθάνει από φυσικό θάνατο, αλλά αυτή η διαπίστωση ακολουθεί πλέον όλες της μετέπειτα γενιές.

«Λύτρωση»- Δικαίωση/ «Αναμνημόνευση»- Ενάντια στη Λήθη

Στις θέσεις του Benjamin  βασικό ρόλο έχουν οι έννοιες της λύτρωσης και της αναμνημόνευσης. Ξεκινώντας από την ιουδαϊκή θρησκευτική παράδοση, ο W.B. ανασκευάζει αυτές τις δύο έννοιες για να μπορέσει να τις εντάξει, ως δομικά στοιχεία, στη δική του αντίληψη για την επανάσταση. Για τον W.B., η λύτρωση δεν αφορά το παρόν, αλλά την αποκατάσταση των αδικιών των παρελθόντος. Η αδικία είναι ήδη πραγματωμένη και περίκλειστη. Οι δολοφονημένοι υπήρξαν αληθινά δολοφονημένοι… Η λύτρωση, για να μπορέσει να πραγματωθεί, πρέπει να επιτευχθεί η αποκατάσταση της οδύνης, της θλίψης των ηττημένων γενεών και η εκπλήρωση των στόχων, για τους οποίους έχουν αγωνισθεί και δεν κατάφεραν να επιτύχουν. Όμως, σε αντίθεση με τη θέση του Benjamin, δεν είναι οι ηττημένοι του παρελθόντος που έχουν ανάγκη την λύτρωση- δικαίωση (για να χρησιμοποιήσουμε έναν πιο οικείο σε εμάς όρο), αλλά εμείς στο τώρα. Μέσα από την προσπάθειά μας να δικαιώσουμε τους επαναστάτες- προγόνους μας, ελπίζουμε ότι ακόμα και εάν οι δικοί μας αγώνες ηττηθούν, δε θα πάνε χαμένοι, θα δικαιωθούν από τους αγώνες των επόμενων γενιών των εξεγερμένων απέναντι στην εκμετάλλευση και την κυριαρχία. Είναι αυτή η ελπίδα της δικαίωσης που κρατάει σε εγρήγορση την διάθεση για αγώνα, ακόμα και όταν αυτός φαντάζει τελείως μάταιος. Τελικά, σύμφωνα με τον Michael Löwy, στον Benjamin και στην διαδικασία της λύτρωσης, όπως την παρουσιάζει: Ο Θεός είναι απών και το μεσσιανικό έργο έχει εξ ολοκλήρου μεταβιβαστεί στις ανθρώπινες γενιές. Ο μόνος πιθανός Μεσσίας είναι συλλογικός- είναι η ίδια η ανθρωπότητα. Η λύτρωση είναι μια αυτολύτρωση, της οποίας μπορούμε να βρούμε το εκκοσμικευμένο ισοδύναμο στον Marx: Οι άνθρωποί δημιουργούν την ίδια τους την ιστορία, η χειραφέτηση των εργατών θα είναι έργο τον ίδιων των εργατών… Στον Benjamin, η βιαιότητα της προφητικής παράδοσης και η ριζοσπαστικότητα της μαρξιστικής κριτικής συνενώνονται στην απαίτηση μιας σωτηρίας, που δεν είναι μόνο αποκατάσταση του παρελθόντος, αλλά και δραστική μεταμόρφωσης του παρόντος. Υπάρχει, όμως, ένα ακόμα σημείο που έχει μεγάλη σημασία για τον Benjamin, το οποίο πάει πέρα από την εργατική τάξη και τον καπιταλισμό και έχει να κάνει με την αποκατάσταση της κοινωνικής αδικίας σε όλη την ανθρώπινη ιστορία. Το σημαντικό στα μάτια του συγγραφέα των θέσεων, είναι ότι η τελευταία υποδουλωμένη τάξη, το προλεταριάτο, αντιλαμβάνεται τον εαυτό της ως τον κληρονόμο των αγώνων όλων των αιώνων ή των χιλιετιών, τον κληρονόμο των μαχών, στις οποίες ηττήθηκαν οι σκλάβοι, οι δουλοπάροικοι, οι χωρικοί και οι χειροτέχνες. (Πολύ θα ήθελα να έχει δίκιο ο W.B., αλλά δεν είμαι και τόσο σίγουρος…).

Η αναμνημόνευση αποτελεί ένα βασικό στοιχείο της διαδικασίας της Λύτρωσης. Το να μη χαθούν όχι μόνο τα βάσανα και οι οδύνες των καταπιεσμένων και των εκμεταλλευομένων, αλλά κυρίως οι αγώνες και οι εξεγέρσεις τους κάτω από το πέπλο της λήθης που επιβάλλει η ήττα, είναι αναπόσπαστο κομμάτι του ίδιου του αγώνα για την αποτίναξη της κυριαρχίας και της εκμετάλλευσης. Οι νικητές γράφουν την ιστορία εξαφανίζοντας ακόμα και τα σημάδια της ήττας των ηττημένων, η εξουσία τους πρέπει να σταθεί πάνω στο βάθρο της αιώνιας ταξικής γαλήνης. Μιας γαλήνης που δεν πρέπει να ταράζουν ούτε καν οι σκιές των εξοντωμένων αγωνιστών του παρελθόντος. Ακόμα και αυτές οι σκιές αποτελούν την υπενθύμιση ότι, όσο υπάρχει εκμετάλλευση και κυριαρχία, κάποιοι άνθρωποι θα εξεγείρονται εναντίον τους. Η αναμνημόνευση του W.B. παίζει το ρόλο της υπενθύμισης. Για τον Benjamin, γράφει ο Löwy, δεν πρόκειται για τις γενιές που δεν έχουν ακόμη γεννηθεί, αλλά για τις γενιές που του παρελθόντος και του παρόντος. Το χρέος μας είναι προς εμάς τους ίδιους και προς τους ηττημένους τους παρελθόντος, και εάν και εμείς ηττηθούμε, αφήνουμε το δικό μας χρέος στους επόμενους. Αφήνουμε το χρέος να μη λησμονηθούν οι αγώνες μας, να μη ματαιωθούν οι ελπίδες μας. Η αναμνημόνευση αποτελεί μια από τις προϋποθέσεις, για να μπορεί κανείς να αγωνίζεται, χωρίς να είναι από πριν σίγουρος για την έκβαση του αγώνα, ενώ η ελπίδα ότι το πέπλο της λήθης δε θα καλύψει μια για πάντα τις πράξεις μας, μας κάνει να αγωνιζόμαστε χωρίς να έχουμε ανάγκη την πίστη σε ένα ντετερμινισμό που υπόσχεται την ντε φάκτο επερχόμενη νίκη του προλεταριάτου, τη Δευτέρα Παρουσία. Η αναμνημόνευση νοηματοδοτεί τον αγώνα εδώ και τώρα, δίνει περιεχόμενο στο «κανένας αγώνας δεν πάει χαμένος». Η μνήμη αυτή έχει μια ανατρεπτική ικανότητα, στο βαθμό που δεν είναι εργαλειοποιημένη στην υπηρεσία μιας οποιαδήποτε εξουσίας.

Ο ρόλος της ταξικής πάλης στον Benjamin

Η ταξική πάλη στον W.B. απαιτεί ως προϋπόθεση την ταξική συνείδηση. Δεν αρκεί η τάξη καθ’ εαυτήν, απαιτείται η τάξη δι’ εαυτήν. Ο Benjamin αποδίδει κεφαλαιώδη σημασία στις πνευματικές και ηθικές δυνάμεις στην ταξική πάλη, και συνεχίζει ο Löwy, η διακινδύνευση του αγώνα είναι υλική, αλλά το κίνητρο των κοινωνικών φορέων είναι πνευματικό. Αν δεν εμψυχωνόταν από ορισμένες ηθικές, ποιότητες, η καταπιεσμένη τάξη δε θα γνώριζε πώς να αγωνισθεί για την απελευθέρωση της… Η πιο ουσιώδης έννοια του ιστορικού υλισμού δεν είναι, για τον Benjamin, ο αφηρημένος φιλοσοφικός υλισμός, είναι η πάλη των τάξεων… Είναι ο τόπος, όπου θεωρία και πράξη συμπίπτουν.. Σε αντίθεση με τη θέση του Λένιν, όπως αυτή καταγράφεται στο Τι να κάνουμε κατά τον οποίο η συνείδηση εισέρχεται στην τάξη «από έξω», από τους θεωρητικούς και τους διανοούμενους του «κόμματος», ο Benjamin καταθέτει τη θέση ότι το υποκείμενο της ιστορικής γνώσης είναι η ίδια η αγωνιζόμενη τάξη, η καταπιεζόμενη τάξη. Αν για τον Μαρξ «η χειραφέτηση της εργατικής τάξης είναι έργο της ίδιας της τάξης», είναι η Ρόζα Λούξεμπουργκ αυτή που το κάνει πιο συγκεκριμένο. Στο βιβλίο της Μαζική Απεργία, Κόμμα και Συνδικάτα, που αναλύει ότι η συνείδηση της τάξης- άρα και η γνώση- προκύπτουν κατ” αρχάς από την πρακτική του αγώνα, από την εμπειρική δραστηριότητα της εργατικής τάξης, γράφει για τη ρώσικη επανάσταση του 1905: «Ένας χρόνος επανάστασης, έδωσε στο ρώσικο προλεταριάτο τόση μόρφωση, όση δεν μπόρεσαν τεχνητά να δώσουν στο γερμανικό προλεταριάτο 30 χρόνια κοινοβουλευτικών και συνδικαλιστικών αγώνων». Ακόμα όμως παραπέρα, ο Lowy ανακαλύπτει στις θέσεις του W.B. το ζήτημα της ιδεολογικής ηγεμονίας- Η εξουσία μιας κυρίαρχης τάξης δεν προκύπτει απλά από την οικονομική και πολιτική της ισχύ, από την κατανομή της ιδιοκτησίας ή από τις μεταλλαγές του παραγωγικού συστήματος: εμπλέκει πάντα έναν ιστορικό θρίαμβο στον αγώνα ενάντια στις υποδεέστερες τάξεις.

Το ερώτημα για την ιστορική χρονικότητα

Η ανοικτή ιστορία Το ζήτημα της Ιστορίας και του Ιστορικού χρόνου είναι αφετηριακό για τις θέσεις του W.B. Απέναντι στη γραμμική αντίληψη του Ιστορικού Χρόνου και την εξελικτική ιστοριογραφία, που εκείνη την εποχή είναι η κυρίαρχη αντίληψη όχι μόνο στις αστικές επιστημονικές αντιλήψεις, αλλά και στις θεωρητικές απόψεις της σοσιαλδημοκρατίας και του ορθόδοξου κομμουνισμού, ο Benjamin προσπαθεί μέσα από τις θέσεις του να καταθέσει μια δικιά του, διαλεκτική αντίληψη για την ιστορία και τον ιστορικό χρόνο. Μια αντίληψη για την «ανοικτή ιστορία» τόσο ως δυνατότητα του Παρόντος και του Μέλλοντος, αλλά και ως δυνατότητα ανάγνωσης και επαναδιαπραγμάτευσης του παρελθόντος. Όσο η ιστορία δε σταματά, δεν μπορούμε να πούμε την τελευταία λέξη για το παρελθόν. Για τον W.B., η ιστορία δεν μπορεί να είναι ουδέτερη, δεν μπορεί πολύ απλά να αναπαριστά το παρελθόν «έτσι όπως ακριβώς ήταν». Η ουδετερότητα και το ότι η ιστορία είναι μια συνεχής πρόοδος, που επικαλούνται οι θετικιστές ιστορικοί, δεν είναι απλά ένας μύθος, αλλά στην πραγματικότητα απλώς τονίζει την άποψη των νικητών. Η ιστορία των νικητών, όπου οι νίκες των καταπιεστών και των εκμεταλλευτών συνθέτουν την συνεχή πρόοδο, δεν αποτελεί παρά ένα εργαλείο στα χέρια των τάξεων που κυριαρχούν. Μέσω αυτής της γραμμικής ιστορικής προόδου, η νίκη του σύγχρονου εχθρού απειλεί ακόμα και τους νεκρούς, μέσα από την παραποίηση ή την λησμονιά των αγώνων τους. Για να μη συμβεί αυτό, η ιστορία πρέπει να παραμένει ανοικτή και στη δυνατότητα της νίκης της επανάστασης, αλλά και στη δυνατότητα ανασύστασης της ιστορίας των ηττών των καταπιεσμένων όλων των εποχών, μέσω αυτής της νίκης. Και εδώ ο Löwy χρησιμοποιεί ως παράδειγμα την εξέγερση των Ζαπατίστας και πώς οι ιθαγενείς αγωνιστές του EZLN απελευθέρωσαν τις εκρηκτικές ενέργειες του θρύλου του Emiliano Zapata, αποσπώντας τον από τον κομφορμισμό της επίσημης ιστορίας.

Όπως η ιστορία για τον W.B. δεν είναι περίκλειστη αλλά ανοικτή, και ο ιστορικός χρόνος δεν είναι γραμμικός και ποσοτικός, αλλά ασυνεχής και ποιοτικός. Την στιγμή του κινδύνου, όταν η διαλεκτική εικόνα «λάμπει σαν αστραπή», ο ιστορικός- ή ο επαναστάτης- πρέπει να έχει ετοιμότητα, για να αδράξει αυτή τη μοναδική στιγμή, αυτή τη φευγαλέα και αβέβαιη ευκαιρία σωτηρίας, πριν είναι πολύ αργά. Η χρονικότητα στον καπιταλισμό είναι συνεχής και γραμμική, χωρίς τέλος, ούτε ρωγμή, την οποία η επανάσταση (ή η εξέγερση)  διακόπτει με ένα διαλεκτικό άλμα. Η επανάσταση αποτελεί μια εύθραυστη στιγμή, μια στιγμιαία συναστρία, την οποία πρέπει να ξέρουμε να την αδράξουμε. Αν στον καπιταλισμό ο χρόνος μετριέται ως ο ατέρμονος παραγωγικός χρόνος του ρολογιού, με τον οποίο η αέναη διαδικασία της εκμετάλλευσης και της κυριαρχίας διεκδικεί την αιωνιότητά της, για τον Benjamin οι εκμεταλλευόμενοι και οι καταπιεσμένοι πρέπει να μετράνε το χρόνο με τα ημερολόγια, τα ημερολόγια της αντίστασης. Τα ημερολόγια αντιπροσωπεύουν, για τον Benjamin, το αντίθετο του κενού χρόνου: είναι η έκφραση ενός ιστορικού χρόνου, ετερογενούς, φορτωμένου μνήμη και επικαιρότητα. Απέναντι στη χρονικότητα των ρολογιών, απέναντι σε ένα χρόνο καθαρά μηχανικό, αυτόματο, ποσοτικό, πάντα αναλλοίωτο ως προς τον εαυτό του, απέναντι στο χρόνο που λειτουργεί ως το μέτρο της αξίας των εμπορευμάτων, ο Benjamin αντιπαραθέτει τον ιστορικό χρόνο της επανάστασης ο οποίος εμφανίζεται με τη μορφή των θραυσμάτων που αποτελούν οι στιγμές της εξέγερσης. Ο ιστορικός χρόνος δεν είναι μια κενή, αφηρημένη και γραμμική κατηγορία, αλλά είναι αδιαχώριστος από το περιεχόμενό του (θέση που ο Benjamin αντλεί και από την εβραϊκή μεσσιανική παράδοση). Ο ιστορικός χρόνος δεν ποσοτικοποιείται, δε μετριέται ως διάνυσμα, γιατί είναι γεμάτος με πυκνώσεις και αραιώσεις των γεγονότων και των στιγμών της ταξικής πάλης, είναι ο ποιοτικός χρόνος του ιστορικού γίγνεσθαι, όπου η κάθε στιγμή έχει άλλη βαρύτητα, ανάλογα με το περιεχόμενό της. Στο βαθμό που η αντίληψη του γραμμικού, ποσοτικού χρόνου, γίνεται αντίληψη της ίδιας της αριστεράς, αυτή επηρεάζει την επαναστατική της διαθεσιμότητα. Περιμένοντας τα «πράγματα να ωριμάσουν», επιδιδόμενη σε μια «συσσώρευση δυνάμεων» και την ανάπτυξη των «αντικειμενικών συνθηκών» μεταθέτει την επαναστατική δυνατότητα διαρκώς στο αύριο. Αλλά κυρίως την μεταθέτει έξω από την ίδια την ταξική πάλη, έξω από την ανθρώπινη πράξη, στους «νόμους της ιστορίας». Την μεταθέτει σε μια «αντικειμενική συνθήκη» ανεξάρτητη από τον ίδιο τον αγώνα. Αυτό που οι επαναστάτες πρέπει να κάνουν, είναι να είναι καλά προετοιμασμένοι για εκείνη τη μέρα, όπως οι χριστιανοί για τη Δευτέρα Παρουσία. Αν πιστεύουν ότι γνωρίζουν το μέλλον, είναι ταγμένοι στην παθητικότητα, στην αναμονή του αναπόφευκτου. Η θέση αυτή του Benjamin δεν έχει ως αφετηρία ένα επαναστατικό βερμπαλισμό ή μια βουλησιακή αντιμετώπιση της ιστορίας, όπου όλα εξαρτώνται από την αποφασιστικότητα και τη θέληση μιας επαναστατικής πρωτοπορίας . Νομίζω ότι η αφετηρία της βρίσκεται σε εκείνη τη θεώρηση που βλέπει ότι η ταξική πάλη και οι κοινωνικοί αγώνες δε διαμορφώνουν μόνο την ταξική συνείδηση , αλλά επιδρούν, μεταβάλλουν την ίδια την καπιταλιστική σχέση, διαμορφώνοντας σε ένα μεγάλο βαθμό τους όρους για την ανατροπή της. Η ανοιχτότητα της ιστορίας βρίσκεται μέσα στις δυνατότητες που μπορούν να δημιουργήσουν οι ίδιοι οι αγώνες, οι απρόσμενες πιθανότητες, οι απρόβλεπτες ευκαιρίες που μπορούν να εμφανιστούν ανά πάσα στιγμή. Αυτή η θεώρηση βέβαια δεν αποτελεί κάποια πρωτοτυπία του Benjamin. Έρχεται ως συνέχεια της κριτικής στη σοσιαλδημοκρατία που άσκησε η Ρόζα Λούξεμπουργκ στο Μεταρρύθμιση ή επανάσταση, όπου κριτικάρει τον Μπερνστάιν και τις κυρίαρχες θέσεις της γερμανικής σοσιαλδημοκρατίας: «η θεωρία- του Μπερνστάιν- στις πιο κρίσιμες καμπές της πάλης καταδικάζει το προλεταριάτο σε αδράνεια, δηλαδή στην παθητική προδοσία της ίδιας του της υπόθεσης».

Επαναστατικός πεσιμισμός/ Να οργανώσουμε τον πεσιμισμό

Ο Επαναστατικός Πεσιμισμός του W.B. εδράζεται πάνω στις νίκες των κυρίαρχων τάξεων. Κάθε κυρίαρχος είναι κληρονόμος όλων των νικητών. Όμως ο επαναστατικός πεσιμισμός των Benjamin είναι γεμάτος από οργή, και όχι από μελαγχολία. Αντίθετα θεωρεί ότι το μελαγχολικό συναίσθημα της παντοδυναμίας του πεπρωμένου αφαιρεί κάθε αξία από τις ανθρώπινες δραστηριότητες. Οδηγεί, κατά συνέπεια, στην ολοκληρωτική υποταγή στην υπάρχουσα τάξη πραγμάτων. Ο κατ’ εξοχήν μελαγχολικός, κυριευμένος από την νωθρότητα της καρδίας, είναι ο αυλικός. Η προδοσία είναι το στοιχείο του, διότι η υποταγή του στο πεπρωμένο τον κάνει πάντα να προσχωρεί στο στρατόπεδο των νικητών. Εναντίον αυτού του δουλοπρεπή ιστορικισμού εξεγείρεται ο Benjamin. Για τον ιστορικό, η αρετή συνίσταται στο να αντιστέκεται στην τυραννία του πραγματικού, να «κολυμπά ενάντια στα κύματα της ιστορίας» και στο να ξέρει πώς να αγωνίζεται εναντίον τους. Ο επαναστατικός πεσιμισμός του Benjamin αρνείται την μελαγχολία του πραγματισμού, δεν αποδέχεται να αναγνωρίσει τους θριάμβους- θηριωδίες των κυρίαρχων ως ιστορική πρόοδο και ως εξέλιξη του ανθρώπινου είδους. Αυτή η άρνηση, οδηγεί τον W.B. ακόμα παραπέρα, στο να αρνηθεί την επανάσταση σαν φυσικό επακόλουθο της πορείας των πραγμάτων, σαν αναπόφευκτη πρόοδο. Γιατί, ακόμα κι όταν ο ιστορικισμός έχει επαναστατικό προσωπείο, οδηγεί στη νωθρότητα της προσμονής του επαναστατικού πεπρωμένου. Μια νωθρότητα, σαν αυτή που υπέδειξαν τα σοσιαλδημοκρατικά και κομμουνιστικά κόμματα και που οδήγησε στην άνοδο του φασισμού και του ναζισμού. Αντιτάσσεται, λοιπόν, ο W.B. τόσο στη μελαγχολική μοιρολατρία της «νωθρότητας της καρδίας», όσο και στην αισιόδοξη μοιρολατρία της επίσημης αριστεράς, που είναι βέβαιη για την «αναπόφευκτη» νίκη των «προοδευτικών δυνάμεων».

Η διαλεκτική ανάμεσα στην κουλτούρα και τη βαρβαρότητα/ Να γράψουμε την Ιστορία ανάστροφα

Όμως οι κυρίαρχες τάξεις δε στηρίζουν την ηγεμονία τους μονάχα στο ότι γράφουν την ιστορία ως νικήτριες, αλλά και στη συγκρότηση της κυρίαρχης κουλτούρας με τέτοιο τρόπο, ώστε να εξυπηρετεί τις δικές τους αφηγήσεις και τα δικά τους συμφέροντα. Δεν υπάρχει κανένα τεκμήριο κουλτούρας που να μην είναι και τεκμήριο βαρβαρότητας. Αυτή η κριτική θέση του Benjamin έχει δυο όψεις. Από τη μια, είναι η κουλτούρα των κυρίαρχων που εμπεριέχει ταυτόχρονα τη βαρβαρότητα της εκμετάλλευσης και της καταπίεσης. Οι Αψίδες του θριάμβου είναι ένα αξιοσημείωτο παράδειγμα των μνημείων κουλτούρας, που είναι ταυτόχρονα και αδιάσπαστα μνημεία βαρβαρότητας τα οποία εξυμνούν τον πόλεμο και την καταστροφή. Η διαλεκτική ανάμεσα στην κουλτούρα και τη βαρβαρότητα ισχύει επίσης και για πολλά άλλα πολύτιμα έργα, τα οποία έχουν παραχθεί από την «ανώνυμη αναγκαστική εργασία» των καταπιεσμένων, όλων των εποχών. Η υψηλή κουλτούρα δε θα μπορούσε να υπάρχει με την ιστορική της μορφή χωρίς την ανώνυμη εργασία των άμεσων παραγωγών-σκλάβων χωρικών ή εργατών- των ίδιων αποκλειόμενων από την απόλαυση των πολιτισμικών αγαθών. Οι τελευταίοι είναι, λοιπόν, τα «τεκμήρια της βαρβαρότητας», που τους γέννησε η αδικία της τάξης, η κοινωνική και πολιτική καταπίεση. Η άλλη όψη, ίσως και πιο σημαντική, αφορά την προσπάθεια αφομοίωσης της κουλτούρας των ηττημένων, ώστε να την εντάξει στο δικό της οπλοστάσιο ενάντια στους καταπιεσμένους και τους εκμεταλλευομένους. Σε κάθε περίπτωση, η κυρίαρχη ελίτ σφετερίζεται- δια των κατακτήσεων ή και με άλλα βάρβαρα μέσα- την προηγούμενη  κουλτούρα και την ενσωματώνει στο δικό της σύστημα κοινωνικής και ιδεολογικής κυριαρχίας.

Ο Benjamin αντιμετωπίζει την κουλτούρα ως ένα ακόμα πεδίο της ταξικής πάλης. Η ιστορία της κουλτούρας πρέπει να ενσωματωθεί στην ιστορία της πάλης των τάξεων. Η αντίληψη του Benjamin δεν οδηγεί την απαίτηση μιας «επαναστατικής» ή προλεταριακής κουλτούρας, αλλά στην ανάδειξη και τον πολλαπλασιασμό των ανατρεπτικών ρωγμών, που συνεχίζουν να υπάρχουν στο επίπεδο της κουλτούρας. Πρόκειται λοιπόν για την εκ νέου ανακάλυψη των ουτοπικών ή των ανατρεπτικών στιγμών που βρίσκονται κρυμμένες στην πολιτιστική «κληρονομιά». Μόνο θραύοντας το πραγμοποιημένο κέλυφος της επίσημης κουλτούρας οι καταπιεσμένοι θα μπορέσουν να γίνουν κάτοχοι αυτής της εμπλουτισμένης ουτοπικής κριτικής. Η ανάδειξη των ανατρεπτικών μορφών κουλτούρας είναι μια μάχη απέναντι στην προσπάθεια της κυρίαρχης τάξης να τις μετατρέψει σε ταριχευμένες, ουδετεροποιημένες, ακαδημαϊκές πτυχές της κυρίαρχης κουλτούρας. Η αντίσταση στον κομφορμισμό που κυριαρχεί στην κουλτούρα είναι προϋπόθεση για την υπεράσπιση της «φλόγας που καίει ακόμα».

Πάνω σε αυτό ο Löwy φέρνει ένα πολύ πετυχημένο παράδειγμα: πώς ο εορτασμός των 500 χρόνων από την «ανακάλυψη» της Αμερικής αντιστράφηκε και μετατράπηκε σε καταγγελία της αποικιοκρατικής βαρβαρότητας, σε μια γιορτή επανόρθωσης (έστω και σε συμβολικό επίπεδο). Σημαίνει ότι θεωρούμε κάθε μνημείο της αποικιακής κουλτούρας- τους καθεδρικούς ναούς της πόλης του Μεξικού ή τις Λίμας, το ανάκτορο του Κορτέζ στην Κουερναβάκα- ως ένα επιπλέον τεκμήριο της βαρβαρότητας, ένα προϊόν πολέμου, εξόντωσης και ανελέητης καταπίεσης.

Φασισμός/ Περί τυφλότητας της αριστεράς

Το πιο άμεσο πολιτικό διακύβευμα των θέσεων του W.B. ήταν η ανάδειξη της τυφλότητας της επίσημης αριστεράς απέναντι στον φασιστικό κίνδυνο, τυφλότητα που αφορμάται από την αντίληψη για την ιστορία που κυριαρχούσε και κυριαρχεί στην αριστερά. Για την επίσημη αριστερά, ο φασισμός είναι μια εξαίρεση στον κανόνα της προόδου, μια ανεξήγητη οπισθοδρόμηση, μια παρένθεση στην εξέλιξη της ανθρωπότητας. Αντίθετα, για την άποψη του Benjamin (και όχι μόνο) είναι  η πιο πρόσφατη και η πιο βίαιη έκφραση της «διαρκούς κατάστασης εκτάκτου ανάγκης», που είναι η ιστορία της καταπίεσης της τάξης. Ήταν ακριβώς αυτή η αντίληψη της αριστεράς, ότι ο φασισμός αποτελούσε μια παρένθεση στην ιστορική πρόοδο, μια οπισθοδρόμηση σε σχέση με τον ίδιο τον καπιταλισμό, ότι δεν ήταν παρά ένα αμάρτημα του παρελθόντος, αναχρονιστικό και προνεωτερικό, που την έκανε να υποτιμήσει τον φασιστικό κίνδυνο και να προσπαθήσει να τον αντιμετωπίσει όταν πλέον αυτός είχε εδραιώσει την δύναμη του. Ήταν ακριβώς η επαίσχυντη πράξη της Σοβιετικής Ένωσης να υπογράψει σύμφωνο μη επίθεσης με την Ναζιστική Γερμανία τον Αύγουστο του 1939, που για τον Benjamin σήμαινε την οριστική και αμετάκλητη διάσπαση ανάμεσα στη σοβιετική πραγματικότητα και την κομμουνιστική ιδέα. Είναι η ίδια ακριβώς αντίληψη που έχει όχι μόνο η αριστερά, αλλά ευρύτερα τμήματα του αντικαπιταλιστικού κινήματος, ότι σήμερα δεν υπάρχει η δυνατότητα επανεμφάνισης μιας νέας μορφής του φασισμού και ότι η άκρα δεξιά θα παραμένει πάντα στο περιθώριο του πολιτικού συστήματος.

Αντίθετα, σύμφωνα με τον Benjamin, θα πρέπει να τοποθετήσουμε το φασισμό μέσα στην συνεχόμενη σειρά της παράταξης των νικητών, ως κεφαλή της Μέδουσας, ως κορυφαίο και έσχατο πρόσωπο της ανάδρομης βαρβαρότητας των ισχυρών. Είναι, λοιπόν, επίκαιρη η κριτική του Benjamin σε όσους εκπλήσσονται που ο φασισμός είναι «ακόμη» πιθανός στον 20ο αιώνα (και στον 21ο θα έλεγα εγώ), τυφλωμένοι από την ψευδαίσθηση ότι η επιστημονική, βιομηχανική και τεχνολογική πρόοδος είναι ασύμβατη με την κοινωνική και πολιτική βαρβαρότητα; Νομίζω πως ναι! Η τοποθέτηση του φασισμού έξω από την νεωτερικότητα οδηγεί στην αδυναμία κατανόησης του φασισμού και κατά συνέπεια στην ήττα. Για να μπορέσουμε να δούμε ότι το «προμήνυμα κινδύνου» μπορεί να ισχύει και στις μέρες μας χρειαζόμαστε μια σύλληψη της ιστορίας χωρίς ψευδαισθήσεις προόδου. Η κατανόηση ότι ο φασισμός μπορεί να θριαμβεύσει σε πιο «πολιτισμένες» χώρες και ότι «η πρόοδος» δεν τον εξαφανίζει αυτόματα, θα μας επιτρέψει να βελτιώσουμε τη θέση μας στον αντιφασιστικό αγώνα. Σε μια εποχή που τα στρατόπεδα συγκέντρωσης επανεμφανίζονται στην Ευρώπη, που ο ρατσισμός αποκτάει πλέον την υπόσταση επίσημης κρατικής πολιτικής με την ευγενική υποστήριξή του συνόλου των ΜΜΕ και η άνοδος της άκρας δεξιάς δεν είναι ένα παροδικό φαινόμενο, ο Benjamin είναι πεσιμιστικά επίκαιρος .

Κριτική των καπιταλιστικών μορφών αλλοτρίωσης

O W.B., σε κάποια από τα κείμενα του μεταξύ 1936-1938, χρησιμοποιεί την ιδέα της μεταμόρφωσης του προλεταριάτου σε αυτόματο, ξαναπιάνοντας το ζήτημα της αλλοτρίωσης, όπως αυτό μπαίνει στην μαρξική σκέψη. «Με την επέκταση των μηχανών και τον καταμερισμό της εργασίας η δουλειά των προλετάριων έχασε κάθε ανεξάρτητο χαρακτήρα, και μαζί έχασε κάθε θέλγητρο για τον εργάτη» αναφέρει ο Mαρξ στο Μανιφέστο. Η ιδεολογία της «εργασίας», την οποία προωθούσε η σοσιαλδημοκρατία, ήταν μια εκκοσμικευμένη μορφή της προτεσταντικής ηθικής της εργασίας. Είναι μια ιδεολογία που τοποθετεί την εργασία έξω από την σχέση κεφαλαίου- εργασίας και για αυτό δε λαμβάνει υπόψη της το γεγονός ότι στο καπιταλιστικό σύστημα ο εργαζόμενος υποβιβάζεται στις συνθήκες μιας νεοτερικής σκλαβιάς και βρίσκεται αποψιλωμένος- από τους κατέχοντες- από τα πλούτη που ο ίδιος παράγει.

Όμως ο Benjamin δε μένει απλώς στην αλλοτρίωση της εργασίας μέσα στη σχέση του κεφαλαίου εργασίας. Η αποξένωση του προλετάριου όχι μόνο από τα πλούτη που ο ίδιος παράγει, αλλά από την ίδια την εργατική του δύναμη (ικανότητα για εργασία), που αποσπάται από το κεφάλαιο και μετατρέπεται σε εμπόρευμα με μέτρο το χρόνο, είναι η μια από τις κυρίαρχες μορφές της αλλοτρίωσης που γεννά ο καπιταλισμός. Η αλλοτρίωση της σχέσης του ανθρώπου με τη φύση μέσα από τον υποβιβασμό της σε πρώτη ύλη της βιομηχανίας, σε ένα «δωρεάν» εμπόρευμα, σε ένα αντικείμενο, στο οποίο μπορεί να ασκηθεί απεριόριστη κυριαρχία και εκμετάλλευση, απασχολεί εξίσου τον Benjamin, ο οποίος δεν μπορεί να δει ξέχωρα την κατάργηση της εκμετάλλευσης της ανθρώπινης εργασίας από την εκμετάλλευση της φύσης.

Ο Benjamin και το επαναστατικό κίνημα

Η σχέση του Benjamin με το επαναστατικό κίνημα είναι σίγουρα μια ιδιόμορφη σχέση, ο λόγος του ακόμα και στα πιο πολιτικά κείμενα του δεν παύει να είναι περισσότερο ένας υπαινικτικός, αλληγορικός λόγος, παρά ένας καθαρά θεωρητικός λόγος, παραμένει όμως πάντα πολιτικά μάχιμος και στρατευμένος λόγος. Είτε αφορά το παρελθόν είτε αφορά το μέλλον, το άνοιγμα της ιστορίας στον Walter Benjamin είναι αδιαχώριστο από μια ηθική, κοινωνική και πολιτική θέση που έχει επιλέξει ο Benjamin για τα θύματα της καταπίεσης και για αυτούς, οι οποίοι την αντιμάχονται. Τα μέτωπα, όμως, που ανοίγει ο Benjamin δεν είναι μόνο προς τον καπιταλισμό, το φασισμό, την κυριαρχία και την εκμετάλλευση. Είναι σε μεγάλο βαθμό μέτωπα που αφορούν και το εσωτερικό του επαναστατικού κινήματος.

Όπως εύστοχα παρατηρεί ο Löwy, στόχος του Benjamin είναι να αποσπάσει τον ιστορικό υλισμό από τον γραφειοκρατικό κομφορμισμό, ο οποίος τον απειλεί τόσο, εάν όχι περισσότερο, όσο και ο εχθρός. Ο Benjamin «συναντιέται» με εκείνα τα ρεύματα της επαναστατικής σκέψης, που αμφισβήτησαν την γοητεία, την οποία άσκησε στη μαρξική σκέψη το επιστημονικό- φυσικό μοντέλο και που γοητεύτηκαν από τη διαλεκτική- κριτική διαύγεια που υπήρχε ταυτόχρονα στο έργο του Μαρξ. Όπως αναφέρει και ο Löwy, αυτοί οι δισταγμοί (ανάμεσα στο επιστημονικό- φυσικό μοντέλο και τη διαλεκτική- κριτική διεργασία) εξηγούν και την ποικιλία των μαρξισμών που φιλονικούν για την κληρονομιά του μαρξικού έργου. Ο Benjamin εμπνέεται από κείμενα όπως τα Χειρόγραφα του 1844, τα ιστορικά κείμενα για την επανάσταση του 1844-1850 ή την Κομμούνα του Παρισιού, το κεφάλαιο για τον φετιχισμό του εμπορεύματος ή, ακόμη από την κριτική στο πρόγραμμα της Gotha. Οι εμπνεύσεις του και οι αναφορές του είναι κοινές σχεδόν με όλο το φάσμα του κριτικού μαρξισμού και τον επαναστατικών ρευμάτων που είχαν αναφορά σε αυτόν, από τους συμβουλιακούς κομμουνιστές και τον Λούκατς μέχρι τους καταστασιακούς, κομμάτια της ιταλικής αυτονομίας, τον Χολλογουέϊ κλπ.

Παρόλο που η προσπάθεια του είναι μια εκ νέου επεξεργασία, μια κριτική επαναδιατύπωση του μαρξισμού, ενσωματώνοντας στη μάζα του ιστορικού υλισμού μεσσιανικά, ρομαντικά, απελευθερωτικά «θραύσματα», η πολεμική του ενάντια στο ρεύμα της κυρίαρχης τάσης της ιστορικής αριστεράς, που είχε συχνά περιορίσει τον σοσιαλισμό στους οικονομικούς στόχους, οι οποίοι ενδιέφεραν τη βιομηχανική εργατική τάξη (και αυτή η ίδια περιορισμένη στο αρσενικό, λευκό, «εθνικό» τμήμα της) συναντάει στο «δια ταύτα» τα πιο ριζοσπαστικά ρεύματα του επαναστατικού ρεύματος, που αγωνίζονται για ένα επαναστατικό πρόταγμα, το οποίο έχει στόχο τη γενική χειραφέτηση από την σκοπιά της πολλαπλότητας  των συλλογικών ή ατομικών υποκειμένων.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ- ΑΝΑΦΟΡΕΣ

Για μια κριτική της βίας, Walter Benjamin, εκδόσεις ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΚΗ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ, 2002

Μαρξισμός και φιλοσοφία, Καρλ Κορς, εκδόσεις ΥΨΙΛΟΝ, 1981

Ιστορία και Ταξική Συνείδηση, Γκέοργκ Λούκατς, εκδόσεις ΟΔΥΣΣΕΑΣ, 1975

Ο Λένιν σαν φιλόσοφος, Αντόν Πάνεκουκ, εκδόσεις ΥΨΙΛΟΝ, 1981

Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος, Κ. Μαρξ, Φ. Ένγκελς, εκδόσεις ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ, 1975

Κριτική του προγράμματος της Γκότα, Κ. Μαρξ, εκδόσεις ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ, 1994

Ο εμφύλιος πόλεμος στην Γαλλία, Κ. Μαρξ, εκδόσεις ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΣΚΕΨΗ- ΣΤΟΧΑΣΤΗΣ, 2001

Η 18η Μπρυμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη, Κ. Μαρξ, εκδόσεις ΘΕΜΕΛΙΟ, 1986

Μαζική απεργία, Κόμμα, Συνδικάτα, Ρόζα Λούξεμπουργκ, εκδόσεις ΚΟΡΟΝΤΖΗΣ, 1979

Μεταρρύθμιση ή Επανάσταση;, Ρόζα Λούξεμπουργκ, εκδόσεις ΚΟΡΟΝΤΖΗΣ, 1984

Τι να κάνουμε, Β.Ι. Λένιν, εκδόσεις ΘΕΣΕΙΣ, 1977

 πηγη

http://www.hitandrun.gr/gnorizontas-ton-benjamin-mesa-apo-ton-michael-lowy/

πηγη