Alain Badiou, Συνέντευξη στην Daily Haaretz (πρώτο μέρος) αναδημοσιεσυη αποσπασματος α;πο τον Radical desire

Alain Badiou, Συνέντευξη στην Daily Haaretz (πρώτο μέρος)

 αποσπασμα

Τι καθιστά την επιταγή "συνέχισε" λιγότερο μυστικιστική από τον στοχασμό του προσώπου του Άλλου στον Λεβινάς;

Για μένα, μια επιταγή μπορεί να υπάρξει μόνο σε μια συγκεκριμένη κατάσταση. Συνεπώς δεν μπορεί ποτέ να επιστρέψει στο επίπεδο μιας γενικής κατηγορίας, όπως συμβαίνει με την ηθική του Καντ ("φέρσου με συνέπεια ως προς την οικουμενική μορφή του ηθικού νόμου"), ή όπως συμβαίνει με την ηθική του Λεβινάς ("πάρε την αποκάλυψη του προσώπου του Άλλου ως ηθικό σημείο υπέρβασης"). Η επιταγή "συνέχισε" λαμβάνει νόημα μόνο στην διαδικασία μιας ενικής αλήθειας, η οποία είναι η ίδια ένα γίγνεσθαι σε μια μοναδική κατάσταση, μέσα σ' αυτό το οποίο αποκαλώ "κόσμο." Για μένα, δεν υπάρχει στην πραγματικότητα κανένα Υποκείμενο πριν από αυτή την ενική διαδικασία. Τα πάντα, συνεπώς, είναι λογικά: είτε δεν συνεχίζεις (με τη δράση σου, την δημιουργία σου, την αγάπη σου...) και συνεπώς καταστρέφεις το Υποκείμενο μέσα σου· ή υποστηρίζεις το Υποκείμενο, δηλαδή συνεχίζεις. Τώρα χωρίς Υποκείμενο δεν προκύπτει ζήτημα ηθικής. Αν εγκαταλείψεις, εάν προδώσεις, τότε καθιστάς την ηθική ανέφικτη εκεί ακριβώς όπου υπήρχε. Όσο για την αγάπη, δεν υπάρχει τίποτε μυστικιστικό ή παράλογο σ' αυτή. Είναι η υπαρξιακή κατασκευή μιας σκέψης των Δύο· είναι η εκ του σύνεγγης και δημιουργική εμπειρία της διαφοράς. 

Τι ακριβώς είναι το ακατανόμαστο;

Το μη προσβάσιμο, ή το μη φανερό, είναι σημεία παράλυσης για την έλλογη σκέψη. Είναι το σημείο όπου η λεγόμενη "μεταφυσική" σκέψη υποχωρεί. Για μένα, το κενό βρίσκεται στην καρδιά κάθε κατάστασης. Αλλά το κενό αυτό είναι απολύτως νοητό μέσω της πιο καθαρής λογικής, δηλαδή, των μαθηματικών. Θα προσέθετα ότι ένα μεγάλο συμβάν (μια επανάσταση, μια κατακλυσμική επιστημονική ανακάλυψη, μια ξαφνική ερωτική συνάντηση) είναι αυτό ακριβώς που καθιστά το κενό στην κατάσταση εμφανές. Μια αλήθεια περικλείει τούτο το κενό. Το παρουσιάζει στην κατάσταση στην οποία τούτο το κενό είναι ως τότε μη αναπαραστάσιμο. Έτσι, με τις εργατικές επαναστάσεις, υπάρχει μια ωμή αναπαράσταση του κεντρικού κενού των αστικών κοινωνιών, το οποίο είναι ακριβώς η πολιτική ύπαρξη των εργατών. Και με ένα ερωτικό πάθος, υπάρχει το κεντρικό κενό που χωρίζει τα δύο φύλα, ή απλά το κενό που χωρίζει δύο άτομα. Η αγάπη αποκαλύπτει το κενό, το επεξεργάζεται, το ενοικεί με πράξεις, με συναισθήματα, με νέα όνειρα. Μια νέα πολιτική στην Μέση Ανατολή θα δώσει μορφή και λόγο στο τρομακτικό κενό το οποίο χωρίζει εκείνους που ανακηρύσσουν εαυτούς Εβραίους από εκείνους που ανακηρύσσουν εαυτούς Παλαιστίνιους.

Στην εισαγωγή στο Ατέρμονη Σκέψη, μια συλλογή κειμένων σας που μεταφράστηκε και παρουσιάστηκε από τους Oliver Feltham και Justin Clemens (Continuum 2003), δίνεται το παράδειγμα μιας ιστορικής κατάστασης στην Αυστραλία για το οποίο ο μεταφραστής σας γράφει: "κάθε αναπαράσταση του περιεχομένου του πολλαπλού "ιθαγενείς" που αναφέρεται στο τι σημαίνει να είσαι αυστραλιανός θα έκανε την ενότητα της κατάστασης να διαλυθεί" (σ. 26). Μπορούμε να κάνουμε μια αναλογία με την αναπαράσταση του πολλαπλού "Παλαιστίνιοι με ισραηλινά διαβατήρια" αναφορικά με το σημαίνει να είσαι ισραηλινός;

Η αναλογία είναι νόμιμη. Πιστεύω ότι πολλοί Ισραηλινοί δεν βλέπουν ότι εφεξής η ύπαρξή τους καθορίζεται από αυτή των Παλαιστινίων. Το ίδιο συμβαίνει για τους Παλαιστίνους. Εννοώ ότι η ύπαρξη ενός λαού του ισραήλ δεν μπορεί πλέον να στηριχτεί μόνο με τη λέξη "Εβραίος", αν και αυτή η λέξη παραμένει βασική. Ούτε πιστεύω ότι η ύπαρξη των Παλαιστινίων μπορεί να στηριχτεί αποκλειστικά από τη λέξη "Άραβας." Το μέλλον βρίσκεται σε μια αμοιβαία ταύτιση μέσα από ένα είδος καθορισμού το οποίο είναι με μιας εσωτερικό και εξωγενές. Αυτό το οποίο θα υπήρχε θα ήταν Ισραελοπαλαιστίνιοι. Θα ήταν μια δημιουργία, μια εντελώς νέα, παράδοξη πραγματικότητα. Η αντίθεση ανάμεσα σε "Εβραίους" και "Άραβες" είναι παλιά και δολοφονική. Πρέπει να υπάρξει μια εξαιρετική καινοτομία που να έχει οικουμενική ισχύ, που να εκπλήξει τον κόσμο ολόκληρο: ένας χώρος που θα είναι ταυτόχρονα εντελώς ισραηλιτικός και εντελώς παλαιστινιακός, στον ίδιο τόπο, στα ίδια μέρη. Δεν πιστεύω στη "λύση" ενός εδαφικού διαχωρισμού. Είναι το ίδιο ηλίθιο που θα ήταν αν ένας άντρας και μια γυναίκα μοιραζόντουσαν ένα σπίτι αλλά χώριζαν κάθε δωμάτιο με τοίχο. Ιστορικά, οι Ισραηλινοί και οι Παλαιστίνιοι είναι αρραβωνιασμένοι, αρραβωνιασμένοι δια του πολέμου, με πολέμους. Πιστεύω επίσης ότι η Γαλλία και η Γερμανία είναι ιστορικά παρομοίως αρραβωνιασμένες δια του πολέμου. Για αυτό επιπλέον διατυπώνω την πρόταση, στο Circonstances 2, οι δύο χώρες να ενωθούν, απλά και όμορφα. Και το ίδιο ισχύει για σας, Ισραηλινούς και Παλαιστινίους. Ο αιματηρός σας αρραβώνας είναι ακόμα πιο κοντινός από της Γαλλίας και της Γερμανίας.

Γιατί δεν μπορούμε να μιλάμε για καθαρό Κακό;

Εάν το καλό είναι πάντα κάτι που σχετίζεται με μια διαδικασία αλήθειας, και συνεπώς συνδέεται πάντα με μια ενική, απτή κατάσταση, τότε δεν μπορεί να υπάρξει καθαρό Κακό, διαχρονικό Κακό. Γιατί το Κακό εξαρτάται από το Καλό, και όχι αντιστρόφως. Ο ναζισμός είναι το κακό της εποχής των επαναστάσεων του εικοστού αιώνα. Δεν μπορεί να εξαναγκαστεί να παίξει τον ρόλο του απόλυτου κακού, του άφατου κακού, κλπ. Για να το καταλάβεις αυτό το Κακό, είναι ζωτικό να κατανοήσεις την πολύπλοκη ιστορία των διαφορετικών πολιττικών στις οποίες άνηκε στη διάρκεια του αιώνα:  τους φασισμούς, τους κομμουνισμούς, τους φιλελευθερισμούς, κλπ. Για να το θέσω πιο καθαρά: για να καταλάβουμε την ναζιστική πολιτική ως πολιτική εξάλειψης ευρωπαίων Εβραίων, θα πρέπει επίσης να καταλάβουμε την ίδια ώρα τον σιωνισμό ως μια επαναστατική πολιτική της δημιουργίας ενός εβραϊκού κράτους κάπου εκτος Ευρώπης. Μην ξεχνάτε ότι η αρχική ιδέα του Χίτλερ ήταν ακριβώς να απελάσει τους Εβραίους εκτός Ευρώπης. Σκέφθηκε την Μαδαγασκάρη...Το Κακό πρέπει να εξάγεται από αλήθειες, ο ναζισμός από επαναστάσεις, η εξάλειψη από την ίδρυση. Αλλιώς, κατρακυλούμε στον νεφελώδη φετιχισμό του Κακού.