Χάινε στα χάη. Ναι./MHNYMAL

MHNYMAL

Χάινε στα χάη. Ναι.

αποσπασματα:

 Η πρώτη ελληνική μετάφραση του Χάινε έγινε από τον Άγγελο Βλάχο, όπως πληροφορεί σε άρθρο του στο Βήμα το 1997 ο καθηγητής του Παν. Ιωαννίνων Γιώργος Βελουδής. Στο όνομα του Χάινε στηρίζεται η «ειρωνικότερη» και η πιο απροσδόκητη, σύμφωνα με τον Βελουδή, ομοιοκαταληξία σ' ολόκληρη τη νεοελληνική ποίηση. Καρυωτακική, αλλά του Ρίτσου, παρακαλώ:

Θα σας χτυπά τη βάρβαρη και κούφια κεφαλή
το ίδιο σφυρί που τ' άγαλμα κομμάτιασε του Χάινε,
μα η μέρα πάντα των Ποιητών τα μέτωπα φιλεί
κι' άστρινες μνήμες των νεκρών γενεών σε λήθης χάη 'ναι.

 Ο Χάινε είχε προσωπικές σχέσεις με τον Μαρξ. Στο σημείωμά του στην Εκλογή από τις Grundrisse, ο Γ. Χοντζέας αναφέρει ότι ο Μαρξ αφιέρωνε σε κάποιους μαρξιστές σοσιαλδημοκράτες τη φράση τού Χάινε έσπειρα δόντια δράκοντα και φύτρωσαν ψύλλοι. Ο Ένγκελς, στο ο Λουδοβίκος Φόυερμπαχ και το Τέλος της Γερμανικής Κλασικής Φιλοσοφίας, κατηγορεί τους Γερμανούς καθηγητές - δάσκαλους της νεολαίας: Και έπρεπε η επανάσταση να κρύβεται πίσω από αυτούς τους καθηγητές, πίσω από τις σχολαστικά σκοτεινές λέξεις τους, τις βαριές ανιαρές περίοδές τους; Δεν είταν, λοιπόν, ίσα-ίσα, οι άνθρωποι που περνούσαν τότε για εκπρόσωποι της επανάστασης, οι φιλελεύθεροι, οι πιο σφοδροί αντίπαλοι της φιλοσοφίας αυτής που μπέρδευε τα μυαλά; Αυτό όμως που δεν είδαν ούτε οι κυβερνήσεις ούτε οι φιλελεύθεροι, το είδε από το 1833 κιόλαςένας τουλάχιστο άνθρωπος και αυτός, βέβαια, ονομαζόταν Ερρίκος Χάινε.

     Όπως διαβάζουμε στο Radical Desire, ο Χάινε είχε πει ότι ο κομμουνισμός χρησιμοποιεί μια γλώσσα που κάθε λαός μπορεί να καταλάβει: τα στοιχεία της είναι η πείνα, ο φθόνος, και ο θάνατος. Αυτός ο φαρμακόγλωσσος κομμου- νισμός θα ήταν ο ακτινοβόλος, υπέροχος σκοπός προς τον οποίο θεωρούσε ο Χάινε ότι τρέχει ο 19ος αιώνας, πάντως, πάνω σε σιδερένιες ράγες, δηλαδή πάνω σε τρένο, που με την ασταμάτητη δύναμη του έγινε και ο νέος μύθος της κοινωνίας του 19ου αιώνα, πού αντικατέστησε τις παλαιότερες φυσικές μεταφορές της ‘’θύελλας και ορμής’’ ή ‘’λάβας’’ των επαναστατικών κινημάτων του 18ου αιώνα, όπως επισημαίνει στο Οι Μεταμορφωσεις της Ταυτότητας -  Έθνος, Νεωτερικότητα και Εθνικιστικός Λόγος ο Πέτρος Θεοδωρίδης.

     

     Ίσως η πιο γνωστή φράση που αποδίδεται στον Χάινε είναι: Όπου έχουν κάψει βιβλία, θα καταλήξουν να καίνε ανθρώπους. Βιβλία που κατασχέθηκαν δυνάμει του "ιδιώνυμου", βιβλία του Χάινε, ανάμεσα σε πολλών άλλων, όπως ο Μαρξ και ο Φρόιντ, έκαιγαν φασίστες στην περίοδο της δικτατορίας του Μεταξά.

...........................................................