Αναγνώστες

Κυριακή 26 Δεκεμβρίου 2010

η δημοκρατία των αρχαίων.... αποσπασμα απο το αρθρο.. ΔΥΣΦΟΡΙΑ ΣΤΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ που δημοσιευτηκε στο ΕΝΕΚΕΝ


για αλλο αποσπασμα του αρθρου δειτε εδω :
Δυσφορία στη Δημοκρατία..
Η  Δημοκρατία σήμερα μοιάζει σαν να αντανακλάται σε σπασμένο καθρέφτη: θρυμματισμένο ομοίωμα που εμπεριέχει αναμνήσεις, αναλαμπές., τα σημαινόμενα της γλιστρούν  ενώ εμείς –τα υποκείμενα της- οι πολίτες αλλάζουμε .
Η Ελευθερία των Μοντέρνων -σύμφωνα με την περίφημη φράση  του  Μπενζαμιν  Κονσταντ- προσδιορίζεται ως η ελευθερία των ατόμων ενώ για τους αρχαίους σήμαινε την ελευθερία μιας κοινότητας :της Πόλης .[1] Η Δημοκρατία για τους αρχαίους Έλληνες ήταν μια «μαχητική» λέξη: απέπνεε ενθουσιασμό και, αρχικά συνδεόταν με τον πόλεμο και την αρρενωπότητα. Ο πολίτης στην αρχαία Αθήνα ήταν κυρίως ο Οπλίτης, και η Εκκλησία του Δήμου προήρθε από τη συνέλευση πολεμιστών. 

Παρόμοια στους Ρωμαίους η «αρετή » του πολίτη η virtus ενείχε μια σημασία πλησιέστερη στην έννοιας του «θάρρους»  και παράγεται από την λέξη vir (ανδρας)[2]. Η δημοκρατία -μας θυμίζει ο Jacues Ranciere σημαίνει την «εξουσία εκείνων που δεν έχουν κανένα τίτλο, καμία ειδική ικανότητα να ασκούν την εξουσία »[3]και στη σκέψη των αρχαίων Αθηναίων η δημοκρατία οριζόταν βάσει της ομοιότητας: υπήρχε μόνο εκεί οπου οι άρχοντες έμοιαζαν με τους  κυβερνώμενους.
Ο μηχανισμός δημοκρατικής ανανέωσης ρυθμιζόταν με κλήρωση: η αρχή της ισότητας ερμηνευόταν σχεδόν κατά γράμμα και η εκλογική διαδικασία φαινόταν ως γνώρισμα ενός αριστοκρατικού πνεύματος
Η δημοκρατία - σημαίνει «τη μη καθαρότητα της πολιτικής,» [4]και, ήδη από τον Πλάτωνα η δημοκρατία θεωρείτο απ όλα τα πολιτεύματα πού έχουν νόμους ,τα «νόμιμα», η χειρότερη: καταπατά την ελευθερία στο όνομα της  ισοπεδωτικής ισότητας .

Για τον Πλάτωνα η δημοκρατία σήμαινε την κυριαρχία της ‘’Δόξας’’, δηλαδή της άποψης έναντι της γνώσης: η πολιτεία θα έπρεπε να κυβερνάται από τους ανθρώπους πού διαθέτουν την «βασιλική επιστήμη» 
Ο Πολιτικός του Πλάτωνα είναι ο  «επιστήμων, ,» που το έργο του μπορεί να συγκριθεί με το έργο του υφαντή: χρησιμοποιεί το ανθρώπινο υλικό για να κατασκευάσει το υφάδι ενός αρμονικού συνόλου[5]  ΄Ο Αριστοτέλης από την πλευρά του θεωρούσε ότι η κυριαρχία ανήκε στον νόμο: η καλή διοίκηση -«ευνομία»- πρέπει να είναι μεικτό πολίτευμα: η πολιτεία διαθέτει μια απαραίτητη λαϊκή νομιμότητα που όμως μετριάζεται από την «αριστοκρατία» -με την στενή έννοια των «αρίστων » - αρχόντων της[6]



15 σχόλια:

Θοδωρής Βελισσάρης είπε...

Πολυ ενδιαφερον, με την εννοια οτι βαζει συνοπτικα καποια πολυ
βασικα πραγματα.

Rakis είπε...

Είναι όντως πολύ συνοπτικό.

Νοσφεράτος είπε...

δες και μια παλιοτερηαναρτηση μου

http://nosferatos.blogspot.com/2008/07/blog-post_5954.html

Περι Αμεσης Δημοκρατίας κλπ
η Δυτική Φιλελευθερη δημοκρατια, ειναι παντρεμα δυο -διαφορετικής ιστορικής καταγωγής- αξιων :
1.Φιλλευθερη : σεβασμός της μειοψηφιας …και του ατομου
2Δημοκρατια: αρχή της πλειοψηφιας …
Που απέχουν παραπολύ απο τις αρχαιοελληνικές
Αμεσες Δημοκρατιες

(οπου δεν υπηρχε καμμια προστασια του ατομου του ιδιωτη , η της μειοψηφιας η αυτό που θαλεγαμε σημερα ”ατομικές ελευθεριες(π.χ ο Σωκρατης καταδικαστηκε σε θανατο για τις απόψεις του κατι που σημερα θα φαινοταν - επισημα τουλαχιστον- αδιανοητο σε μια φιλλευθερη Δημοκρατια …..

Και πρεπει να πώ εδώ οτι ειμαι πολύ επιφυλακτικός για την Δυνατοτητα σημερα να εχουμε αμεση δημοκρατια -οχι μονο για τις γνωστου τυπου τεχνικές δυσκολιες εφαρμογής της
- αλλά κυριως γιατί ποτε -ουτε στην αρχαιοτητα - η αμεσοδημοκρατια δεν εξασφαλιζε καποιο μινιμουμ ατομικής ελευθεριας ή διαφορετικότητας

( ειμαι πολύ επιφυλακτικός απέναντι και στα δημοψηφισματα - ως στοιχειωδη εφαρμογή αμεσοδημοκρατίας-για λόγους που θα εξηγησω δοθεισης ευκαιριας .

Νοσφεράτος είπε...

το πλασιο στο οποιο περπεινα γινει κατανοητή η Αρχαια Δημοκρατια ηταν εκεινο του πολέμου .. του διαρκους κινδινου .. Της σωμα με σωμα μάχης

– Η συγχρονη Μεταδημοκρατια γινεται κατανοητη στο πλαισιο της ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ

ας παρουμε το παραδειγμα της φιλιας
στην Αρχαια δ. Φιλια μεταξύ ανδρών σημασινε κατ ‘αρχας αλληλοπροστασια στη μαχη
Σημερα σημαινει κυριως κοινη διασκεδαση

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
Για τους αρχαιους σημαινε Ελευθερια της ΠΟΛΗΣ
για τους συγχρονους σημαινει ατομικη επιλογη ( η αποψη μου κλπ)

Ομως
το ριζικά διαφορετιό κατ εμέ
ειναι οτι στην αρχαια Δημοκρατια υπήρχε διαρκώς ενα Υπαρξιακό διακυβευμα
καθε τοσο η πολη διακινδυνευε την ελευθερια της .. Την διακινδυνευε και σωματικά: Με τη εννοια οτι αν η Πολη κρατος σκλαβωνοταν αυτο σημαινε και προσωπική απώλεια ελευθεριας : και οι κατοικοι γινοταν Δουλοι (σωματικά) η πεθαιναν) κλπ
Η Αρχαια δημοκρρατια ηταν σε διαρκή κατασταση εκτακτης αναγκης ( καθως οι πολεμοι ηταν διαρκεις) με την Καρλ Σμιτιανή εννοια .. Της υπαρξης της πολης

Γιαυτό και η αφοσιωση στη πολη δεν μπορουσε παρά να ειναι Διαρκής και Απολυτη

Rakis είπε...

Το ότι κατάγεται από συνελεύσεις πολεμιστών δε σημαίνει ότι δένει και η απόλυτη σχέση αιτίου-αιτιατού. Πρόκειται για μία νέα οντότητα μη-αναγώγιμη σε ό,τι προϋπήρχε. Αν δε δεχτείς αυτό τότε οδηγούμαστε σε ταυτολογικό αδιέξοδο.
Το θέμα της εκμετάλλευσης των αρχαίων από τους φασίστες είναι ένα θέμα. Το θέμα εκμετάλλευσης των αρχαίων από την αριστερά είναι ένα άλλο. Ο Μαρξ κάτι ήξερε. Θυμάσαι το διδακτορικό του;
Οι Αρχαίοι (πάντα αναφέρομαι στους Αθηναίους του 5ου αλλά κυρίως του 4ου αι.π.Χ.) δέχονταν όχι ότι όλοι είναι ίσοι αλλά ότι όλοι είναι ίσοι στο να αδράξουν την ευκαιρία, επομένως δεν ισχύει το "δεν εξασφαλιζε καποιο μινιμουμ ατομικής ελευθεριας ή διαφορετικότητας".
Στους αρχαίους η ισότητα ήταν προϋπόθεση της ελευθερίας, ενώ σήμερα, η ισότητα είναι κίνδυνος για την ελευθερία.
Στο θέμα της δουλείας : είναι γνωστό ότι δεν αποτελεί επαρκές και αναγκαίο αίτιο για την άμεση Δημοκρατία. Και το θέμα είναι πολύ πιο πολύπλοκο από το να δεχόμαστε μερικούς μαρξιστές που υιοθετούν μια χοντροκομμένη έννοια της δουλείας αποκομμένη από τα ιστορικά πλαίσια προκειμένου να ταιριάξουν την πραγματικότητα στο δικό τους θεωρητικό πλαίσιο.
Η περίπτωση του Σωκράτη είναι ειδική περίπτωση αλλά δεν παύει να δικαιολογείται ως ένα βαθμό για αντιδημοκρατική συμπεριφορά. Η ευθύνη στην Αθήνα απαιτούσε κριτική αλλά και πρόταση. Ο Σωκράτης παρέμενε διαρκώς ένας είρωνας. Χώρια ότι είχε αριστοκρατικά στοιχεία ως προς το θεό που υποστήριζε, τη σχέση του με τον πυθαγορισμό, αριστοκράτες κά.Η συγκυρία τον ανέδειξε βέβαια ως αποδιοπομπαίο τράγο. Υπήρχαν στιγμές πάθους και εκδίκησης στην Αθήνα αλλά ήταν συγκριτικά με την όλη ιστορία της περιορισμένες.
Ο Επιτάφιος όντως είναι ένα αριστούργημα προπαγανδιστικού λόγου, αλλά δεν μπορείς να βγάλεις συμπέρασμα, όταν υπάρχουν τόσοι άλλοι λόγοι. Πχ στο περί Ειρήνης ο Ισοκράτης προτείνει ένα μετριασμό της εξουσίας αποδομώντας τον Αθηναϊκό ιμπεριαλισμό που θα ζήλευε και ο Ντεριντά, πράγμα που αποδεικνύει ότι δεν ήταν "πάνω απ'όλα" μια πολεμική δημοκρατία.
Δηλ. θεσμοί όπως δοκιμασία, ο κλήρος,γραφή,εισαγγελία,εύθυνα,οστρακισμός κά δεν έχουν τίποτα να μας διδάξουν;

Νοσφεράτος είπε...

Πρόκειται για μία νέα οντότητα μη-αναγώγιμη σε ό,τι προϋπήρχε.''

Ρακι αυτο το δεχομαι και αντιλαμβανομαι αυτο που λές .
Ομως δν πιστευωοτι ο πολεος απλώς ηταν γενεαλογια της Αρχαια δημοκρατιας .. Δεν ηταν Πισω απο αυτήν αλλά Διπλα της διαρκώς .. και ο Αρχαιος αθηναιος πολίτης ηξταν πανω απο ολα ενας Οπλιτης .. Οχι ιππεας - αριστοκρατης - αλλά Οπλιτης ...
Για τα αλλα αργοτερα ..

Νοσφεράτος είπε...

απο την αλλη θελω να κανω σαφες οτι αναγνωριζω την μεγαλη αξια - της ρχαιας δημοκρατιας..της αυτονομιας =η καθε πολη αυτοθεσμιζεται -αυτο δεν το συζηταμε..
---------------------

μεενδιαφεει οπροσδιορισμός των διαφορών .. Οι διακρισεις .. Για να δουμε τι μπορει και τι οχι να εφαρμοστει σημερα ..

Rakis είπε...

Όντως η βία ήταν δίπλα στον Αθηναίο.
Ακριβώς όμως η Δημοκρατία και ο δημόσιος χώρος της ήταν η γνώση των πραγμάτων και ο έλεγχος της βίας.
Η υποχρέωση η βία να είναι δημόσια,ο νόμος δημόσιος, ο λόγος δημόσιος, όλα αυτά εκβάλλουν σε μία ελεύθερη διερώτηση για όλες τις υποθέσεις της κοινότητας. Πράγμα που οδηγεί σε ένα νέο ήθος καθοριζόμενο από τη δημόσια αλληλεπίδραση. Αιδώς και Δίκη έλεγε ο Πρωταγόρας.

Νοσφεράτος είπε...

θα περμενω κιαλλα σχολια βεβαια..

πρωτα ομως μια σκεψη πουμολις εκανα - για να μην την ξεχασω

- Αμεση δημοκρατια ειχαμε στους αρχαιους ελληνες και σε μεγαλο βαθμό στις προτεστανικες κοινοτητες στην Βορειο Αμερική

-----------
ομως η μεγαλη διαφορά

Στους αρχαιους - αθηνα κλπ '
η Εργασια ειναι απαξια - βαναυση /
και ζουν μα -κατα Αρρεντ - vita contemplativa -

ενώ αντιθετα στον Προτεστανιτισμό η εργασια ειναι υπερτατη αξια

Rakis είπε...

Sorry, μονοπωλώ, αλλά δεν είναι ορθό αυτό.
Αλλά ναι ας μιλήσουν κι άλλοι

Νοσφεράτος είπε...

ρε συ Ρακη.. Μονοπωλα οσο θες.. Γραφε εσυ και μη σε νιαζει .. Ετερον εκατερον αν ερθουν κιαλλοι..
- και σε παρακάλώ μην εισαι τοσο ευγενής ..ξερεις το ποσο εκτιμώ αυτά που γραφεις.

εδωκανουμε μια απροκαταληπτη συζητηση ..οσες περισσοτερες πλευρές αναδειχτουν τοσο το καλυτερο

Rakis είπε...

Οκ,

Απλώς να τονίσω ότι οι Αθηναίοι εργάζονταν και δεν ισχύει αυτό της Άρεντ.

Νοσφεράτος είπε...

raki στειλε αν θελεις ενα κειμενο ...(στο προφιλ στο μεηλ μου) να το κανουμε αναρτηση ..
η εδω με σχολιο ..

...

Rakis είπε...

Προφανώς για την Αθηναϊκή Δημοκρατία ε;
Θα προσπαθήσω, όπως μου ζήτησε και ο Γιάννης. Να τελειώσω ένα κεφάλαιο σε μονογραφία μου και θα το επιχειρήσω

Νοσφεράτος είπε...

ωραια ..προτεινω να δημοσιευτει παραλληλα ...

Ο Έρωτας του Προυστ: Σουάν , Οντέτ

 OCTAVIO PAZ Η ΔΙΠΛΗ ΦΛΟΓΑ Έρωτας και ερωτισμός( 1993)  Μετάφραση ΣΑΡΑ ΜΠΕΝΒΕΝΙΣΤΕ,  ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΑΔΗΜΑ ΕΞΑΝΤΑΣ-ΝΗΜΑΤΑ 1996  Σελ ,58 ,59 ,60   Ο...