Λακαν και το στάδιο του Καθρέφτη
Ο Λακάν έχει αναλύσει διεξοδικά τη σημασία του σταδίου του Καθρέφτη’’ και του Φαντασιακου στον ψυχισμό του κάθε Υποκειμένου, Η κριτική που άσκησε αρχικά ο Λακαν στην καθήλωση του υποκείμενου στην ωραία , ναρκισσιστική εικόνα του εαυτού και του αλλού ως του σωσία , αποτελεί το πρώτο ,αναγκαίο στάδιο για την ανάπτυξη του ψυχισμού (εικόνα ‘’ δεν σημαίνει εδώ μόνον την εξωτερική ,ορατή εικόνα , αλλά κυρίως την συμβολοποιημένη , εσωτερική , αόρατη εικόνα του εαυτού και του άλλου)….

Ο Λακάν δεν σταμάτησε εδώ: σε ένα δεύτερο , ύστερο εξίσου αναγκαίο σταδιο,τονίζει ότι η απελευθέρωση του υποκειμένου από την σαγήνη της εικόνας απαιτεί στη συνεχεία ,όχι την ‘’αναστήλωση’’ της ωραίας εικόνας , αλλά τη συνεχή ‘’αποδόμηση ‘’ της , απαιτεί δηλαδή την αποδοχή της ωραίας εικόνας η οποία όμως συνοδεύεται διαρκώς από τη συνείδηση του υποκειμένου ότι πρόκειται για μια ‘’εικόνα’’ και όχι για ένα αντικείμενο –φετίχ .

Πρόκειται επομένως για μια εικόνα στην οποία εγγράφονται ‘’ αόρατα ‘’ αλλά αποτελεσματικά , η έλλειψη , η απουσία και η διαφορά,που την κάνουν να μην είναι ‘’τέλεια ‘’ και ‘’ωραία ‘’

Η σημασία της εικόνας –με –την απουσία έχει έτσι τόσο αισθητική όσο και ηθική σημασία . Αυτό γιατί η απουσία και η έλλειψη είναι το χαρακτηριστικό του πνεύματος :

Ο άνθρωπος είναι εκείνο το ον,το οποίο ομιλεί, δηλαδή ονομάζει τα απόντα πράγματα .

Αλλά συγχρόνως γυρεύει μια φαντασιακή πληρότητα που του δίνει την ψευδαίσθηση της παντοδυναμίας .

Η αποδοχή της έλλειψης και της περατότητας του είναι τότε η ικανότητα μετουσίωσης και υπέρβασης του ναρκισσισμού εκ μέρους του υποκειμένου.

Η ωραία ‘’πλήρης ‘’ εικόνα γοητεύει το τελευταίο και το παρασύρει κατ ‘ αρχήν στην αυταπάτη της φαντασιακής πληρότητας .

Αν όμως η εικόνα εκλείψει τελείως τότε ασυνείδητα δημιουργείται στη θέση της ένα συμβολικό κενό, μια τρύπα , η οποία γεμίζει με τις πλέον ακραίες , εφιαλτικές φαντασιώσεις βίαιης αυτοκαταστροφικής απόλαυσης και παραλογισμού.
------------------------------------

Θανος Λίποβατς Δοκίμιο για την Γνώση και τον Γνωστικισμό, Πόλις 2006