Μυθιστόρημα
Ντοστογιέφ σκι εναντίον Νετσάγιεφ
Ενα διαλογικό μυθιστόρημα ιδεών από το νομπελίστα του 2003
J. Μ. COETZEE Ο άρχοντας της Πετρούπολης ΜΤΦΡ.: ΧΡΙΣΤΙΑΝΝΑ ΕΛ. ΣΑΚΕΛΛΑΡΟΠΟΥΛΟΥ «ΛΙΒΑΝΗΣ» ΣΕΛ. 325
Ντοστογιέφ σκι εναντίον Νετσάγιεφ
αποσπασμα
''... Ο διάλογος πάνω σε μιαν ιδέα ή σ' ένα δημόσιο θέμα αποτελεί βασική παράμετρο της μεθόδου βάσει της οποίας γράφει ο Κούτσι τα μυθιστορήματά του. Κι εκείνο που επιχειρεί μέσω του διαλόγου ο συγγραφέας είναι η ισοδύναμη απόδοση των απόψεων που διίστανται, η ισόμετρη ανάπτυξη των φωνών που συγκρούονται στο εσωτερικό του μυθιστορηματικού του λόγου. Τούτο, όμως, συμβαίνει όχι χάριν κάποιας χρυσής ουδετερότητας, που πρέπει να τηρηθεί πάση θυσία, έτσι ώστε να μη χαλάσουν οι σωστά ζυγιασμένες ισορροπίες και οι καλά κρατημένες αποστάσεις, αλλά επειδή η κάθε πλευρά πρέπει να παρουσιαστεί στην πλήρη της ένταση και σε όλο της το βάθος -να βιωθεί στη συνείδηση του αναγνώστη σε όλο το μέγεθος, την έκταση και την πρωτοτυπία της. Και ο Κούτσι τηρεί αυτή τη μέθοδο αυστηρά και απαρέγκλιτα, χωρίς συμβιβασμούς και παραχωρήσεις. Στη σύγκρουση Νετσάγιεφ και Ντοστογιέφσκι, ο μεν Ντοστογιέφσκι μέμφεται αδιάκοπα τον Νετσάγιεφ επειδή έμπλεξε το γιο του στο επαναστατικό του πρόγραμμα, με αποτέλεσμα τον οικτρό θάνατό του, ο δε Νετσάγιεφ επιτίθεται αλύπητα στον Ντοστογιέφσκι, όχι μόνο γιατί έχει αποκηρύξει το ριζοσπαστικό παρελθόν του, αλλά επειδή στην πραγματικότητα ουδέποτε πίστεψε στις αξίες της ολοκληρωτικής πολιτικής ανατροπής. Και στην τιτάνια αυτή πάλη κανείς από τους δύο δεν έχει τη δυνατότητα να πάρει το πάνω χέρι. Κι αν τον Νετσάγιεφ τον παρακολουθούμε μόνο εξωτερικά, σε σχέση με το ποιες φωτιές υποθέτει εκάστοτε ο Ντοστογιέφσκι ότι ανάβουν στην ψυχή του, τον Ντοστογέφσκι έχουμε τη δυνατότητα να τον γνωρίσουμε εκ των ένδον, από τη στιγμή που ο αφηγητής επιλέγει να μας αποκαλύψει σε ανοιχτό πλάνο τις σκέψεις και τα αισθήματά του. Τι ακριβώς, όμως, είναι ο Ντοστογιέφσκι του Κούτσι; Από τη μια πλευρά, ένας σκληρός και βαριά καταθλιπτικός οργανισμός, ο οποίος δεν τα καταφέρνει, όπως κι αν το δοκιμάζει, όσο κι αν το προσπαθεί, να αντέξει και να ξεπεράσει το πένθος του. Από την άλλη, ένα πρόσωπο βυθισμένο τόσο στις σκοτεινές επιθυμίες του όσο και στις αλόγιστες ενοχές του -έρμαιο του ερωτικού βρασμού του για τη σπιτονοικοκυρά του γιου του και συνάμα παντελώς αδύναμος να ξεχάσει την οικογένεια (νεότερη γυναίκα και παιδί) που έχει αφήσει στη Δρέσδη. Κι όταν ο βαθιά διχασμένος αυτός Ντοστογιέφσκι έρχεται σε ολομέτωπη αντίθεση με τον Νετσάγιεφ, η πάλη τους παίρνει αυτομάτως τεράστιες διαστάσεις.Το πολιτικό όραμα μιας θεοκρατικής ουτοπίαςΤο χέρι του Νετσάγιεφ είναι το χέρι της τέλειας καταστροφής: όλα πρέπει να ξεκινήσουν από την αρχή -τίποτε δεν πρέπει να μείνει όρθιο ή ακέραιο. Ο κόσμος υπάρχει για να σβηστεί κάποια στιγμή εξ ολοκλήρου -για να κατρακυλήσει με ταχύτητα στον γκρεμό και να σταθεί για πάντα νεκρός στον πάτο. Κι αυτό που θα μπει στη θέση του; Επί της ουσίας, ο Νετσάγιεφ δεν το ξέρει ακριβώς -του αρκεί η συντριπτική δύναμη της θεοκρατικής του ουτοπίας, του φτάνει η ικανότητά του να αποφασίζει σαν θεός. Ο Ντοστογιέφσκι καταλαβαίνει το κολαστήριο του οποίου τις πύλες θέλει να ανοίξει διάπλατα το πολιτικό όραμα του Νετσάγιεφ και βλέπει το έγκλημά του ήδη πραγματωμένο -στο σώμα του νεκρού γιου του...''
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου