Η ΣΠΗΛΙΑ ΤΟΥ ΝΟΣΦΕΡΑΤΟΥ: Για την πολυπολιτισμικότητα

Η ΣΠΗΛΙΑ ΤΟΥ ΝΟΣΦΕΡΑΤΟΥ: Για την πολυπολιτισμικότητα

μπορούμε να παρατηρήσουμε ότι η εκδοχή αυτή της πολυπολιτισμικότητας αποδείχθηκε υπερβολικά στενή.

Η ανοχή επιδεικνυόταν σε ότι θεωρείται ”πολιτισμικό” γραφικό ,διακοσμητικό και άρα ακίνδυνο

Όπως παρατηρεί ο Alain Badiou οι δηλωμένοι απόστολοι της ηθικής και του ”δικαιώματος στη διαφορά” είναι εμφανώς τρομαγμένοι από τις κάπως εντονότερες διαφορές[..]

Για να πούμε την αλήθεια αυτός ο περιβόητος ”άλλος” δεν είναι εμφανίσιμος παρά μόνο εάν είναι ένας καλός άλλος, πού σημαίνει τι ,αν όχι ότι είναι ο ίδιος μ ‘ εμάς’,

Για να παραθέσουμε τον Φρανς Φουκουγιαμα :«Αυτό που αφήνει να εννοηθεί το αίτημα για ισότητα στην αναγνώριση είναι ότι αν αφαιρέσουμε από ένα πρόσωπο όλα τα ενδεχομενικά και τυχαία χαρακτηριστικά του , παραμένει κάποια ουσιώδης ανθρώπινη ιδιότητα από κάτω που αξίζει κάποιον ελάχιστο σεβασμό – ας την αποκαλέσουμε Παράγοντα Χ. Επιδερμίδα, χρώμα , εμφάνιση, κοινωνική τάξη και πλούτος, φύλο, πολιτισμικό πλαίσιο, ακόμα και τα φυσικά ταλέντα κάποιου , αποτελούν όλα ατυχήματα της γέννησης και υπάγονται στην συνομοταξία των μη ουσιαστικών χαρακτηριστικών …. Αλλά στο πολιτικό πεδίο δούμε την υποχρέωση να σεβόμαστε όλους τους ανθρώπους εξισου , επειδή έχουν στην κατοχή τους τον Παράγοντα Χ.»

Ποιος είναι αυτό ο απροσδιόριστος παράγοντας Χ . ο Zizek σε ένα απροσδόκητο παράδειγμα μας θυμίζει τα σοκολατένια αυγα

τα Κιντερ έκπληξη. Είναι άδεια σοκολατένια τσόφλια αυγών τυλιγμένα σε λαμπερά χρωματισμένο χαρτι¨όταν ξετυλίγεις το αυγό και σας το σοκολατένιο κέλυφος βρίσκεις στο εσωτερικό του ένα μικρό πλαστικό παιχνίδι. Το παιδί που αγοράζει αυτό το σοκολατένιο αυγό συχνά το ξετυλίγει νευρικά και απλώς σπάει τη σοκολάτα , χωρίς να μπαίνει στον κόπο να τη φάει, ενδιαφερόμενος μόνο για το παιχνίδι στο εσωτερικό του.

Στην ουσία λέει ο Zizek, αυτό το παιχνίδι , με το μικρό αντικείμενο γεμίζει το κεντρικό κενό της επιθυμίας μας, τον κρυμμένο θησαυρό, το «άγαλμα» το οποίο βρίσκεται στο κέντρο του πράγματος που επιθυμούμε.

Ο Zizek μας θυμίζει ότι «κανένα προϊόν δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες που δημιουργεί.

Όπως γνωρίζουμε από τον Μαρξ, το εμπόρευμα είναι μια μυστηριώδης οντότητα γεμάτη θεολογικά καπρίτσια, ένα συγκεκριμένο αντικείμενο που ικανοποιεί μια συγκεκριμένη ανάγκη, αλλά ταυτόχρονα υπόσχεται και «κάτι περισσότερο» μια απύθμενη απόλαυση που ο αληθινός της τόπος είναι η φαντασίωση- κάθε διαφήμιση απευθύνεται σε αυτόν τον φαντασματικό χώρο ( «Αν πιεις το Χ , δεν θα είναι απλώς ένα ποτό , αλλά επίσης …)Ετσι , το αυγό της Κιντερ μας παρέχει τη φόρμουλα για κάθε προϊόν που υπόσχεται «περισσότερα» ,όπως Αγοραστέ μια συσκευή DVD και αποκτήστε πέντε DVD δωρεάν η σε ακόμα αμεσότερη μορφή ,περισσότερο από το ίδιο « Αγοράστε αυτή την οδοντόπαστα και πάρτε δωρεάν ένα τρίτο επιπλέον » .. Τι άλλο μπορεί να είναι αυτός ο απροσδιόριστος παράγοντας Χ του Φουκουγιαμα παρά η κρυμμένη μυστική ουσία του εμπορεύματος (αυτή δηλαδή που παράγει πλεόνασμα , υπεράξια )

Την περασμένη δεκαετία ”πολυπολιτισμικότητα’‘ έμοιαζε να γίνεται, όργανο του σύγχρονου παγκοσμιοποιημένου κεφαλαίου πού ως ”γενικό ισοδύναμο” εξισώνει τις διαφορές μέσα και από την αποδοχή της κυριαρχίας του. .Νομιμοποιημένος ”κοσμοπολίτης ” να θεωρείται ο ,νομαδικού τύπου, υπηρέτης του κεφαλαίου, ο πολύχρωμος άοσμος άνθρωπος πού ,σύμφωνα με μια παλιότερη διαφήμιση του CΝΝ, το πρωί βρίσκεται στη Μόσχα ,το μεσημέρι στη Νέα Υόρκη και το βράδυ στο Παρίσι .

Ομως κανένας δεν μπορεί να είναι πολίτης του κόσμου όπως είναι πολίτης της χώρας του.(..)Οι πολιτικές έννοιες θεμελιώνονται στην πολλαπλότητα , την ποικιλία και τους αμοιβαίους περιορισμούς. Ένας πολίτης είναι εξ ορισμού πολίτης μεταξύ πολιτών μιας χώρας ανάμεσα σε άλλες χώρες. Τα δικαιώματα του και υποχρεώσεις του πρέπει να είναι ορισμένα και περιορισμένα, όχι μόνον από αυτά των συμπολιτών του αλλά και από τα σύνορα ενός εδάφους(…..)Η θέσπιση μιας κυρίαρχης παγκόσμιας τάξης , μακραν από του να είναι προϋπόθεση μιας παγκόσμιας πολιτικοτητας, θα ήταν το τέλος κάθε πολιτικοτητας. Δεν θα ήταν το απόγειο της παγκόσμιας πολιτικής αλλά ακριβέστατα το τέλος της

Κι εδώ θα ήθελα να προτείνω κάπως συμπυκνωμένα βέβαια μια άλλη εκδοχή της πολυπολιτισμικότητας

Προτείνω την πολυπολιτισμικότητα ως αφετηρία για τον αναστοχασμό πάνω στην φυση , της δικής μας ταυτότητας.

Οι ταυτότητες εμπεριέχουν ως συγκολλητική ουσία ως τσιμέντο, την εκάστοτε κυρίαρχη ιδεολογία .

Οι ταυτότητες σχεδόν ποτέ δεν είναι καθαρά βιολογικές ή πολιτιστικές . Ενέχουν μια βαθύτατη πολιτική φύση, αντανακλούν σχέσεις κυριαρχίας ,εξουσίας. Οι” άλλοι” πολιτισμοί δεν αποτελούν απλά φολκλόρ ,αποτελούν συμπυκνωμένες πολιτικές πρακτικές, παράγονται από και παράγουν πολιτική,

Προτεινω συνεπώς την αποδοχή της διαφορετικότητας του άλλου, όχι ως πεδίου επέκτασης της δικής μας ,”καλής” πολυπολιτισμικότητας, αλλά ως αφετηρίας για την κατανόηση των ρωγμών της δικής μας ταυτότητας, για την διάλυση του δικού μας ιδεολογικού τσιμέντου.

Αντικρίζοντας δηλαδή τον άλλο να υποψιασθούμε ότι και η δική μας ταυτότητα δεν ειναι τόσο ενιαία , τόσο συμπαγής ,τόσο βέβαιη .Κοιτάζοντας ον άλλο, να κοιτάξουμε τον άλλο μέσα μας(εθνικό ,πολιτικό, ή τον Ασυνείδητο προσωπικό μας άλλο).

«Παραδόξως- λέει η Κριστεβα- ο ξένος μας κατοικεί, είναι η κρυμμένη πλευρά της ταυτότητας μας, ''

( Απο το Ταυτότητες και Ξενοι , Περ ΕΝΕΚΕΝΣχόλιο από Νοσφεράτος Δεκέμβριος 1, 2007