Σε τι χρησιμεύει η κριτική τέχνη σήμερα;
«Για ορισμένους -όπως και ο Μποντριγιάρ- τα πάντα είναι πρόσχημα και δεν υπάρχει τίποτε "να σωθεί". Αναγγέλλουν την αποτυχία και το τέλος της καταγγελίας των προσχημάτων πάνω στο οποίο στηριζόταν η κριτική τέχνη. Δεν συμφωνώ με τις αναλύσεις τους. Δεν πιστεύω πως όλα είναι προσχήματα, "οθόνη" ή "επικοινωνία". Αντιθέτως παραμένω πεισμένος πως οι μορφές εξουσίας είναι το ίδιο σταθερές σήμερα όσο και χθες, αλλά το σύστημα με το οποίο εξηγούμε τον κόσμο έχει χάσει τη φερεγγυότητά του».
Είναι ακόμη δυνατή μια κριτική τέχνη;
«Ναι, με την προϋπόθεση να ανατρέψουμε τα στερεότυπα και να αλλάξουμε τη διανομή των ρόλων. Θυμηθείτε, παραδείγματος χάριν, την κάπως προβοκατόρικη φράση του Γκοντάρ που έλεγε πως το έπος ταιριάζει στο Ισραήλ και το ντοκιμαντέρ στην Παλαιστίνη. Τι ήθελε να πει ο Γκοντάρ; Πως η μυθοπλασία είναι πολυτέλεια και πως το μόνο που μένει στους φτωχούς, στα θύματα, είναι να δείχνεις την πραγματικότητα, την απελπισία τους. Η πραγματική κριτική τέχνη οφείλει να μετατοπίζει αυτή τη διαφορά. Ορισμένοι καλλιτέχνες έχουν αρχίσει να το εφαρμόζουν. Η ταινία "Βαλς με τον Μπασίρ", με κινούμενα σχέδια, ανατρέπει τη μορφή του ντοκιμαντέρ. Και ο Πέντρο Κόστα γυρίζει ταινίες με μετανάστες και ναρκομανείς στις παραγκουπόλεις της Λισαβόνας δίνοντάς τους την ευκαιρία να κατασκευάσουν μια γλώσσα στο ύψος του πεπρωμένου τους».Λέγεται πως βυθιζόμαστε συνεχώς σε μια θάλασσα εικόνων, πολύ συχνά βίαιων...«Δεν ανησυχώ καθόλου για αυτό. Οταν παρακολουθώ τηλεόραση, κυρίως δελτία ειδήσεων, βλέπω πολλούς ανθρώπους να μιλούν και ελάχιστες εικόνες της πραγματικότητας. Υπάρχει μια πασαρέλα ειδικών, ανθρώπων που έρχονται να μας πουν τι πρέπει να σκεφτόμαστε από τις ελάχιστες εικόνες που μας δείχνουν! Και τι μας λένε οι ειδικοί; Περίπου το εξής: "Υπάρχουν πάρα πολλές ανεπίτρεπτες εικόνες, θα σας δείξουμε ένα μικρό μέρος από αυτές και κυρίως θα σας τις εξηγήσουμε".
Γιατί θεωρούν πως η δυστυχία των θυμάτων είναι το ότι δεν καταλαβαίνουν τι τους συμβαίνει ! "Και η δική σας δυστυχία, τηλεθεατές μας, είναι πως ούτε εσείς καταλαβαίνετε. Ευτυχώς είμαστε εμείς εδώ για να σας εξηγήσουμε τα πάντα"».
Ποιος είναι ο ρόλος των διανοούμενων σε αυτό το θέμα;
«Η θέση των διανοούμενων δεν είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα στη γαλλική κοινωνία. Μετά τα γεγονότα του Μάη του '68, οι κυβερνήσεις αντιλήφθηκαν πως τα εργαλεία κατανόησης της κοινωνίας δεν ήταν προσαρμοσμένα στη νέα κατάσταση. Αρχίσαμε λοιπόν τότε να δίνουμε σημασία σε έναν "συμπτωματικό" λόγο διανοούμενων: οι διανοούμενοι έγιναν ειδικοί των συμπτωμάτων, γιατροί που κάνουν διαγνώσεις, που παριστάνουν τους μάγους, αλλά που δεν θεραπεύουν. Τους ρωτάμε, αναφερόμαστε σε αυτούς, αλλά τους παρακαλούμε να μην προτείνουν κανένα φάρμακο! Βρίσκονται εκεί για να πουν πως η κοινωνία είναι άρρωστη... και να το επαναλαμβάνουν συνεχώς, επικαλούμενοι όλους τους κοινούς τόπους μέσα από τους οποίους εδώ και πολύ καιρό η ελίτ αναγγέλλει την ασθένεια των σύγχρονών της...».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου