Ο ΣΛΑΒΟΪ ΖΙΖΕΚ ΜΙΛΑ ΣΤΗΝ «Ε» ΓΙΑ ΤΟΝ ΛΑΚΑΝ, ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ, ΤΟΝ ΘΕΟ, ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΕΞ
απο την ''Ε''
http://www.blogger.com/post-create.g?blogID=9212338506418516525&pli=1&pli=1
αποσπασματα:«Στη σύγχρονη καταναλωτική κοινωνία, ο Λακάν θα μας εξηγούσε πολύ καλά γιατί η απόλαυση είναι όχι απλώς επιτρεπτή, αλλά υποχρεωτική. Η απόλαυση έχει πλέον την έννοια του καθήκοντος. Πηγαίνεις στον ψυχαναλυτή, όχι επειδή έχεις κάποια κρυφή επιθυμία ή οποιονδήποτε άλλον περιορισμό, αλλά επειδή αισθάνεσαι ένοχος που δεν μπορείς ν' απολαύσεις. Ο στόχος της ψυχανάλυσης δεν είναι πλέον να μας κάνει να απολαμβάνουμε με μεγαλύτερη ελευθερία, αλλά ακριβώς να μας προστατεύσει από το να θεωρούμε την απόλαυση ένα εμμονικό καθήκον.
Σήμερα ζούμε σε μια ανεκτική κοινωνία, όπου ο καθένας μπορεί να κάνει ό,τι επιθυμεί. Και ποιο είναι το αποτέλεσμα; Δεν είμαστε περισσότερο ευτυχισμένοι αλλά λιγότερο. Υπάρχει μεγαλύτερο άγχος, κατάθλιψη κ.λπ. Αυτό είναι το παράδοξο που ο Λακάν προσέγγισε με τη δουλειά του. Πώς ενώ τίποτε δεν απαγορεύεται, είμαστε περισσότερο πιεσμένοι από ποτέ.
Γνωρίζετε τη διάσημη πρόταση του Ντοστογιέφσκι από τους "Αδελφούς Καραμαζόφ": "Αν δεν υπάρχει Θεός, όλα επιτρέπονται". Ο Λακάν αντέστρεψε αυτή την πρόταση και είπε: "Αν δεν υπάρχει Θεός, τότε όλα απαγορεύονται". Και νομίζω ότι αν αυτό το αντιστρέψουμε και πάλι, καταλήγουμε στο: «Αν υπάρχει Θεός, τότε όλα επιτρέπονται». Αυτή είναι σήμερα η θέση εκείνων που θεωρούν ότι μπορούν να ενεργούν σαν απεσταλμένοι-υπηρέτες του Θεού, των περιώνυμων φονταμενταλιστών. Πιστεύουν ότι είναι κάτι σαν θεϊκά όργανα, συνεπώς μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν, να σκοτώσουν κ.λπ.
Συνεπώς έχουμε δύο θέσεις, πολύ τυπικές, στη σημερινή κοινωνία: η μία είναι η φιλελεύθερη ανεκτικότητα που λέει "απόλαυσε με όποιον τρόπο μπορείς" αλλά και η ανάποδη, που είναι ο φονταμενταλισμός. Ο Λακάν μάς καθιστά ικανούς να δούμε τι είναι λάθος και με τις δύο αυτές θέσεις».
Τι θα έλεγε ο Λακάν για το σεξ;
«Οτι υπάρχει ένα στοιχείο ψευδαίσθησης σε κάθε επιθυμία. Κάθε επιθυμία βασίζεται στη φαντασίωση. Συνήθως πιστεύουμε ότι η φαντασίωση είναι για εκείνους που δεν μπορούν στην πραγματικότητα να απολαύσουν, π.χ. θέλω να κάνω σεξ με έναν συγκεκριμένο τρόπο, θέλω κάτι, δεν μπορώ να το έχω, οπότε αρκούμαι στο να το φαντασιώνομαι. Αλλά για τον Λακάν, η φαντασίωση δεν είναι απλώς η φαντασιακή ικανοποίηση μιας επιθυμίας. Η φαντασίωση ορίζει/σχηματίζει την επιθυμία. Για τον Λακάν, το πρόβλημα είναι ότι, σε αντίθεση με τα ζώα, εμείς οι άνθρωποι δεν έχουμε φυσικές επιθυμίες, η φαντασία μας είναι αυτή που μας λέει τι να επιθυμήσουμε. Για παράδειγμα: Ερωτεύομαι έναν συγκεκριμένο τύπο γυναίκας. Ο ψυχαναλυτής θα έψαχνε να βρει ποια φαντασίωση καθορίζει την ερωτική επιλογή μου. Συνήθως δεν το συνειδητοποιούμε καν. Λέμε: "Μου αρέσει αυτή η γυναίκα, την ερωτεύτηκα". Αλλά η ψυχανάλυση εστιάζει στην ασυνείδητη φαντασίωση που κατευθύνει τις επιθυμίες μας.
Πάλι πρέπει να μιλήσουμε και για τη διάκριση την οποία πολλοί ναΐφ μαρξιστές κάνουν: ότι υπάρχουν όλες αυτές οι ψεύτικες επιθυμίες της καταναλωτικής κοινωνίας, ενώ υπάρχουν άλλες αυθεντικές. Για τον Λακάν καμία επιθυμία δεν είναι αληθινά αυθεντική. Βασίζονται όλες στη φαντασία».
απο την ''Ε''
http://www.blogger.com/post-create.g?blogID=9212338506418516525&pli=1&pli=1
αποσπασματα:«Στη σύγχρονη καταναλωτική κοινωνία, ο Λακάν θα μας εξηγούσε πολύ καλά γιατί η απόλαυση είναι όχι απλώς επιτρεπτή, αλλά υποχρεωτική. Η απόλαυση έχει πλέον την έννοια του καθήκοντος. Πηγαίνεις στον ψυχαναλυτή, όχι επειδή έχεις κάποια κρυφή επιθυμία ή οποιονδήποτε άλλον περιορισμό, αλλά επειδή αισθάνεσαι ένοχος που δεν μπορείς ν' απολαύσεις. Ο στόχος της ψυχανάλυσης δεν είναι πλέον να μας κάνει να απολαμβάνουμε με μεγαλύτερη ελευθερία, αλλά ακριβώς να μας προστατεύσει από το να θεωρούμε την απόλαυση ένα εμμονικό καθήκον.
Σήμερα ζούμε σε μια ανεκτική κοινωνία, όπου ο καθένας μπορεί να κάνει ό,τι επιθυμεί. Και ποιο είναι το αποτέλεσμα; Δεν είμαστε περισσότερο ευτυχισμένοι αλλά λιγότερο. Υπάρχει μεγαλύτερο άγχος, κατάθλιψη κ.λπ. Αυτό είναι το παράδοξο που ο Λακάν προσέγγισε με τη δουλειά του. Πώς ενώ τίποτε δεν απαγορεύεται, είμαστε περισσότερο πιεσμένοι από ποτέ.
Γνωρίζετε τη διάσημη πρόταση του Ντοστογιέφσκι από τους "Αδελφούς Καραμαζόφ": "Αν δεν υπάρχει Θεός, όλα επιτρέπονται". Ο Λακάν αντέστρεψε αυτή την πρόταση και είπε: "Αν δεν υπάρχει Θεός, τότε όλα απαγορεύονται". Και νομίζω ότι αν αυτό το αντιστρέψουμε και πάλι, καταλήγουμε στο: «Αν υπάρχει Θεός, τότε όλα επιτρέπονται». Αυτή είναι σήμερα η θέση εκείνων που θεωρούν ότι μπορούν να ενεργούν σαν απεσταλμένοι-υπηρέτες του Θεού, των περιώνυμων φονταμενταλιστών. Πιστεύουν ότι είναι κάτι σαν θεϊκά όργανα, συνεπώς μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν, να σκοτώσουν κ.λπ.
Συνεπώς έχουμε δύο θέσεις, πολύ τυπικές, στη σημερινή κοινωνία: η μία είναι η φιλελεύθερη ανεκτικότητα που λέει "απόλαυσε με όποιον τρόπο μπορείς" αλλά και η ανάποδη, που είναι ο φονταμενταλισμός. Ο Λακάν μάς καθιστά ικανούς να δούμε τι είναι λάθος και με τις δύο αυτές θέσεις».
Τι θα έλεγε ο Λακάν για το σεξ;
«Οτι υπάρχει ένα στοιχείο ψευδαίσθησης σε κάθε επιθυμία. Κάθε επιθυμία βασίζεται στη φαντασίωση. Συνήθως πιστεύουμε ότι η φαντασίωση είναι για εκείνους που δεν μπορούν στην πραγματικότητα να απολαύσουν, π.χ. θέλω να κάνω σεξ με έναν συγκεκριμένο τρόπο, θέλω κάτι, δεν μπορώ να το έχω, οπότε αρκούμαι στο να το φαντασιώνομαι. Αλλά για τον Λακάν, η φαντασίωση δεν είναι απλώς η φαντασιακή ικανοποίηση μιας επιθυμίας. Η φαντασίωση ορίζει/σχηματίζει την επιθυμία. Για τον Λακάν, το πρόβλημα είναι ότι, σε αντίθεση με τα ζώα, εμείς οι άνθρωποι δεν έχουμε φυσικές επιθυμίες, η φαντασία μας είναι αυτή που μας λέει τι να επιθυμήσουμε. Για παράδειγμα: Ερωτεύομαι έναν συγκεκριμένο τύπο γυναίκας. Ο ψυχαναλυτής θα έψαχνε να βρει ποια φαντασίωση καθορίζει την ερωτική επιλογή μου. Συνήθως δεν το συνειδητοποιούμε καν. Λέμε: "Μου αρέσει αυτή η γυναίκα, την ερωτεύτηκα". Αλλά η ψυχανάλυση εστιάζει στην ασυνείδητη φαντασίωση που κατευθύνει τις επιθυμίες μας.
Πάλι πρέπει να μιλήσουμε και για τη διάκριση την οποία πολλοί ναΐφ μαρξιστές κάνουν: ότι υπάρχουν όλες αυτές οι ψεύτικες επιθυμίες της καταναλωτικής κοινωνίας, ενώ υπάρχουν άλλες αυθεντικές. Για τον Λακάν καμία επιθυμία δεν είναι αληθινά αυθεντική. Βασίζονται όλες στη φαντασία».
......................................................................................
«Νομίζω, η πλειονότητα. Κι αυτό επειδή δεν είναι κάτι κρυμμένο, είναι φανερό. Τόσο φανερό που σχεδόν δεν το παρατηρούμε. Για τον Λακάν, το ασυνείδητο δεν είναι κάπου βαθιά κρυμμένο. Το ασυνείδητο είναι έξω. Γι' αυτό και συχνά ο Λακάν αναφερόταν στο "Κλεμμένο Γράμμα" του Πόε. Οπου κανένας δεν μπορεί να βρει το γράμμα, όχι επειδή είναι κάπου βαθιά κρυμμένο αλλά επειδή είναι απόλυτα φανερό, μπροστά στα μάτια τους. Ο Λακάν ήταν εναντίον αυτού του γνωστικού μυστικισμού, ότι πρέπει να ψάξεις βαθιά κ.λπ. Οχι, το ασυνείδητο είναι έξω. Και δεν το βλέπουμε επειδή απλά είναι πολύ φανερό για να το δούμε».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου