Αναγνώστες

Παρασκευή 5 Σεπτεμβρίου 2008

για τον Βαλκανικό Μυθο



''H κοινωνική του προσωπικότητα, η τόσο αβέβαιη, μου έγινε ξεκάθαρη τη στιγμή που μου είπε το όνομά του, όπως κάποιος που, αφού σπαζοκεφαλιάσει με ένα αινιγματάκι, μαθαίνει τελικά τη λέξη που ρίχνει φως σ’ αυτό που έμενε σκοτεινό, και το οποίο, για τα πρόσωπα, είναι το όνομα.'' *
«Το μακεδονικό ζήτημα μπορεί να συνοψισθεί στην ιστορία του κυρίου Ομεριτς ,πού μου την αφηγήθηκε η Βαντρούσκα. Ο Ομεριτς,πού τον έλεγαν έτσι επί γιουγκοσλαβικής μοναρχίας, έγινε Ομεροφ κατά την βουλγαρική κατοχή στον Δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο κι έπειτα Ομερσκι για την Δημοκρατία της Μακεδονίας πού συμπεριελήφθη στην γιουγκοσλαβική ομοσπονδιακή δημοκρατία. Το αρχικό του όνομα ,Ομερ ,ήταν τούρκικο.»**

Τα Βαλκάνια δεινοπάθησαν από την ανακάλυψη και την κατασκευή τους. Ο «βαλκανισμός» και το υποκείμενο του είναι φυλακισμένα μέσα σε ένα πεδίο λόγου όπου τα «Βαλκάνια»δημιουργούν αντιθετικό ζεύγος με τη «Δύση» και την «Ευρώπη».ενώ ο «βαλκανισμός » είναι ο σκοτεινός άλλος του «δυτικού πολιτισμού»
Η βαλκανική χερσόνησος τοποθετήθηκε φαντασιακά ως ο αντίποδας της Ευρώπης. Αν η ευρωπαϊκή ήπειρος ήταν η χώρα πού δεν παρήγαγε μόνο ρατσισμό αλλά και αντιρατσισμό ,όχι μόνο αντισημιτισμό αλλά και την απάρνηση του ,τα Βαλκάνια πολιτισμικά είναι δεδομένα ως -ο<<άλλος>>.

Ο'' άλλος ''είναι μια άδεια, μια κενή περιεχομένου έννοια. Η Διαφορά και οχι η αναγνώριση της ομοιότητας οριοθετεί κατ αρχήν τους άλλους .Γι αυτό και αποτελούν αντικείμενα προβολών, στερεότυπων , προκαταλήψεων ,δηλαδή εικόνων πού’’ εμείς’’ κατασκευάζουμε γι αυτούς ,εικόνων περιγραφικών και αξιολογικών συνάμα ανάμικτων με συναισθήματα, συμπάθειας ή αντιπάθειας, φόβου ή επιθυμίας
Ο Εdward Said πρότεινε την έννοια του «Οριενταλισμού» για να δηλώσει «την θεσπισμένη συλλογική αντιμετώπιση της Ανατολής» ,το πώς δηλαδή να κάνεις δηλώσεις γι αυτήν, να επικυρώνεις απόψεις για αυτήν, να την περιγράφεις, να την διδάσκεις, να την διευθετείς, να την εξουσιάζεις: με λίγα λόγια, ο Οριενταλισμός μπορεί να εξεταστεί και να αναλυθεί ως ο δυτικός τρόπος κυριαρχίας, αναδόμησης και επιβολής εξουσίας πάνω στην Ανατολή»***

Τα Βαλκάνια γρήγορα έγιναν στόχος πολλών εξωτερικευμένων απογοητεύσεων ­πολιτικών .ιδεολογικών και πολιτιστικών ­πού χρησίμευσαν ως πηγή αρνητικών χαρακτηριστικών απέναντι στα οποία φτιάχτηκε μια θετική ναρκισσιστική εικόνα του Ευρωπαίου και της Δύσης αναγνώστες .....



*Marcel Proust, `A la Recherche du temps perdu

**Κλαούντιο Μάγκρις , Δουναβις,μτφ Μπαμπης Λυκούδης .Εισαγωγή Νικος Μπaκουνάκης εκδ Πολις 2001

*** Edward W. Said, Orientalism , N York Rantheon Books,1978

Δεν υπάρχουν σχόλια: