ο αναστοχασμός του εαυτού

ο αναστοχασμός του εαυτού συνθέτει και μια αναδρομική αφήγηση του(στον ίδιο τον εαυτό)

Αυτή η αναδρομική αφήγηση οφείλει να είναι γοητευτική και συνάμα συνεκτική, να ενέχει μια φαινομενική διαδοχή, ίσως και πλοκή: Τα στοιχεία αυτά είναι φαντασιακά, πλάθονται από τον ίδιο τον εαυτό. Αλλά για να είναι πειστική για τον εαυτό η αυτοβιoγραφια του, δεν μπορεί να είναι ολότελα φαντασιακή. Οφείλει ,συνεχώς, να αφομοιώνει τα στοιχεία πού εισβάλλουν από τον εξωτερικό κόσμο, πού αν αφεθούν ανεπεξέργαστα ,πλημμυρίζουν απειλητικά αυτό πού με τόσο κόπο κτίσθηκε. Ο «εαυτός»(δηλαδή η αυτοαντιληψη μας ) αναγκάζεται να τα αναπλάθει συνεχώς, σμίγοντας τα με την προσωπική του ιστορία. Συνθέτει έτσι ένα υπαρξιακό πλαίσιο πού ανακουφίζει το άτομο καθώς του προσφέρει συνέχεια και συνοχή, ένα προστατευτικό κέλυφος και φίλτρο για να ερμηνεύσει και τιθασεύσει την πολυμορφία της καθημερινότητας του.

Αυτή την αναδρομική κατασκευή δεν την κτίζει το άτομο μόνο του, αλλά με τη βοήθεια προσώπων (γονέων ,φίλων, συγγενών) και αντικειμένων (φωτογραφίες και ημερολόγια): Ο Κουντερα περιγράφει τη σχέση των φίλων με αυτήν την αναδρομική ανασκευή της μνήμης «Εκείνη τη στιγμή κατάλαβα το μοναδικό νόημα της φιλίας ετσι όπως τη ζούμε σήμερα. Η φιλία είναι απαραίτητη στον άνθρωπο για την καλή λειτουργία της μνήμης του. Το να θυμόμαστε το παρελθόν μας, το να το κουβαλάμε πάντοτε μαζί μας, είναι ίσως ο αναγκαίος όρος για να διαφυλάξουμε, όπως λέμε , την ακεραιότητα του εγώ μας. Για να μη συρρικνωθεί το εγώ μας, για να διατηρήσουμε τον όγκο του πρέπει να ποτίζουμε τις αναμνήσεις σαν τα λουλούδια στη γλάστρα ,κι αυτό το πότισμα απαιτεί τακτική επαφή με τους μάρτυρες του παρελθόντος δηλαδή τους φίλους. Οι φίλοι είναι ο καθρέφτης μας¨ η μνήμη μας το μόνο πού απαιτούμε απ¨ αυτούς είναι να γυαλίζουν κάπου κάπου τον καθρέπτη για να μπορούμε να κοιταζόμαστε μέσα »(Η ταυτότητα)