Foucault: βιοπολιτική

Για τον Foucault, κατά τον 19ο αιώνα συμβαίνει μια κρατικοποίηση τρόπο τινά της βιολογικής κατάστασης:Κατά τον 17ο και 18ο αιώνα εμφανίζονται ορισμένες τεχνικές της εξουσίας που επικεντρώνονταν κυρίως στο σώμα του ατόμου: τεχνικές που αυξάνουν την δύναμη των σωμάτων αυτών με την άσκηση, την προπόνηση κ.λ.π που αποτελούσαν επίσης τεχνικές εξορθολογισμού και αυστηρής οικονομίας μιας εξουσίας που όφειλε να ασκεί με οικονομία ένα ολόκληρο σύστημα επιτήρησης , ιεραρχιών, εποπτειών, έγγραφων, σχέσεων:τεχνολογία που ονομάζει πειθαρχική τεχνολογία της εργασίας .

Κατά το δεύτερο ήμισυ του 18ου αιώνα όμως, εμφανίζεται κάτι νέο, μια άλλη τεχνολογία της εξουσίας η οποία δεν είναι πειθαρχική, που εφαρμόζεται, όχι στο σώμα αλλά στη ζωή των ανθρώπων, δεν αφορά τον άνθρωπο σώμα αλλά τον ζώντα-άνθρωπο. Η πειθαρχία προσπαθεί να διευθύνει το πλήθος των ανθρώπων:το πλήθος αυτό μπορεί να αποδομηθεί σε σώματα ατόμων προς εκπαίδευση, επιτήρηση, χρήση, τιμωρία.

Η δεύτερη εξουσία δεν εξατομικεύει αλλά μαζικοποιεί, δεν κινείται στην κατεύθυνση του ανθρώπου-σώματος αλλά του ανθρώπου –είδους. Μετά την ανατομικοπολιτική του ανθρώπινου σώματος που δημιουργείται στη διάρκεια του 18ου αιώνα εμφανίζεται στα τέλη του ίδιου αιώνα κάτι διαφορετικό η «βιοπολιτική »του ανθρώπινου είδους.με πρώτα αντικείμενα το ποσοστό γεννήσεων και θανάτων, τον ρυθμό αναπαραγωγής, τη γονιμότητα του πληθυσμού ,τις πρώτες δημογραφικές μετρήσεις, στατιστική μέτρηση ,βιοπολιτική που δεν ασχολείται μόνο με την γονιμότητα όσο και με τη νοσηρότητα, καθώς στα τέλη του 18ου αιώνα το ζήτημα δεν ήταν οι επιδημίες αλλά οι ενδημίες: η μορφή δηλαδή, η φύση η έκταση, η διάρκεια , η ένταση των κυρίαρχων σε ένα πληθυσμό ασθενειών.

Αυτά τα φαινόμενα αρχίζουν να λαμβάνονται υπ ’όψη στα τέλη του 18ου αιώνα και οδηγούν στη θέσπιση μιας ιατρικής της οποίας σημαντικότερη λειτουργία θα είναι πια η δημόσια υγιεινή.
Κατά τον Foucault στην νέα βίο-τεχνολογία της εξουσίας δεν έχουμε να κάνουμε, ούτε με την κοινωνία, ούτε με το άτομο –σώμα αλλά με ένα νέο πολλαπλό σώμα:με την έννοια του πληθυσμού. Εμφανίζεται δηλαδή με την τεχνολογία της βιοπολιτικής, η τεχνολογία της εξουσίας επί του πληθυσμού αυτού καθ αυτόν, επί του ανθρώπου ως έμβιου όντος, ,η εξουσία του «διδόναι ζωή».Michel Foucault,Για την υπεράσπιση της κοινωνίας(Παραδόσεις 1976) Μτφ Τιτίκα Δημητρούλια ,Πρόλογος Στέφανος Ροζάνης, Εκδόσεις Ψυχογιός Αθήνα 2002

απο βιβλιοκριτική που δημοσιευτηκε στο περιοδικο ΕΝΕΚΕΝ