αποσπασμα
Συγκρινόμενη με την περίπτωση της Ελλάδας, η κυπριακή τραγωδία είναι τόσο αποκαλυπτικά διδακτική ακριβώς διότι, πριν από την εκδήλωση της πρόσφατης κρίσης, η Κύπρος δεν είχε σχεδόν κανέναν «κοινό παράγοντα» με την Ελλάδα: προϋπολογισμοί όχι ελλειμματικοί, αλλά πλεονασματικοί· εξωτερικό χρέος όχι υπέρογκο, αλλά απολύτως ελεγχόμενο (κάτω από το 60% του ΑΕΠ - δηλαδή επιδόσεις καλύτερες και από τις αντίστοιχες γερμανικές)· φορολογικοί συντελεστές όχι πάνω, αλλά πολύ κάτω του ευρωπαϊκού μέσου όρου (10% αντί 25%)· δημόσιο τομέα όχι μεγάλο, αλλά χαρακτηριστικά μικρό και αποτελεσματικό. Και όμως! Οπως και η Ελλάδα, έτσι και η Κύπρος βρέθηκε στη δίνη μιας καταστρεπτικής κρίσης που, αρκετούς μήνες πριν από την πρόταση για «κούρεμα» των καταθέσεων, οδήγησε σε μνημόνιο με συνακόλουθη μείωση μισθών κατά 15% και βαθιά ύφεση. Ποιος είναι λοιπόν ο «κοινός» - και, στις περιστάσεις, ηλεγμένα γενεσιουργός - παράγοντας; Ποιος άλλος από την αχαλίνωτη, τοξική κερδοσκοπία των τραπεζών; Το γεγονός ότι σε αμφότερες τις περιπτώσεις, όπως και σε όλες ανεξαιρέτως τις άλλες που πλήττονται από την κρίση, η οικονομία κινείται με βάση τις ανάγκες του τραπεζικού τομέα.
Το στοιχείο αυτό είναι που μας επιτρέπει να κατανοήσουμε και τον
μηχανισμό της κρίσης - όχι μόνο στην Κύπρο, αλλά και γενικότερα. Δομική
αιτία του προβλήματος (που, στην τρέχουσα συγκυρία, είναι παγκόσμιο και
συστημικό) δεν είναι λοιπόν οι υπέρογκες δημόσιες δαπάνες, ο «κακός»
δημόσιος τομέας και οι δήθεν «παχυλές» αμοιβές και συντάξεις της
προηγούμενης περιόδου, αλλά η κρατικά επικουρούμενη χρηματιστικοποίηση
των οικονομιών, η έκρηξη του τραπεζικού τομέα - εξέλιξη που επήλθε
ακριβώς λόγω της συρρίκνωσης του μεριδίου της εργασίας και της σταδιακής
διάλυσης του κράτους πρόνοιας: πώς να αντεπεξέλθουν οι πολίτες στις
απαιτήσεις μιας ολοένα και πιο ιδιωτικοποιούμενης ζωής χωρίς δάνεια;
Παρακάμπτοντας το ρίσκο της ολοένα μειούμενης πιστοληπτικής ικανότητας
των πελατών τους, οι τράπεζες στράφηκαν στις ανάγκες αυτές αρπακτικά και
κερδοσκόπησαν σωρεύοντας κατά κανόνα τοξικά ομόλογα. Οταν οι φούσκες
έσκασαν, οι κυβερνήσεις έσπευσαν να στηρίξουν τους φαύλους τραπεζικούς
τομείς αφαιρώντας μαζικά πόρους από την κοινωνία. Την ώρα που η ελληνική
κοινωνία χειμάζεται, π.χ., οι ελληνικές τράπεζες είχαν - ως τα μέσα του
2011 - αντλήσει από το Ελληνικό Δημόσιο πάνω από €100 δισ. Στις μέρες
μας είναι πλέον ευρύτατα αποδεκτό ότι, με τον τρόπο αυτόν, το πρόβλημα
όχι μόνο δεν λύνεται, αλλά - το ακριβώς αντίθετο - παίρνει τις
δραματικές διαστάσεις που όλοι γνωρίζουμε: Η ύφεση βαθαίνει, η ανεργία
εκτοξεύεται, ο κοινωνικός ιστός καταρρέει. ''
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου